220 агъзур тонндилай гзаф
“Дагъустандин экономика” телеграм-каналди хабар гузвайвал, республикада къене цил авай емишрин бегьер кIватI хъувунин цIийи рекорд эцигнава. ИкI, алатай йисуз Дагъустанда кIватI хъувур цил авай емишрин бегьердин кьадар 220 агъзур тонндилай гзаф хьана.
“Дагъустандин багъманчияр” Союздин крар идара ийидай директор Александр Кутина хабар гайивал, шаз республикада емишрин икьван кьадар бегьер кIватI хъувунва: ичер — 83, машмашар — 43, чуьхверар — 17,5, пIинияр ва вишнияр (шурван пIинияр) — 11 агъзур тонндилай виниз, хутар ва алучаяр — саки 26, шефтелар — саки 23,5 агъзур тонн.
2022-йисан нетижайралди, Дагъустанда 900 гектардилай виниз багълар кутунва.
Къурху кутазва
“Дагъустандин экономика” телеграм-каналди хабар гузвайвал, РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министерстводин делилралди, республикадин прунз гзаф цанвай мулкара (Къизляр, Тарумовка, Бабаюрт районра) алай йисан сифтегьан варцара, виликан йисарив гекъигайла, марфар тIимил къванва. И карди Дагъустандин прунз гьасилунал машгъул ксарик къурху кутазва.
Арадал атанвай мад са месэла ам я хьи, Терек вацIун цин дережани агъуз аватнава, идахъ галаз алакъалу яз цанвай шейэриз гудай цин кьадарни тIимил жеда.
Генани къейд ийизвайвал, алай йисуз Дагъустанда 31 агъзур гектардин майданда прунз цун вилив хуьзва, идан 60 процент Къизляр райондал ацалтзава. ГьакIни Тарумовка (4900 гектар), Бабаюрт (2400 гектар), Гуниб (1800 гектар) районрин мулкарани прунз цун пландик кутунва.
Дагъустан — 1-чкадал
“Дагъустандин экономика” телеграм-каналди, “Авито Недвижимость” компаниядин делилрал асаслу яз хабар гузвайвал, Дагъустанда са йисан къене чилин участокрин къиметар лап виле акьадайвал хкаж хьанва. ИкI, 2023-йисан 1- кварталдин нетижайралди республикада, юкьван гьисабдалди чилин участокдин къимет 1 миллион манатдиз барабар хьанва, алатай йисав гекъигайла, им 53,8 процентдин гзаф я.
“Авито Недвижимость” компаниядин делилралди, къиметар хкаж хьанвай регионрин арада мадни Татарстан (33, 3 процент — 800 агъзур манатдал кьван) ва Ставрополье (28, 6 процентдин — 900 агъзур манатдал кьван) ава.
Давам хьун мумкин я
“Гильдия строителей СКФО” Ассоциациядин генеральный директор Али Шагьбанован фикирдалди, Дагъустанда гзаф квартирайрин кIвалер эцигунин кьадар ва йигинвал агъуз аватунин кар гьеле мад са шумуд йисуз давам хьун мумкин я. Идакай “Дагъустандин экономика” телеграм-каналди хабар гузва.
РикIел хкин, 2022-йисан нетижайралди, гзаф квартирайрин кIвалер эцигна вахкунин кар республикада 11 процентдин (485 агъзур квадратдин метрдал кьван) тIимил хьанва.
А.Шагьбанова гьисабзавайвал, гзаф квартирайрикай ибарат кIвалер эцигунин кьадар тIимил хьун гьам алай йисуз, гьамни гуьгъуьнин йисара мадни давам хьун мумкин я.
Экспертдин гафаралди, месэла арадал атунихъ ихьтин себебар ава: 2020-2022-йисара коронавирус пайда хьуникди бязи крар тайин тир сергьятар кардик кутун, эцигунардай материалрин къиметар хкаж хьун, кIвалахдай къуватар бес тахьун, гьакIни, подряд кьилиз акъуддайла, финансрихъ галаз алакъалу четинвилер ацалтун.
Ада рикIел хкайвал, уьлкведин эцигунрин ва ЖКХ-дин министерстводи 2030-йисалди кIвалер эцигунин цIийи план арадал гъанва. Адал асаслу яз, Дагъустанда эцигунрин кьадар 14,5 млн кв.метрдив кьван агакьарун лазим я.
“И кар гьикI кьилиз акъудда? Суалар гьелелиг жаваб авачирбур я. Алай йисуз регионда 950 агъзур кв.метрдин яшайишдин кIвалер ишлемишиз вахкун пландик кутунва. Им гзаф туш. Амма чIехи микрорайонар эциг тавунмаз, чавай гьа ихьтин нетижаярни къазанмишиз жедач”, — лагьана А.Шагьбанова.
Кьуд полосадинбур
“Дагъустандин экономика” телеграм-каналди, РД-дин Кьил Сергей Меликован гафарал асаслу яз хабар гузвайвал, республикада 2025-йисалди федеральный метлебдин шегьре рекье 70 километрдин мензилда кьуд полоса кардик кутада.
Малум хьайивал, алай вахтунда федеральный “Кавказ” шегьре рекьин 7 участокда ремонтдин кIвалахар кьиле физва. И участокра 4 полоса кардик кутун, гьакIни сад-садаз къарши гьерекат авай рекьер айру авун патал кIвалахар кьиле тухузва.
Санлай къачурла, 69 километрдин мад 8 участок 2023-2025-йисара цIийикIа туькIуьр хъувун патал алай вахтунда проектдин винел кIвалахзава.
Республикадин регьберди гьисабзавайвал, ихьтин кIвалахар кьиле тухуналди, улакьрин гьерекатдин ери хъсан хьунихъ галаз сад хьиз, федеральный метлебдин шегьре рекьера бес кьадарда таъмин тушир хатасузвилин ва гзаф аварияр арадал атунин месэлаярни гьял жеда. Адан гафаралди, Дагъустанда жезвай кьиникьрин дуьшуьшрин са пай винидихъ тIвар кьур шегьре рекье арадал къвезва.
5 йисан къене — 12 млрд манат
“Дагъустандин экономика” телеграм-каналди хабар гузвайвал, республикада балугъчивилин хилез 5 йисан къене 12 миллиард манатдин кьадарда аваз инвестицияр желб авун пландик кутунва. Икьван такьатар балугъчивилин хел 2027-йисалди вилик тухун патал арадал гъанвай государстводин цIийи прогаммада къалурнава.
Пулдин такьатар гьам региондин бюджетдай (1,1 миллиард манат), гьамни бюджетдинбур тушир чешмейрай (11 миллиард манатдилай виниз) жагъурда. Умуд кутазвайвал, и хилез пулдин такьатар чара авуни балугъар кьунин кьадар 70 агъзур тонндал кьван артухарда. Им, алатай йисан делилрив гекъигайла, кьве сеферда гзаф рекъем я.
2022-йисан эхирра республикада балугъар кьунал машгъул жезвай карханайрин кьадар 90-дав агакьнавай. Шазан делилралди, 31, 8 тонн балугъар кьуна, гьа жергедай яз, саки 25 агъзур тонн — Каспийскдин кIезрияр.
Гьазурайди — Муса Агьмедов
