Алакъаяр хуьн…

Алатай йисан мартдин варз тир. За кIвале “Лезги газетдай” (17-мартдин 11-нумра) Аквердиев Эфенди Таривердиевичакай Нариман Ибрагьимован “Къастунин бегьер” макъала кIелдай чIавуз зи юлдашди, къвалав ацукьна, яб гузвай.  Садлагьа­на адай ван акъатна: “Килиг кван, ам Кумухърин хуьряй ятIа?”

— Эхь, кхьенва ам Кумухърин хуьряй  тирди, — жаваб гана за.

— Ам зи дидедин хайи халу я. Зи дидени гьа хуьряй чи дахдиз Кьурагьиз гъанвайди тир.

— Чун 53 йис я санал яшамиш жез. Бес вуна заз ам куь дидедин халу тирди вучиз лагьанач?  — жузуна за.

— Низ чидай кьван? Зи фикирдай акъат­на. Зи диде рагьметлу Эфенди Таривердиевичан вахан руш тир.

Рагьметлу Эфенди муаллим заз фадлай чидай. 1985-йис тир. Няниз зи кIвализ зенгна. Заз дуст Темирханов Загьидинан ван къвезва. Ада завай жузазва: “Пака, гьяддин юкъуз, эгер вахт аватIа, вавай зун Ге­рейханован совхоздал хутахиз жедани? Ана зи бубани диде яшамиш жезва. Эгер къведатIа, за вун экуьнин сятдин цIудалди туьквенда гуьзетда”.

И вахтунда рагьметлу Загьидина Махачкъала шегьердин 2-базарда са туьквендин заведующийвиле кIвалахзавай. За адаз къведа, гуьзета лагьана.

Икьрар хьанвай вахтунда чун кьведни рекье гьатна. Йикъан сятдин 2-даз хьиз чун Герейханован совхоздив агакьна. КIвализ фейи чун Загьидинан яшлу  бубадини дидеди къаршиламишна. Абуруз гзаф хвеши хьанвай. Хваш-беш хьайидалай гуьгъуьниз дидеди завай зун гьинай ятIа, гьина кIвалахзаватIа, хизан авани ла­гьана хабарар кьазва. За куьрелди жавабар гана. Зун Ахцегь райондин Къуччагърин хуьряй тирди, Дагъустандин агрохимлабораториядин директордин заместителвиле кIвалах­за­вайди, хизан авайди лагьана. Дидеди мад­ни хабар хкьада: “Чан хва, ви юлдаш гьинай я?”

За ам Кьурагьа авай Кьадиев Гьасанан хва Гьажикъурбанан руш я лагьана.  Диде садлагьана къудгъунна: “Кьадиев Гьасан зи хайи халу тушни бес? Ам яру пар­­тизан тир. Зун адан чIехи вахан руш я. Заз халудин  рагьметдиз фейи сад лагьай юлдашдин гада Хсенни кьве руш хъсандиз чидай. Кьвед лагьай юлдашдин веледар заз чизвач. Сифте юлдашдин аялар гьа вахтара Бакуда яшамиш жезвай…”

За дидедиз Кьадиев Гьасанан кьвед лагьай юлдашдин аялар — пуд рушни са хва — Каспийск шегьерда яшамиш жезвайдакай лагьанай.

Идалди заз вуч лугьуз кIанзава?

Гьайиф хьи, совет гьугьумат чкIай­да­лай гуьгъуьниз ихьтин татугайвилерин кьадар халкьдин арада гзаф хьанва, алай вах­­тунда гьа ихьтин вакъиаяр гзаф чкайра ара­дал къвезва. Гзаф мукьва-кьилийриз чпиз чеб чир хъжезмач, гьикI хьи, сад-садан хийир-шийирдик кумач. Ихьтин крариз рехъ гана, мукьва-кьиливал квадарна виже къведач. Тухумра, хизанра авай чIехибуру­­­вай мукьва-кьиливилин алакъаяр авай ксар чирна, абурухъ галаз алакъа хуьз ча­лиш­миш хьана кIанда. ТахьайтIа, геле­жег­да­ гьа амай мукьва-кьиливилерни квахь­да…­

А.Агьмедагъаев,

хуьруьн майишатдин илимрин кандидат