Инсанди вичи хкязава вичин уьмуьрдин рехъ, кьисмет. За ихтилатзавай касдал 85 йис идалай вилик адан буба Рамазанани диде Гьалимата, тухумдай кьачуна, Эседуллагь тIвар эцигнай. Эседуллагь колхозникдин хизанда КьепIиррин хуьре 1938-йисан 8-октябрдиз дидедиз хьана. Хизанда мад са хва авай — Несредин. Буба датIана кIвалахал жедай колхоздин никIерани чуьллера, чIехи баде Сагьибатни диде Гьалимат — аялрин арада, абурухъ гелкъвез, кIвачел акьалдариз. Эседуллагьан буба Рамазан, аялар дидейрал аманат яз туна, са жерге хуьруьнвийрихъ галаз санал, Ватан хуьз, фронтдиз фенай. Амма адаз элкъвена хайи ерийрал хтун кьисмет хьаначир…
Эхиримжи декьикьайралди дидейрин вил варцел хьанай. Вар гьамиша ачух тир. Гару гагь-гагь варцив ван ийиз турла, абур гьасятда чукурна фидай… Умуд авай буба хкведа лагьана. Са юкъуз абурун умуд буба кечмиш хьана лагьай дяведай хтай чарчи акI атIанай…
Аялриз тербия гун кIвалин дишегьлийрал аватна. Гьалимата дуьньяда машгьур хуьруьн гамарин фабрикада кIвалахна. Сагьибат кIвале аялрин патав хьана. Гьалиматан назик тупIарикай хкатзавай кьепIир чешнедин пуд фуран гамариз еке къимет авай.
1947-йисуз, яшариз килигайла, дерин акьул авай Эседуллагь дидеди мектебдиз сад лагьай синифдиз ракъурна. Хъсан къиметралди мектеб акьалтIарай гада ДГУ-дин филологиядин факультетдин урус чIалан отделенидик экIечIна. Вуз жегьилди лап хъсан къиметар аваз куьтягьна. Несредина Дагъустандин хуьруьн майишатдин институтдин экономикадин факультетда кIелна. Гъиле диплом авай Эседуллагьа кIвалахун патал Берикейдин мектеб хкянай.
А чIавалай инихъ 60 йис алатнава. Мектебдин коллективди ам хушдиз кьабулнай. 4 йисуз муаллим, 16 йисуз методист, 23 йисуз завуч, 11 йисуз директор яз кIвалахна. Берикейдин жемят, мектебдин коллектив, абурун адетар Эседуллагь муаллимдиз гзаф хуш хьана. Тежрибалу муаллимдикай азербайжан чIалал акъатзавай райондин газетда макъала чапнава.
Жегьил муаллим хизан галаз кирида кьунвай са кIвале цIикьвед йисуз яшамиш хьана. Адан уьмуьрдин юлдаш Наз вичи хкяна гъайи свас я чпин хуьряй. Абуру 50 йисуз са мектебда санал кIалахна. Амни литератор тир. Пуд йис я рагьметдиз фена. Гуьгъуьнлай абурун хизанда дегишвилер хьана, чпиз кIвал эцигна. Муаллимрин мурад чпин рухвайрини руша чIехи кIелунар авун тир. Абур и мураддив агакьна. Хва Радика Воронеждин рекьерин институт куьтягьна. Ам “ Маяк” фирмадин сагьиб я. Рамазана ДГТУ-дин эцигунардайбурун факультет куьтягьна, фадлай Дербентда ва районда кIвалахзава. Руш Зульфия диде-бубадин рекьяй фена: ада пединститут куьтягьна, фадлай Дербент шегьердин 3-нумрадин мектебда литератор яз кIвалахзава.
Эседуллагь муаллимдин зегьметдин книжкада авай кхьин 60 йисуз са мектебда кIвалахуниз талукьди я. Мехъерин кIвале, газдин баллон пад хьана, гзаф мугьманар хатадик акатнай, 4 варз адани больницада акъуднай. И кар себеб яз, ам а вахтунда директорвиляйни экъечIнай. 3 йиса авай бицIи хва къубудиз аватна тухвайла, мектебдин аялар вири аниз гьахьна, вацIун сивив агакьдалди, гьикI абуру хва ахкъуднайтIа, къени адан вилерикай карагзава. Эседуллагьани Наза чпин веледар динжарнава. Абуруз хтулар, птулар акуна.
Къе Эседуллагь муаллим, дуьньядин эдебият чизвай кас, ял ягъиз гъвечIи хва Рамазанахь галаз Берикей хуьруьн «Учительский» тIвар ганвай куьчеда авай вичин хсуси кIвале яшамиш жезва. Октябрдиз Эседуллагь Рамазановичан юбилей я. Адакай хуьруьн мектебдин директорди хуш келимаяр лугьузва. Дуьньядин гьар са пипIе ава къе ада тарс гайи ученикар, чебни еке дережайрив агакьнава. Абуру чпин патай муаллимдиз еке гьуьрмет авайди гьамиша къалурзава.
Кьакьан дережадин лезги муаллим Абдуллаев Эседуллагь Рамазановичаз, 60 йисуз зегьмет чIугур пешекардиз, лайихлу са тIвар кьванни ганвач. Адан дафтаррин арада Дербент райондин кьил хьайи Къ.Къурбанова 2001-йисуз ганвай анжах са грамота ава.
Касди вичи жемятдин, тарс гайи ученикрин патай авай гьуьрмет виридалайни еке шабагь яз гьисабзава.
Бикеханум Алибегова
