Дагъустандин халкьдин шаир Ханбиче Хаметовадихъ ихьтин цIарар ава:
Хуш я заз лекь цавун аршдиз акъатун,
Мумкин кар туш лекьерин жинс хкатун!
Лезги халкьди вичин арадай гьар са чIавуз девирдал пайдах хьиз хкаж хьайи, цавун бушлухриз лекьер хьиз экъечIай, уьмуьрда халкьди барка гъидай жанлу гелер тур, хайи макандин тIвар чешне яз къалурдай крар авур кьегьалар акъудна. Абурун тIварар, крар чаз виридаз малум я. Абурулай чешне къачузвай рухваяр ва рушар алай аямдани ава. Абурукай сад Артур Бабаев тир.
Эхь, тир. РикIе экуь мурадар, тамамардай зурба крар авай жегьил итимди, гзаф инсанар патал хаталувал арадал атайла, мусибатдин хаталувал вичин чандалди алудна.
Вичин уьмуьр гьайиф татай, кIани диде-бубадиз, сусаз, аялриз залан дерт гъайи викIегь хцин игитвилиз гьукуматди лайихлу къимет ганачтIани, шаир Мердали Жалилова ФСБ-дин капитан, Жуьрэтлувилин ордендин сагьиб Артур Бабаеваз вичин къимет гана — къагьриман хцикай “Артур” тIвар алаз поэма-повесть теснифна. Ктаб “Мавел” издательствода акъуднава.
Ктабда неинки поэма-повесть, гьакI и игитвилин эсердикай Ш.Шихмурадова, Гь.Къурбана, А.Эсетова, А.Къардаша, А.Ашурагъаева кхьенвай рецензияр, чпин веревирдер, Артур Бабаеван тIварунихъ Махачкъаладин 30-нумрадин лицей ягъуниз, Махачкъаладин политехнический колледждин цла мемориалдин кьул (плита) туниз талукьарнавай мярекатрикай репортажар, “Дагъустандин правда”, “Новое время” газетриз, “Армейский сборникдин” 1-нумрадиз акъатнавай макъалаяр, хизандин рангунин шикилар ва маса чарар-документар ганва.
Шаирдин эсер 18 кьиликай ибарат я. Авторди вичи къейдзавайвал, “эсерда Игитдин гьакъиндай чапдиз акъатай документрикай, уьмуьрда акур, хьайи бязи вакъиайрикай, гьакIни автордин фагьум-фикирдикай (художественный такьатрикай) менфят къачунва. Инсанди игитвал авунин асул бинеяр, чешмеяр, чешнеяр гьихьтинбур ятIа, художественный такьатралди лишанламишнава…”
Лезги шииратда чун поэмайрихъ-романрихъ (Алибег Фатахован “Зарбачи Гьасан”, Майрудин Бабаханован “Келентар”) таниш хьана. Гила чаз Мердали Жалилова поэма-повестни багъишна. Им разивалдай вакъиа я. Чи классикри кутунвай жигъирар шегьрейриз элкъуьрзава эхир.
Эсерда шаирди, инсанар къутармишна, вичин чан хаталувилик кутур ФСБ-дин капитан Артур Бабаеван къамат чIугунва. 2009-йисан 2-июлдин йифиз Кеферпатан Кавказдин ракьун рекьин 2307-километрда, “Уйташ” переезддин патав ракьун рекьик боевикри кутур шей хъиткьинна. И чIуру хабар агакьнамазди, чкадал УФСБ-дин оперативный, полициядин ва силисдин къуллугъчияр, рехъ ремонтдай ва маса пешекарар фена. Абурун арада Артур Бабаевни авай. КIватI хьайи инсанар хатасуз чкадиз акъудна, ам рекьик мадни бомбаяр куматIа, ахтармишиз фена… Эхь, инсафсуз ксари ракьун рекьин рельсиник хъиткьиндай шейэр мадни кутунвай ва абуру чIулав нетижадални гъана. Йифен секинвал чIурай хъиткьинуни капитан вичин чандивай авуна…
Шаирди Бабаеврин тухумдин бинейриз сейр хъувуна, жуьрэтлу капитандин аял, жаван, студентвилин, органра къуллугъзавай вахтарикай суьгьбетзавай поэма-повестда игитдин таъсирдай къамат арадал гъанва. Арбен Къардаша кхьейвал, Мердали Жалилова вичин эсерда кьегьалвал гьар гьи чкадал хьайитIани къалуриз жедайвиликай, ам амайвиликай малумарзава. Поэма-повесть акьалтзавай несил ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишунин карда хъсан чешме жеда.
Нариман Ибрагьимов
