Саласа юкъуз Дагъустандин Кьил Сергей Меликов Мегьарамдхуьруьн райондиз мугьман хьана. «Лезги газетдиз» РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гайивал, ина республикадин регьбер Азербайжандихъ галаз авай часпардилай улакьар элячIзавай «Ярагъ-Къазмаяр» пункт цIийикIа туькIуьр хъийизвай къайдадихъ ва «Тагьирхуьр-Къазмаяр» пунктунин кIвалахдихъ галаз таниш хьана.
«Ярагъ-Къазмаяр» пункт цIийикIа туькIуьр хъувун патал кьиле тухузвай кIвалахар кьве патал пайнава. Йисан эхирдалди ам ишлемишиз вахкун фикирдиз къачунва. Къейдзавайвал, цIийи хъувурдалай кьулухъ пунктунихъ часпардилай элячIзавай улакьрин кьадар виликандалай 3 сеферда артухардай мумкинвал жеда: йикъа, юкьван гьисабдалди, 1400-дав агакьна улакьар элячIда. Идакай 630 – пар чIугвадай, 730 – кьезил улакьар, 40 автобусар я.
РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди гьакIни хабар гузвайвал, цIийи хъувунвай пунктунин мулкарал улакьрин гьерекатдин 22 полоса кардик акатда. Лагьана кIанда, «Ярагъ-Къазмаяр» пункт Азербайжандихъ галаз авай часпардилай улакьар элячIзавай кар алай ва машгьур пунктарикай сад я. Идалайни гъейри, уьлкведин экономика вилик финин жигьетдайни адахъ авай важиблувал чIехиди я, гьикI лагьайтIа, ам улакьрин международный «Кеферпад-Кьиблепад» дегьлиздик акатзава ва Урусат неинки са Азербайжандихъ, гьакIни Ирандихъ, Индиядихъ, Азиядин ва Каспий гьуьлуьн патав гвай уьлквейрихъ галаз дурумлу алакъайралди таъминарзава. Санкцияр кьабулайдалай кьулухъ лагьайтIа, и маршрут Урусатдин логистика патал кар алайбурукай садаз элкъвена.
Сергей Меликов мугьман хьайи кьвед лагьай «Тагьирхуьр-Къазмаяр» пунктунай йикъан къене часпардилай, юкьван гьисабдалди, 200 улакь элячIзава. Алай вахтунда ина улакьрин гьерекатдин 6 полоса кардик ква.
Лагьана кIанда, 2027-йисан эхирдалди и пунктунани цIийикIа туькIуьр хъувунин кIвалахар кьиле тухуда. И месэладин гьакъиндай государстводин икьрарни кутIуннава. ЦIийи хъувурдалай кьулухъ пунктунихъ часпардилай элячIзавай улакьрин кьадар са йикъан къене 2360-дав агакьардай мумкинвал жеда.
«Тагьирхуьр-Къазмаяр» пунктунилай часпардилай пар чIугвадай улакьар 2022-йисан 29-апрелдилай элячIиз гатIунна. Икьван чIавалди пар чIугвадай улакьривай Урусатдинни Азербайжандин часпардилай анжах «Ярагъ-Къазмаяр» пунктунилай элячIиз жезвай. Кьвед лагьай пункт кардик акатунин нетижада сад лагьайдал ацалтзавай гуж тIимил хьанатIани, часпардилай элячIзавай улакьрин кьадар, санлай къачурла, гзаф хьана.
Мегьарамдхуьруьн райондай Махачкъаладиз хтайла, Сергей Меликова республикада улакьрин комплекс вилик тухунин месэлайриз талукьарнавай совещание кьиле тухвана. Дагъустандин регьберди вичин рахунра къейд авурвал, «Кеферпад-Кьиблепад» дегьлиз аквадайвал вилик физва. Дагъустан гьам шегьре, гьам ракьун рекьерин, гьамни гьуьлуьн алакъадин жигьетдай и дегьлиздин важиблу хилез элкъвенва. Амма и дегьлиздин сергьятрай фенвай рекьерикай менфятлудаказ хийир къачунин карда манийвал гузвай крар ава. Абурук рекьерин къерехра герек тир инфраструктура, алай аямдин заправкайрин комплексар тахьунни акатзава. Сергей Меликова гьисабзавайвал, улакьринни логистикадин алай аямдин истемишунриз жаваб гузвай центраяр тахьуни республикадихъ авай бязи мумкинвилерикай гегьеншдиз менфят къачуниз кьецI гузва.
«Дагъустанда экспедиторский ва транспортдин тешкилатриз майданар теклифзавай улакьринни логистикадин чIехи центраяр авач. И кар себеб яз таможнядин ва са жерге маса къуллугъар кьилиз акъудиз жезвач. Мадни башкъа, Дагъустанда шей гьасилзавайбуруз чпин метягь маса гун патал республикадилай къецепатаз акъудунни четин месэладиз элкъвезва», — къейдна региондин Кьили.
Лагьана кIанда, регионда алай аямдин улакьринни логистикадин центрайрин концепциядиз талукь проект гьазурна акьалтIарнава. Ана къалурнавайвал, ихьтин центраяр республикадин жуьреба-жуьре муниципалитетра федеральный метлебдин шегьре рекьин къерехра 8 чкадал кардик кутада: Кочубейда, Тарумовкада, Богатыревкада, Тюбеда, Загородныйда, Манасда, Ярагъ-Къазмайрал, Авадандал. Центраяр эцигун патал чилин тахминан 10 гектардив агакьна майданар чара ийида. Проектдин бинедаллаз, центрайрин мулкарал мугьманханаяр, алишверишдинни офисрин центраяр, хуьруьн майишатдин кура-кура маса гудай базарар, емишарни майваяр хуьдай складар ва холодильникрин терминалар кардик кутада.
Агьмед Магьмудов
