СтIал Сулейманан райондин баркаллу чили хайи макандин тIвар адалай лап яргъарани раиж авур ксар гзаф гана. Алай вахтундани абурун крар жегьил несилдин векилри лайихлудаказ давамарзава. Къенин регьятди тушир девирда илимдин рекье агалкьунар къазанмишзавай, кьакьан кукIушар муьтIуьгъардай мурадар авай жегьиларни ина тIимил авач. Райондин чIехи хуьрерикай сад тир Курхуьруь, гагь са, гьагьни маса чкадал куьч жез, эхирни, элкъвена кьуд пад кьунвай кIунтIарин, емишдин багъларинни авадан чуьллерин арада — вацIун къерехда — чка кьунва. Хуьруьхъ зурба тарих авай хьиз, анаг хайи макан тир хуьруьнвийрихъни зурба агалкьунар ава. Къенин макъаладин игитар тир Мегьамедкерим ва Женнет  Рагьимоврин ери-бинени гьа инай я…

Рагьимоврин сихилдай тир векилри хуьре, районда хьиз, республикадин меркездани, Москвадани, гьатта маса континент тир США-дани, гьакъисагъвилелди зегьмет чIугуналди, машгьурвал къазанмишнава. 2002-йисалай инихъ Курхуьруьн 1-нумрадин юкьван школа вичин тIварунихъ галай РД-дин лайихлу муаллим, хъсан математик тир, рагьметлу Мирзекерим Мегьамед­рагьимовичан (1931-2001) ва гамарин фабрикадин начальник яз зегьмет чIугур Зарлу Гьажалиевнадин чешнелу хизанда 5 хвани са руш тербияламишна. Кьилин образование къачур абурукай виридакай хъсан пешекарар, ватандиз вафалу инсанар хкатна. Мирзекерим Мегьамедрагьимовичан ве­лед­ри чпин хайи ерияр садрани рикIелай ракъурзавач. Абур патарилай хтайла, кIвал ацIуда, хуьруьнвияр абурув чими келимаяр агакьарунихъ галаз сад хьиз, гьакI абурувай меслятарни къачуз къведа. Абуру хайи хуьр абад авун патал кьилиз акъудзавай крарин сан-гьисаб авач. Къуй абурухъ мягькем сагъвал, берекатар мадни артух хьурай! Чпин баркаллу ватанэгьлийрал курхуьруьнвийри гьахълудаказ дамахзава.

Дугъриданни, тарцин хилерин абурлувал, адан дувулривай тирди инкариз жедач. Чун  Рагьимоврин сихилдай тир жегьил несилдин векилрикай суьгьбетдал хквен…

Медицинадин илимрин доктор, профессор, РД-дин илимдин лайихлу деятель, ДГМУ-дин проректор, медицинадин хилен методикадин гзаф кьадар изданийрин ва макъалайрин автор, международный конференцийрин ва симпозиумрин иштиракчи тир Разин Рагьимован ва Россиядин ФНС-дин Махачкъаладин Советский райондин инспекциядин руководителдин заместитель Эрена Надировнадин хизанда Мегьамедкерим — 1993 ва Женнет 1995-йисара дидедиз хьана. Гаф кватай чкадал лугьун лазим я хьи, дидедин патай чIехи буба Надир Эфендиев математикадин илимрин кандидат, Дагъустандин лайихлу муаллим, ДГУ-дин экономикадин факультетдин декандин заместитель тир (2011-йисуз ам рагьметдиз фена). ЧIехи диде  Магьиятханума, ДГУ-дин лабораториядин заведующийвиле кIвалахна, исятда лайихлу пенсияда ава.

Мегьамедкерима ва Женнета кьведани меркездин 13-нумрадин (ингилис чIал дериндай чирдай) гимназияда кIелна. Чпин гележегдин пешедикай абуру яргъалди фи­кирнач. ГъвечIи чIавалай абурухъ чпикай духтурар хьунин мурад авай. Гьа икI, 2010-йисуз Мегьамедкерим Москвада И.М.­ ­Сеченован тIварцIихъ галай ПМГМУ-дин лечебный факультетдиз гьахьзава. 2016-2018-йисара ада Россиядин здравоохраненидин министерстводин «НМИЦ эндокринологии» ФГБУ-да клинический ординатурада кIелзава. 2018-2021 йисара лагьайтIа, ана – аспирантурада. И йисара ада Москвада, гьакIни 2015-йисуз Австриядин Брегенц шегьерда пешекарвал хкаждай курсара эндокринологиядай чирвилер мадни артухарзава.

2018-йисуз М.Рагьимова винидихъ тIвар кьунвай НМИЦ-дин диабетдин Институтда референс-центрадин отделенидин  духтур-эндокринолог яз вичин зегьметдин рехъ башламишзава. Уьлкведа «Здравоохранение» милли проектдин бинедаллаз медицинадин идарайра арадал гъизвай референс-центраяр алай аямдин диагностикадин отделенияр я. Чи ватанэгьлидин везифайрик стационарда сагъарзавай, гьакIни амбулаториядиз къвезвай азарлуйрин сагъламвилин къаравулда акъвазун, вацра 8-16 дежурство кьиле тухун, шекердин диабет авай азарлуйрин школадиз къвезвайбурун гьал датIана гуьзчивилик кутун, гьакIни грантдин гьисабдай азарлуяр кьабулун ва абурун сагъламвилиз талукь делилрин бинедаллаз (анализ) ахтармишунар кьиле тухун ва маса крар акатзавай. Ам вичин хиве тунвай везифаяр намуслудаказ, тарифлудаказ кьилиз акъудуналди тафаватлу хьана.

2020-йисалай инихъ М.Рагьимова Мос­квада кьилдин касдинди тир «ИММА» медклиникада духтур-эндокринолог яз зегьмет­ чIугвазва. Ада конкурсрани иштиракзава. ИкI, 2018-йисуз Россиядин здравоохраненидин министерстводин эндокринологиядин НМИЦ-ди жегьил пешекаррин арада кьиле тухвай конкурсда «Шекердин 1-жуьредин диабет: вилик пад кьаз хьун мумкин яни?» темадай чи ватанэгьли 1-чкадиз ла­йихлу хьана.

Мегьамедкерим Разиновича иштиракнавай кьван Россиядин ва международный конференцийрин сан-гьисаб авач. Абурун арада Москвада, Бусанда (Корея), Мадридда ва Барселонада (Испания) эндокринологрин ва гьакIни диабетологрин международный милли конгрессрин иштираквал аваз кьиле фейибур («Фундаментальная и клиническая диабетология в 21 веке: от теории к практике», «Сахарный диабет и ожирение — неинфекционные междисциплинарные пандемии XXI века», «Распрастраненность экзокринной недостаточности поджелудочной железы при различных типах сахарного диабета» ва масабур) иллаки еке метлеб авайбур я лагьайтIа, зун ягъалмиш туш. ГьикI хьи, къенин юкъуз шекердин диабетди, иллаки 2-жуьрединда (инсулиндилай аслу туширди) виридуьньядин пешекаррик еке къалабулух кутазва. Азарлу жезвайбурун кьадардин чIехивилиз килигна, ам дуьньядин  гзаф уьлквейра алай асирдин тIугъвал яз гьисабзава.

КьетIендаказ мадни а кар къейд ийиз кIанзава хьи, Мегьамедкерим Рагьимова винидихъ тIвар кьунвай конференцийра вичини (ингилис чIалалди) докладар кIелна. Адаз урус, лезги чIаларихъ галаз сад хьиз, ингилис чIални лап хъсандиз чизва. Ам эндокринологиядай Европада кьиле тухвай са шумуд конгрессдин спикерни я.

Гьа са вахтунда илимдални рикIивай машгъул тир М.Рагьимован гъиликай илимдин 22 кIвалах хкатнава. Алай йисан январдиз ада Москвада эндокринологиядин НМИЦ-да («Экзокринная функция и структурные особенности поджелудочной железы у пациентов с сахарным диабетом 1 и 2 типа» темадай) медицинадин илимрин кандидатвилин диссертация агалкьунралди хве­на. Темадин важиблувал фикирда кьуналди, чна гуьгъуьнин нумрайрикай сада шекердин диабетдиз талукь макъала кьилди чап авун пландик кутунва.

2011-йисуз гимназия акьалтIарай Женнет Ра­гьимовади яргъал фикир тавуна документар ДГМУ-диз вугана. 2017-йисуз, «лечебное дело» пешекарвал къачуналди­, анаг агалкьунралди акьалтIарна. Вузда кIел­за­вай йисара ада гьам Вирироссиядин, гьамни международный хейлин конференцийра иштиракна. Чи таватдикай «Ломоно­сован чтенияр» конференциядин призер, гьакIни изобретенийринни  инновацийрин технологийрин «Архимед» салондин гимишдин медалдин, илимдин рекьяй «Йисан студент» тIварцIин сагьиб хьана. Гуьгъуьнлай ада Москвада Россиядин медакадемияда оториноларингологиядин кафедрада ординатурада чирвилер къачун давамарна. Гьа ина кIелдайла, ада Виридуьньядин жегьилрин ва студентрин фестивалдани иштиракна.

2019-йисуз Женнет Разиновнади  Н.И.­Пи­рогован тIварунихъ галай Россиядин милли ахтармишунрин медуниверситетдин ас­пирантурадиз очнидаказ гьахьунин къарар­ кьабулзава. Гьеле вахт акьалтIдалди ада «Оториноларингологиядай медико-био­логи­ческий агентстводин Милли медицинадин ахтармишунрин центр» ФГБУ-дин диссертацийрин советдал кандидатвилин диссертация (тема: «Эффективность послеопе­ра­ционной терапии больных полипозным риносинуситом в зависимости от уровня приверженности лечению»)  агалкьунралди хвена­.

Ординатурада, аспирантурада кIелза­вай йисара Женнет Рагьимовади «Профмедлаб» клиникада оториноларинголог яз кIвалахунилай вичин зегьметдин рехъ башламишна. Гьа са вахтунда махсус курсара кIелна, вичин пешекарвал мадни хкажна.

Женнет Разиновнадин илимдин 29 кIва­лах чапдай акъатнава. Адахъ 3 патент ва, винидихъни къейднавайвал, изобретение (сухожилия арадал хкидай шов туькIуьрунай) ава. Ам гьакIни «СТОПолип» тIвар алай мобильный приложенидин авторни я. Ам Моск­вадай Дагъустандиз хтана тамам са йис я. Алай вахтунда Женнет Разиновнади Махачкъалада, «Медицина» клиникада кIвалахни ийиз, ДГМУ-да япун, туьтуьхдин ва нерин азаррин кафедрада студентриз тарсарни гузва.

Медицинадин илимрин кандидатвилин тIвар къачунвай кьве жегьилдихъни — бубадин рехъ уьзягъдаказ кьиле тухузвай Мегьамедкерим ва Женнет Рагьимоврихъ — къуй уьмуьрда, кIвалахда мадни еке агалкьунар, хизанра хушбахтлувал хьурай!

Рагнеда  Рамалданова