Уьлкведа ва дуьньяда

ЦIийи мяденар

2023-йисуз Урусатда 30-дав агакьна нафтни газ хкуддай цIийи мяденар ачухнава, абурукай чIехибур ­Каспий гьулуьн къерехра (шельфда) ва Оренбургдин об­ластда ава. Идакай «Gazeta.ru» изданиди хабар гузва­.

Виликамаз гьисаба кьунвай рекъемралди, нафтIа­дин­ запасар 470 миллион тонндал кьван хкаж жедайди вилив хуьзва. Кьилди къачуртIа, «Лукойл» компаниядиз Каспий гьуьлуьн шельфдай жагъанвай чIехи чешмеда 8 миллион тонндив агакьна нафт ва 136 миллиард кубометр газ ава. «Газпром нефть» компаниядин Оренбургдин областда жагъанвай чешмеда лагьайтIа, 7,5 миллион тонн нафт ава. Изданиди кхьизвайвал, инал тIварар кьунвайбурулай алава яз, маса гъвечIи чкаяр мадни ачухнава.

Экспертрин гьахъ-гьисабралди, уьлкведин угле­во­до­родрин резервияр йисан къене 470 миллион тонн наф­тIадалди ва 630 миллиард кубометр газдалди девлетлу жеда. Гьа са вахтунда къейдзавайвал, геологоразведкадиз харжнавай кьадар пландик кутунвайдалай тIимил такьатар харжнава, яни сифтедай фикирда кьунвай 78,5 миллиард манатдин чкадал анжах 63 миллиард манат харжнава.

Тарихда сифте яз

Пакистанди ноябрдин вацра Урусатдин техил сифте­ яз ОАЭ-дин диргьемдалди маса къачунва. Идакай, махсус чешмедал асаслу яз, «Прайм» изданиди кхьизва.

Чешмеди къейдзавайвал, йисан къене и гьукуматди Урусатдай рекорддин кьадарда аваз АПК-дин суьрсет тухванва – 1,4 миллион тонн.

ИкI, кьилди къачуртIа, Пакистанди зулун эхирра РФ-дай 377,2 агъзур тонндив агакьна къуьл къачунва. Адан къимет 10,6 миллиард манатдиз барабар я, и рекъемдин 82 процент гьакъи диргьемдалди ганва. Изданиди кхьизвайвал, им и кьве уьлкведин арада техилдихъ ­галаз алакъалу алишверишдин тарихда сифте дуьшуьш я.

Чешмеди генани хабар гузвайвал, 2023-йисуз Пакистанди Урусатдивай техил маса къачунин кьадар, ви­нидихъ къейднавайвал, 1,4 миллиондив агакьнава, 2022-йисуз и рекъем 294 агъзур тонндиз барабар тир.

ВОЗ-дин делилралди

Алай йисан 20-ноябрдилай 14-декабрдалди дуьньяда агьалияр COVID-19 тIегъуьндикди начагъ хьайи дуьшуьшар, идалай вилик квай 4 гьафтедив гекъигайла, 52 процентдин артух хьанва. Идакай, Виридуьньядин здравоохраненидин тешкилатдин (ВОЗ) делилрал асаслу яз, ТАСС-ди хабар гузва.

Къейдзавайвал, ковиддикди начагъ хьанвай вири­далайни гзаф дуьшуьшар Урусатда тайинарнава — 279 359 кас. Гьа са вахтунда, юкьван гьисабдалди, и тIе­гъуьндикди инсанар кьин 8 процентдин тIимил хьанва­.

ВОЗ-дин делилралди, дуьньяда винидихъ къалурнавай 4 гьафтеда, санлай къачурла, 854 673 касдик COVID-19 акатнавайди ва 3005 кас и азардикди кечмиш хьанвайди тестикьнава.

Урусатдилай гъейри, и тIегъуьн гзаф акатнавай дуьшуьшар  Сингапурда (120 898 кас ), Италияда (114 795 кас), Польшада (39 828 кас) ва Австралияда (39 505 кас) хьанвайди къейднава.

Гьазурайди — Муса Агьмедов