Къванцихъ вичин суьгьуьр ава

И йикъара жуван кIвалахдин рекьяй Дербент шегьерда, паркунин къвалав гвай куьчедай фидайла, «Къагьриман стха, саламалейкум» лагьай  ванци зун зи фикирривай къакъудна, акъвазарна. Салам гана патав атай касди заз «инал зи офис ала, за ваз чай хъваз атун тек­лифзава» лагьана, зун аниз тухвана.

Малум хьайивал, ам «Юстус» ООО-дин директор Абдуллагьан хва Садых Агъамедов тир. Адан кархана асул гьисабдай гьар жуьре къванерикай жуьреба-жуьре эцигунрин материалар туькIуьрунал машгъул я.

— Чун элкъвена кьунвай ва вердиш хьанвай затIарин арада ава, амма абур гьинай атайди ятIа ва ни авунватIа фикирни ийизвач, — лугьузва С. Агъамедова. — Квез чизвани, тIебии къван гуьзелди ва мягькемди хьун патал ам шумуд устIардин гъилелай физватIа? Къван чилел виридалайни гзаф ишлемишзавай затI я. Адахъ вичин суьгьуьр ава. Дуьньяда виридалайни вилик регистрация авунвай тимталарни, динрин имаратарни къванцикай авунвайбур я. Вахтуниз ерли муьтIуьгъ ва чIур тахьана чав агакьнавай абуру тарихда чпин гел тунва.

А тимталрал авунвай кхьинар гъили атIанвайбур тир, — давамарна вичин ихтилат ада. — Алатай асиррин къванцин устIарри сабурлудаказ гьарфар ва шикилар атIудайла, къванцин сунт ишлемишзавай. Къе лагьайтIа, а кIвалахар станокар лугьузвай машинри ийизва.

Садых Агъамедов Докъузпара райондин Къурушрин хуьре 1969-йисуз «Самурский» колхоздин председателвиле кIвалахай Абдуллагьан хизанда дидедиз хьана. Абдуллагьани адан уьмуьр­дин юлдаш Селема муьжуьд аялдиз тербия гана, абур чIехи авуна. Рустама школадин директорвиле, Магьамада кIвалин майишатда, Дадашбалади казначействода, Зейни­дина «Шарвили» ООО-да карчи яз кIва­лахзава. Вахарихъни чпин хизанар ава.

Хуьруьн школада 8-класс акьал­тIа­рай жаван Садых 1985-йисуз Хасав­юрт шегьерда авай хуьруьн майишатдин техникумдик экечIзава. Пешедин иеси хьайи 1989-йисуз адаз Советрин Армиядин жергейриз эверна. Карантин­да спортдин ва сагъламвилин рекьяй вичин алакьунар къалурай жегьил Тула шегьердин МВД-дин къенепатан кьушунрин махсус ротадиз къуллугъиз­ ракъурна. Къуллугъдин вахт куьтягь хьайила, ам хайи хуьруьз хквезва. Армияда са лекени квачиз махсус кьушунра къуллугъай Садыхан кIвализ райондин МВД-дин отделдин начальник атана, адаз милицияда кIвалах авун теклифайла, диде-бубади адаз ихтияр ганач.

1992-йисуз ам яшамиш жез Дербент шегьердиз хквезва. Армияда спортдин рекьяй къазанмишнавай агалкьунриз килигна, адан ярар-дустари Садыхаз шегьерда авай райондин электросетрин спортзалда тренервиле кIвалахун теклифзава. Ина ада мажиб авачиз, вичин хушуналди кьве йисалайни гзаф вахтунда аялриз каратэдай вердишвилер гана.

Гьа и йисуз Садыха юзун тийир мал-мулкунал ва эцигунрал машгъул жедай «Стхаяр» тIвар алаз ООО ачухна. ЧIехи къастар аваз гъиле кьур кIвалах, бязи себебар аваз акъваз хьана.

1994-йисуз адаз Кьасумхуьруьн нисияр хкуддай заводда ачухай банкда экономикадин хатасузвал хуьнин къуллугъдин начальниквиле кIвалахун тек­лифзава. Ина кIва­лах­ни ийиз, ада Кьасумхуьруьн школадин­ спортзалда жаванриз­ каратэдай вер­дишви­лер гуз га­тIунна.

1996-йисуз ам  ви­­­чи Армияда къуллу­гъай Тула шегьердиз хъфена, карчиви­лел машгъул хьана ва кIва­лахдивай къерех тахьана, Москвадин юридический институтдин фи­лиал­дин правоведенидин факультетдик экечIна.

2001-йисуз ватандиз хтана. Са йисалай федеральный шегьре рекьин къерехдай (рекьин къерех яд квай чилер я), Авадан хуьруьхъ физвай ­пата стхайрин кIва­­чихъ галай чилел С. Агъаме­дова «Юстус» ООО ачухзава. Гьи­сабар авурла, кархана кардик кутун патал бегьем такьатар герек къвезвай. Кредит къачуз кIан хьайила, адал эцигзавай процентри гъиле кьунвай кIвалах къазанжисуздаз элкъуьрзавай.

Эхирни, чIехи кIвалах кардик кутадай такьатар къазанмишун патал, Садыха шегьерда къванерикай кIвалерин, дараматрин, паруйрин цларин чинар тукIуьрдай кьелечI плиткаяр акъуддай гъвечIи цех  ачухна. Ахпа чиле твадай, цлар эцигдай къванер гьазуриз эгечIна. КIвалах вилик физ гатIунайла, заказарни къвез-къвез гзаф хьана. ИкI, са заказдин бинедаллаз дагъдин раган тIебии къванцикай цлар эцигдай керпичар гьазурайдалай кьулухъ дагъларин рагарин  къванцин материал кIандайбурун кьадар артух хьана.

2007-йисуз Садыхан «Юстус» карханади вичин кIвалах гатIунна. Ина чкадал 25 касдиз кIвалахдай чкаяр арадал гъанва. Работникриз тIуьн недай, ял ядай, ксудай шартIарни чкадал тешкилнава.

Карханади винидихъ тIварар кьур кIвалахрилай гъейри, цларин чина ва чиле  твадай гьар жуьре рангарин, мармардиз ухшар авай плитаяр, шлакоблокар, бетондикай суьрегьияр, даяхар, шарар, сваркаяр ийидай цехда ракьукай варар, жугъунар, ракIарар, кьурар ийизва.

Адан суьгьбетдай малум хьайивал, карханадихъ, санлай къачурла, къванцихъ галаз кIвалахдай жуьреба-жуьре 20-далай гзаф станокар ава. «Юстус» ООО-ди къванцикай эцигунрин материалар  туькIуьрунилай  гъейри, юридический, туризмдин, юзуриз тежер мал-мулкунин ва эцигунрин къуллугъарни ийизва.

Карханада кьабулнавай работникриз чирвилер гудай центр кардик ква. Чкадал кIвалахзавай пешекарри цIийиз кьабулнавайбуруз станокрал кIвалахдайла хатасузвал хуьнин къайдаяр, къванцел нехишар атIудайвал, гьарфар кхьидайвал, цIалцIамардайвал, гьакIни фрезердин станокдал къван туькIуьрдайвал ва маса чирвилер гузва.

Карханади шегьерда кьиле физвай эцигунрин тендеррани иштиракзава.

ИкI, «Юстусди» шегьердин больницадин аялар хазвай дараматдиз гьахьзавай варарин тагъ (арка) эцигна. Сбербанкдин, ракьун рекьерин, МЧС-дин, эвелан хуьруьн майишатдин техникумдин дараматар цIийикIа туькIуьр хъувуна, Гь. Алиеван ва маса куьчейра тротуардин плитка туна ва хейлин маса кIвалахар кьиле тухвана. Дербент райондин Жалгъан, Хазар хуьрера куьчеяр аваданламишна.

Карханади кьилдин ксарин игьтияжризни вири къуллугъар ийизва.

— Инсанди жезмай кьван жуван чилиз, Ватандиз къуллугъ авуна кIанда, — лугьузва С. Агъамедова. Жуван кIвач жуван чилел хвена кIанзава. Бязи вахтара жуванбуруни вун куьмек тагана яргъа ийида. Заз ва чи хизандиз ахьтинбур акуна. Эхь, ава гьахьтин жуванбурни. КIвалахдай чкаяр чкадал ацIана авайди я. Гьелбетда, заводдин директорвал, маса хъсан къуллугъ ваз гьасятда жагъидач. А къуллугърихъ ялун патал кIанелай зегьмет чIугваз гатIунна, жув вини дережайрихъ хкаж жедай план туькIуьрна кIанда. Чи бубайри лугъузвайвал, «сифте чкадал ацукь, ахпа юзаз гатIуна». И мисалдихъ чIехи метлеб ава.

Садых Агъамедов гьуьрметлу хизандин кьил я. Ам 1992-йисуз Марьямал эвленмиш хьана. Абуру пуд аялдиз тербия гузва. Пудахъни юкьван пешекарвилин образование ава. Гадайри — Билала ва Садуллагьа — карханада зегьмет чIугвазва. Руш Гуьлмиради мукьвара хизан кутунва. Садыхни Марьям кьве хтулдин бахтлу чIехи бубани баде я.

Къагьриман  Ибрагьимов