Къанихвал ва жавабдарсузвал

Гьар са девирдихъни уьмуьрдихъ вичин кьетIенвилер ава. Ни вуч лагьайтIани, Советрин гьукуматди инсанвилин ва адан ерийрин (савадлувал, ахлакь, намуслувал, марифат, жавабдарвал, маса касдин гьакъиндай къайгъударвал, сагъламвал) месэлайриз датIана ва гзаф фикир гузвай. А вахтунин школада кIелай гьар садан рикIел алама: образованидин идарайра неинки чирвилер, тербия гузвай, аял гьакI вичин хивез жавабдарвал къачуз, хсуси везифаяр намуслувилелди кьилиз акъудиз, таб, гьилле, хаинвал квачиз яшамиш жез, Ватандихъ кIанивал аваз¸адаз зиян хкатдай амалар тийиз вердишарзавай. Школадай уьмуьрдин муракаб рекьел экъечIдалди, школьникдин хиве жуьреба-жуьре везифаяр твазвай, ада абур, еке жавабдарвал гьиссна, бегьемарни ийизвай. ИкI вердиш хьайи инсанди вич обществодани дуьзгуьндаказ тухузвай, кIелунар давамарзавай, кIвалахзавай чкайрани ам масадбуруз чешне жезвай. ГьикI лагьайтIа, ада гьар са камуна вичин жавабдарвал гьиссзавай, хуьре, районда, уьлкведа кьиле физвай крар вичизни талукь тирди аннамишзавай, абурухъ менфятлу нетижа хьун патал чалишмишвал ийизвай. Нефс, къанихвал, азгъунвал хьтин нагьакьан амалар советрин инсанриз, сад-вад квачиз, хас тушир.

Къенин гьакъикъат акваз, мягьтел хьана, кьурана амукьзава. Къенин девирдин виридалайни чIуру хума къанихвал, нефс, къайгъусузвал я. Жуваз хъсан хьун патал тарашни, масадан чандиз къастни ийизва, виридан пай квай сандухдиз гъилзава, чуьнуьхзава. Масадаз зиян хкатдайдакай гьич фикирни ийизвач. Анжах жибин дулу хьурай, хсуси крар туькIуьрай. ИкI фикирзавайбур, яшамиш жезвайбур себеб яз, государстводиз, жемиятдиз зиян хкатзавай еке тахсиркарвилерни арадал къвезва. Къе абур мад сеферда рикIел хкиз кIанзава. Вучиз лагьайтIа, къанихвилиз кьил янавай бязибур гьукумдин къурулушра гилани амазма.

Гьукуматди чпел еке къуллугъар ихтибарнавай (абурув гьа къуллугъриз килигай еке мажибарни, хейлин маса галайвилерни агакьзава) ксари, чпин хук вилик кутуна, государстводин мал чуьнуьхун вучтин кар хьуй?! Месела, РД-дин образованидин ва илимдин министр (сифте ам спортдин рекьяй министр тир) Ш.Шагьоваз вуч кимизвай кьван? Адахъ вичин хизан, багърияр лап къулайдиз хуьдай вири шартIар авай. Ваъ, тIимил акуна, муаллимриз, аялриз, бахчайриз ахъайзавай пуларин иесивални авуна. Нетижада государстводин гьисабдиз 25 млн манат жерме вахкуниз мажбурна, вичизни 4,5 йис кар атIана.

РД-дин экономикадин ва мулкар вилик тухунин министр О.Хасбулатов, яшариз жегьил тиртIани, коррупциядин жигьетдай адан иштагьар лап екебур тир. Министрвиле тайинардалди, ам МФЦ-дин директорвилин къуллугъдал алай. Республикадин шегьерра ва районра авай МФЦ-дин ида­раяр герек тадаракралди, шейэралди таъминарунин багь­надалди ада вичин гъилибанарни галаз 20 млн манат чуь­нуьх­на.

Государстводин хазинадиз гъил яргъи авур, ахпа суддин­ вилик акъвазайбур садни кьве чиновник хьанач. РД-дин Гьу­куматдин Председателдин заместителар — Р.Юсуфов, Б.Ома­ров, Росреестрдин республикадин управленидин­ ка­дастрдин инженер А.Умаханов, гьанин къуллугъчи З.Даги­рова, Дербент райондин администрациядин кьил М.Же­ли­лов, Махачкъала шегьердин администрациядин кьил М.Му­саев…

Къанундин гьисабралди, къуллугъдал алай гьар са касди государстводин, жемиятдин, гьар са агьалидин пата­хъай къайгъударвал авуна кIанзавайди я. Агьалийрин уьмуьр къу­лайди, агьваллуди хьун патал алахъун абурун везифа, буржи тушни бес?! Гьайиф хьи, бязи руководителри, къуллугъчийри и кар рикIелай алудзава. Гьукуматдин къуллугъ ахьтинбуру бубадилай атай ирс хьиз кьабулзава ва чпин рикIиз гьикI кIан хьайитIа, гьакI ийизва. Анжах эхир хъсанди жезвач.

Гьар са хуьруьхъ, райондихъ администрация ва абурун кьилериз хкязавай ксар ава. Абуру жемятрин, агьалийрин гьакъиндай къайгъу чIугун, абурун яшайиш къулайди, гьал-агьвал хъсанди хьун, хуьрер аваданламишун патал герек тир вири алахъунар авун лазим я. Гьайиф хьи, чаз аквазвайвал, бязибуру къайгъусузвилиз кьил язава, хуьр-кIвал патал са карни ийизвач. Са хъсан чешне жагъурунни четин акъваззава.

Гьар са идарадихъ, хуьруьхъ, райондихъ чпин къуллугъдин жавабдарвал аннамишзавай, везифаяр намуслудаказ кьилиз акъудзавай, халкьдин патахъай къайгъу чIугвазвай, къанихвилиз, нефсиниз варар ахъай тийизвай регьберар хьанайтIа, кIвалахар дуьздаказ виликди фидай, экономикадин, сиясатдин гьалар пайгардик акатдай, инсанрин гьал-агьвални хъсанди жедай.

Абад Азадов