Лезгийрин милли медениятдин феде­раль­ный автономиядин регьбервиле Ярос­­лавлда кардик квай чи милли медениятдин автономиядин кьил Васиф Гьасанов хкяна.  27-апрелдиз Москвада Лезгийрин милли медениятдин федеральный автономиядин (ФЛНКА) VI съезд кьиле фена. Вад йисалай са сеферда тухузвай и мярекат уьлкведин меркездин “Президент-Отель” мугьманханада тешкилнавай. Съездди Вологдадай, Тюмендай, Ямало-Ненецкий автономный округдай, Ярославлдай, Дагъустандай, Костромадай ва уьлкведин жуьреба-жуьре маса регионрай атанвай мугьманар — государстводин гьукумдин органрин, милли, жемиятдин тешкилатрин векилар — санал кIватIна.

Гьуьрметлу мугьманрин арада РФ-дин хал­кьарин КIвалин директор Анна Полежаева, РД-дин Кьилин меслятчи Зарема Магьму­дова, РФ-дин Президентдин патав РД-дин Гьа­мишалугъ векилдин заместитель Гьажимурад Кажлаев, “АзерРос” тешкилатдин Фе­деральный советдин председатель Мегьрибан Садикьова, Урусатда авай гуржийрин федеральный тешкилатдин президент Давид Цецхладзе, Урусатда авай эрменийрин Союз­дин вице-президент Левон Муканян, РД-дин гражданвилин теклифрин тереф хуьдай центрадин кьил Руслан Магьмудов, цIахур­рин милли тешкилатдин регьбер Рафаэль Алиев, “Лезги газетдин” кьилин редактор, Алкьва­дар Гьасанан тIварунихъ галай медениятдинни марифатдин центрадин директор Мегьамед Ибрагьимов ва масабур авай.

Мярекатдин эвел кьиляй Съезддин тIварцIихъ РФ-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Дмитрий Чернышенкоди, Дагъустандин Кьил Сергей Меликова, РФ-дин Госдумадин милли крарин рекьяй кардик квай комитетдин Председатель Геннадий Семигина ва масабуру ракъурнавай тебрикдин чарар кIелна.

Иштиракчияр ФЛНКА-ди эхиримжи йисара кьиле тухванвай кIвалахрикай гьазурнавай видеороликдиз килигайдалай кьулухъ ФЛНКА-дин президент Ариф Керимова гьахъ-гьисабдин доклад авуна. Ада милли тешкилатди эхиримжи ругуд йисан къене уьлкведа, адалай къецепата кьиле тухванвай кIвалахрикай, кьабулнавай серенжемрикай, гьялнавай бязи мес­элайрикай гегьеншдиз малуматар гана. Са ма­къаладин сергьятра абур вири къейд ийиз же­дачтIани, абурукай бязибур чна газет кIелза­вайбуруз теклифзава.

2018-йисуз Москвадин миллетрин кIвале Дагъустандин эдебиятдин классик Етим Эминан 180 йисан юбилейдиз талукьарнавай шииратдин межлис кьиле фена. Ам тешкилнавайбурун арада ФЛНКА, “Московские лезгины” РНКА ва Ярославлдин лезги НКА авай. 2019-йисуз гьа ина XX асирдин Гомер СтIал Сулейманан, Азербайжанда яшамиш жезвай лезги шаир Эйваз Гуьлалиеван эсерриз талукьарнавай мярекатар тешкилна. 2021-йисуз ФЛНКА-ди Москвада, Исламдин медениятдин “ДАР” центрада, Алкьвадар Гьасанан тIвар­цIихъ галай аудитория ахъайна.

ФЛНКА-ди лезги халкьдин тарихдиз талукьарнавай илимдин конференцияр кьиле тухунизни кьетIен фикир гузва. Ариф Керимован докладдай малум хьайивал, и карда тешкилатдиз РАН-дин востоковеденидин, Урусатдин тарихдин институтри еке куьмекар гузва. Мисал яз 2022-йисан 24-июндиз милли крарин рекьяй кардик квай Федеральный агент­стводихъ галаз санал “Россия и Восточный Кавказ: единство исторической судьбы” лишандик кваз тешкилай конференция гъиз жеда. Идалайни гъейри, ФЛНКА-ди эхиримжи­ йисара тарихдин жуьреба-жуьре чинар ачухарзавай са шумуд документальный фильма­яр арадал гъанва: “Хуьрер — Дагъларин уьл­кведин игитар” циклдин сергьятра аваз Ахцегь, Кьурагь, ЦIахур хуьрерикайни Советрин Союздин Игит Араз Алиевакай.

Хайи чIалан месэлайризни ФЛНКА-ди фикир гузвайди къейдна кIанда. 2019-йисалай­ ФЛНКА-ди лезги са шумуд тешкилатдихъ галаз санал международный “Лезги диктант” кьиле тухузва. 2020-2021-йисара Кьиблепатан Дагъустандин мектебра кIелзавай аялрин арада хайи чIаларал сочиненияр кхьинин рекьяй конкурс тухунин карда Кьиблепатан Да­гъустандин жегьилрин Союздиз куьмекар гана. Алай йисан февралдин вацра Гьажи Давудан тIварцIихъ галай центрадихъ ва Дербентда кардик квай лезги НКА-дихъ галаз санал къадим шегьердин мектебра лезги чIалан тарсар гузвай муаллимрин сад лагьай форум тешкилна. Мадни и вацра Алкьвадар Гьасанан тIварцIихъ галай медениятдинни марифатдин центрадихъ ва «Лезги газетдин» редакциядихъ галаз санал Дагъустандин вузра кIелзавай студентрин арада лезги публицистикадай сад лагьай конкурс кьиле тухвана.

Ариф Керимова вичин докладда ФЛНКА-ди жегьилрин сиясатдиз, уьлкведин жуьреба-жуьре регионра кардик квай лезги тешкилатрихъ галаз хуьзвай алакъайриз, мергьяматлувилин серенжемриз, международный майданра тешкилзавай кIвалахдиз, гьукумдин органрихъ галаз авай авсиятдиз ва хейлин маса месэлайриз талукь малуматарни гана.

Съезддин сергьятра аваз ФЛНКА-ди кьиле тухузвай кIвалахдикай чпин фикирар мярекатда иштиракзавай бязи юлдашрини лагьа­на. Азербайжанрин, гуржийрин, эрменийрин милли тешкилатрин кьилери лезги тешкилатди Урусатда яшамиш жезвай халкьарин арада дуствилин, стхавилин алакъаяр мягькемаруниз кьетIен фикир гузвайди къейдна.

“Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова редакциядинни ФЛНКА-дин арада авай алакъайрикай, хайи чIал хуьнин ре­кье санал кьиле тухузвай кIвалахрикай лагьана. Адан гафарай малум хьайивал, федеральный автономияди ва “Национальное Возрождение” фондуни (ам тешкилнавайди — Ариф Ке­римов, регьбер Токай Керимов я) редакциядин дегьлиз цIийикIа туькIуьр хъувун па­тал 1 мил­лион манат пул чара авуна, Ариф Керимова гьар йисуз вичин такьатрихъ 110 хизандиз “Лезги газет” кхьизва. Идалайни гъейри, ФЛНКА-ди редакцияди хайи чIал хуьнин макьсаддалди тешкилзавай конкурсар кьиле тухунин кардани пулдин куьмекар гузва. Вири и крар фикирда кьуна, Мегьамед Ибрагьимова ФЛНКА-дин векилриз сагърай лагьана, Ариф ва Токай Керимовриз хайи чIал хуьник чIе­хи пай кутунай “Лезги газет” — 100 йис” меда­ларни газетдин 100 йисан юбилейдихъ галаз алакъалу яз акъудай “Асирдин рехъ” ктабар гана.

Мярекатдал ФЛНКА-дин контрольно-ревизионный комиссиядин председатель Шихмегьамед Мурсаловани доклад авуна.

Гуьгъуьнлай Съезддин делегатри ФЛНКА-дин Уставдик кутунвай бязи дегишвилер кьабулна. ГьакIни абуру ФЛНКА-дин цIийи президентни хкяна. И къуллугъ патал кьве кандидатура авай: Ярославлда кардик квай лезгийрин милли медениятдин автономиядин кьил Васиф Гьасанован ва алим, литературовед, МФТИ-дин преподаватель Низами Аб­дулгьамидован. Ачухдаказ сесер гунин нетижада делегатри ФЛНКА-дин президентвиле Васиф Гьасанов хкяна. Низами Абдулгьамидов делегатри ачухдаказ сесер гунин къайдадихъ галаз рази хьанач, нетижада ада вичин­ кандидатура алудна. Делегатри мадни ФЛНКА арадал гъайидалай кьулухъ адан регьбердин везифаяр тамамарай Ариф Керимов милли автономиядин Советдин председатель яз хкяна.

Лагьана кIанда, ФЛНКА-дин Советдизни делегатри сесер гунин нетижада цIийи ксар хкяна. Съезддал тестикьарай Совет 17 члендикай ибарат я. Абурун арада ава: Абдурагьи­мов Равидин Алимович, Абдуразакьов Жалауддин Загьидинович, Гьажиев Фазил Рафикович, Гьасанов Васиф Абдулбегович, Ибилкьасумов Асрет Робертович, Ибрагьимов Мегьамед Ибрагьимович, Керимов Ариф Пашаевич, Мегьамедов Гьажирамазан Нажмудинович, Мегьамед-Эминов Мадрудин Шамсудинович, Мамедов Рамазан Шагьбанович, Мегьтиханов Руслан Шемсединович, Муслимов Мегьамедали Исаевич, Оружев Физули Сабирович, Пашаев Жамалдин Эмирмегьамедович, Саркаров Амил Забитович, Шамсудинов Алберт Керимович, Шагьпазов Гьуьсен Исамудинович.

Мярекатдин эхирдай делегатри ФЛНКА-дин 17 пунктуникай ибарат резолюция кьа­булна.

Агьмед Магьмудов