«Лезги газетдин» алай йисан 30- нумрадин 4-чинай, «Халкьдин рикI алай шаир» кьил гана, Ибрагьим Гьуьсейновакай алим, педагог Исламудин Гьуьсейнован рикIел хкунар, гьакI са кьадар алимрин, шаиррин къиметлу цIарар за еке ашкъидивди кIелна. Аферин автордиз. Гьелбетда, бажарагълу шаирдикай газетдин сад-кьве чина кхьиналди вири лугьуз жедач. Макъала ва адакай лагьанвай гафар кIелайла, жуваз мукьувай чидай ва зазни еке куьмекар гайи касдикай, еке шаирдикай, жуван гаф талгьана завайни акъвазиз хьанач.
Зун Махачкъаладиз, Кьасумхуьруьн инкубаторный станциядин кьилин механик яз, совещанидиз атанваз, вахтуникай менфят къачуна, Дагъустандин писателрин Союздин дараматдиз фейила, куьчедал нисинин перерывдин вахтунда суьгьбетар ийизвай пуд кас ацукьнаваз акур зун абурун патав фена ва салам гана. Абурукай сад Ибрагьим Гьуьсейнов тирди, газетрай шикилар акуна, чизвай. Адаз за зун Саидгьасанов Сажидин я лагьайла, чир хьана ва журналрин редакторар тир табасаранрин шаир Абумислим Жафаровахъ ва лезги писатель Межид Гьажиевахъ галаз танишарна.
— Чи дараматдиз ичIи гъил гваз къвеч, заз чиз. Ахъая кван чаз ви хуржин, — лагьана Абумислим халуди. — Костумдин къултухдай акъудна, кьвечIиларнавай дафтардай за пуд шиир кIелна: «Вун накь вучиз атаначир»? ва мад кьвед. Абумислим халуди лагьанай:
— Валлагь, стхаяр, ихьтин шиирар теснифиз алакьдай шаир чи Табасарандай жагъанайтIа, чна ам къужахда кьадай!
— Чна кьадачтIа чидани ваз? — суал гана Ибрагьим Гьуьсейнова.
— Экземплярар гватIа тур. Чна абур и мукьвара акъуддай «Самур» журналда чапда, — лагьана Межид Гьажиева. — Зав экземплярар гвачирди чир хьана, ада лагьана: — «Алад зи столдихъ, ацукьна, кьилди чарарал кхьена, шиирар тур».
За гьакI авуна, совещанидиз физ тади къачуна. «Самур» журналдиз акъатай шииррикай «Вун накь вучиз атаначир?» вирибуруз машгьур хьана, гьатта Даградиодин лезги редактор, писатель Буба Гьажикъулиева мани арадал гъун патал композитор Омар Аюбовал, манидар Ризабала Агъабалаевал тапшурмишна.
Мад са кар. Ибрагьим Гьуьсейнова Даградиода кIвалахдайла, ана авай шаиррикай сада, за «Темпел сусакай» шиир кхьенвайди чир хьайила, ам вичин тема я, адакай заз кхьидай вуч ихтияр авайди я лагьана ва шиир акъудуниз аксивална. Пакадин юкъуз, авторрин тIварар алачиз, кьве шиирни гъана, кабинетда авайбурув са-садав кIелиз вугана ва абурун фикирар хабар кьуна. Инал, садалай гъейри, амайбуру зи шиир кьадайвал ва эсерлуди хьанвайди къейдна.
Мадни. Шаирри, фольклордикай менфят къачуна, шиирар теснифзавайла, «НуькI хала» ва «Аци-Баци» эсеррикай зани шиирар туькIуьрнавай. «Аци-Бацидикай» Ибрагьим Гьуьсейновани кхьенвайди, «КIватIи-КIватIаш» пионеррин кIвале аялрихъ галаз сегьнеламишзавай чкадал виликдай вичи Лезги театрда кIвалахдайла, чеб къугъвайди Ярагьмед Ярагьмедова лугьудалди заз чизвачир. Са сеферда дуьшуьш хьайи чкадал Ибрагьим Гьуьсейнова зи «Аци-Баци» шиирдин эхир кьил хъсан акьалтIарнавайди лагьанай.
Чна районда «Куьредин ярар» тешкилна, хуьрера, идарайра шиирар кIелиз, инсанриз меденидаказ ялар ягъиз куьмекар гузвай. И сеферда Кьасумхуьруьн Ленинан гуьмбет алай чIехи майдандал Махачкъаладай хтанвай Ибрагьим Гьуьсейноваз и кар хуш акуна ва вични шиирар кIелиз экъечIда лагьайла, чна, районда культурадин отдел аваз, Куьредин культурадин центр тешкилна лугьуз хъел авай отделдин заведующий Марал Мегьамедовнади Ибрагьим Гьуьсейновавай и «гада-гуьдуьйрин» межлисда иштирак тавун тIалабнай.
— За ваз гьуьрметзавайди я, Марал вах. Амма инал вун гьахъ туш. Бейкеф жемир, — лагьана, Ибрагьима эхирдал кьван иштиракнай, вичин са шумуд шиирни хуралай кIелнай.
Заз хайи югъ мубарак авур зи шикилни авай конвертда аваз, зазни хабар авачиз, вичи зи «Вун накь вучиз атаначир?» шиир заз къенин йикъалдини мукьувай таниш тушир къумукьрин шаир Багьауддин Гьажиевав урус чIалаз элкъуьриз тур шиирни рахкурна. Яни Лезгистанда зун машгьур хьанваз, урус чIал чидайбурузни зи шиир машгьур авур кас, вичин ваъ, зи шиир майдандиз акъудайдини рагьметлу Ибрагьим Гьуьсейнов я.
Дагъустандин халкьдин шаир тIвар гуниз лайихлубурукай сад яз, «Адан дережа» тIвар алаз, ада зи яратмишунриз ганвай къиметдин макъала «Лезги газетдиз» акъатайди, Дагъустандин халкьдин шаир Арбен Къардаша вичин макъалада, «Саданни кьуру тарифар тийидай Ибрагьим Гьуьсейнова Сажидинан яратмишунриз еке къимет гайиди», вичин макъалада кхьенвайди къейдзава. Жегьил писателрин къайгъударвал авун Ибрагьим Гьуьсейнован бажарагълувилерикай сад хьана. Гьар сеферда жегьил шаиррин кIватIалар акъуддайла, абурун редакторвал Ибрагьим Гьуьсейновал тапшурмишдай. «Чешме» кIватIалда икI кхьенва: «Цин тIям чешмеда амаз, шаирдин талант гьебедамаз чир жеда лугьуда. Чун цIусад булахдин чешмедив гва. И цIусад чешмени сад хьтинбур туш. Садаз и ктабдин жилдерик дар я, садаз – генг» — кхьенай ада. И цIусад шаирдин шииррин «Чешме» кIватIалда зи фамилия, тIвар ва са шумуд шиирни авай. Эхь, Ибрагьим Гьуьсейнов авай гаф чинал лугьуз вердиш тир. И кар чпин синих ачухдиз лугьудайбуруз, гьелбетда, хуш жедач. Алчахри Ибрагьиман гафар, лагьайбур анихъ амукьрай, талгьайбурни лугьуз, чпиз «авторитетар», тIварарни къачуна. А кIвалах чи девирдани, Ибрагьим Гьуьсейновал чан аламачтIани, эхиз тежез, чи алай девирдани жуьреба-жуьре мярекатар тухудай вахтара адалай кьисас вахчуз алахънавайбур авачиз туш. Гьар гьикI ятIани, бажарагълу шаир Ибрагьим Гьуьсейнов, халкьдин рикI алай шаирар — Етим Эмин, СтIал Сулейман, Хуьруьг Тагьир, Межид Гьажиев, Алирза Саидов хьиз, чи рикIера гьамишалугъ амукьда. Рагьмет хьурай вичиз!
Сажидин Саидгьасанов,
Дагъустандин халкьдин шаир
