Алай вахтунда вири уьлкведа, гьа гьисабдай яз Дагъустандани, кьилди къачуртIа, республикадин хизандин сагъламвал хуьнин ва репродукциядин центрадин (РЦОЗСиР) пешекар духтурри, хизанрихъ хьиз, кьилди итимрихъ ва дишегьлийрихъ галазни сагъламвал хуьниз, аялар тахьунин месэладин вилик пад вахтундамаз кьуниз талукьарна, суьгьбетар, жуьреба-жуьре серенжемар кьиле тухузва. Къенин юкъуз Дагъустанда 19 агъзур хизан диспансердин учётда ава (яни аялар тахьунин диагноз эцигнава, гьар 10 лагьай хизан аялар тежезвайбурук акатзава). Абурукай 4 агъзур дишегьли сад лагьай сефер яз медицинадин идарайриз атанвайбур я.
РЦОЗСиР-дин пешекар духтурри къейдзавайвал, хизанда аялар тахьунал гъизвай себебрик сифте нубатда гъвечIи таздин органрин азарар аваз хьун акатзава. Чпикай хабар тагана, яни азардин лишанар авачиз, сагъламвилиз кьецI гун абурун фендигарвал я. Гьаниз килигна гьам дишегьлиди, гьам итимди азар квани-квачни чирзавай анализар вахкана кIанда. ЧIехи пай дуьшуьшра (75 процент) аялар тахьунал гъизвай мадни са себеб СПКЯ (синдром поликистозных яичников) я. Ихьтин вахтунда пегьризди, спортди, инсулиндин кьадар нормадиз хкуни хизанда бицIек гъилиз атунин мумкинвал артухарзава. Мадни диспансеризация вахтунда кьиле тухун ва духтурдин патав вахтунда фин — ибурухъни месэла гьялун патал еке метлеб авайдал фикир желбзава.
Пешекар духтурри диде-бубайрин хивени еке жавабдарвал авайди, абуру аялрихъ галаз репродукциядин сагъламвал хуьнин жигьетдай суьгьбетар авун герек тирди къейдзава. Аялриз сагъламвилин къадир гъвечIи чIавалай чир хьун, яни абур гележегда сагъламвилиз чIурукIа таъсирдай гъалатIрикай хуьн, абурун тIал-квалрихъ яб акалун важиблу тирди ва вахтунда пешекаррин куьмекдикай менфят къачунни аялар тахьунин месэладин вилик пад кьуник акатзавайди раижзава.
Чи мухбир
