«Мижеяр ва лапагдин як. Дагъус­тандин чилел гьасилзавай и затIар алай вахтунда  къецепатан са жерге­ уьл­квейра VIP-классдин, яни вини дере­жадин продуктар яз ресторанри рикI алаз маса­ къачузва. Ана абурун машгьурвал ва, талукь яз, чаз къвезвай за­казарни­ къверда­вай анжах артух жезва. Республикада гьасилзавай суьрсетдин ери акьалтIай винизди я. Мад са важиблу тереф – ада «гьалалвилин» истемишунриз тамамдиз­ жаваб гузва. Адетдин туьквенра гегьенш майданра маса гуз хьайитIа, чаз абурун­ игьтияжар таъминардай кьван суьрсет бес жедач. Гьа са вахтунда чахъ маса, международный майданда чпикай гегьеншдаказ хабар авачир, гьа са вахтун­да виниз тир еридин суьрсетар гзаф ава», — малумарна Дагъустандин экспортдиз куьмек гунин центрадин руководитель Руслан Абаскъулиева и йикъара «Дагъус­тандин правда» газетдин редакцияда кьиле фейи  гуьруьшдал. Ада региондин карчийриз активнидаказ международный базардиз экъечIуниз эвер гана.

Р.Абаскъулиева са шумуд сеферда наразивилелди къейд авурвал, рес­публикадин карчийри къенин юкъуз асул гьисабдай Россиядин базардиз, кьилди къачуртIа, къунши регионриз экъе­чIуникай фикирзава. Гьа са вахтунда Дагъустанда гьасилзавай шейэр виниз тир еридинбур  ва къиметдал гьалтайлани ужузбур я.  Яни абурувай международный базардани  инанмишвилелди гьуьжетиз жеда. И гафарин гьахълувал тестикьарзавай делил ам я хьи, къенин юкъуз Дагъустанда акъудзавай шейэр къецепатан 40-далай гзаф уьл­квейра машгьур я, абурухъ чпин  муьш­терияр ава.  ЯтIани,  чи карчийриз  суьрсет маса гудай цIийи рекьер жагъуриз, цIийи базарриз экъечIиз кIанзавач, гьисабзава Р.Абаскъулиева.

Гьелбетда, международный базардиз экъечIун регьят кар туш: са жерге документар гьазурун, манийвилерилай элячIун,  суьрсет кутугай къапара аваз акъудун, ахтармишунар кьиле тухун ва адакай хабар гун патал харжияр авун. Амма жуван шей къецепатан уьлкведин базарда  са кьадардин багьа къиметдай маса гудай мумкинвал хьуни карчияр гьевесламишун лазим я.

«Дагъустандин къенепата, яни гъве­чIи базарда, гьуьжетдалди, карчийри  чпин суьрсет маса гуз жедай дуствилин маса уьлквеяр жагъурайтIа, хъсан я. Экспортдиз куьмек гудай центр, бизнесдиз международный выставкайра иштиракиз куьмек гун патал логистикадиз ийизвай харжийрин 80 процент эвез хъийиз гьазур я. Ида  карчийриз  фин-хтун патал рекьериз харж авун лазим тир  хейлин кьадар такьатар кьенят ийиз ва  абур  вичин производство гегьеншаруниз харжиз куьмек  гузва», —  лагьана центрадин руководителди.

Ада гьакIни къейд авурвал, экспортдиз куьмек гунин центрадиз кIвалахдин би­неда Дагъустанда гьасилзавай суьрсетдивай, арадал гъизвай затIаривай уьл­­кведилай къецепата авай базарра­ не­­ти­жалудаказ гьуьжетиз жедайвал  авун ава. Эхиримжи саки кьве йисан вах­тунда региондай къецепатан уьл­квей­риз тухузвай метягьдин кьадар 100 миллион доллар­дин артух хьанва­ ва икьван чIавалди тахьай дережадив­ агакьнава. Винидихъ къейд авурвал, Да­гъустандай маса уьл­квейри маса къачузвайди анжах хуьруьн майишатдин суьрсет туш. Еке игьтияж ви­­низ тир технологийралди гьазурнавай шейэрихъ, месела, чи ватан­эгьлиди арадал гъанвай урандин дережа чириз жедай датчикрихъ («Домалогика» компания) ава.

«Чи суьрсет вичиз тешпигь авачирди я. Амма чи карчийри майданар гегьеншаруникай кьил къакъудзава. ИкI хьун лазим туш. Дагъустандин карчийри дуьньядин базарриз инанмишвилелди камар къачудай вахт атанва», — гьисабзава Р.Абаскъулиева.

Жасмина Саидова