Куьгьне машинар вахкуз жеда
“АВТОВАЗ”-ди утилизациядин хсуси программа кардик кутунва. Гила цIийи “Lada Granta” маса къачузвайбуруз, эгер абуру куьгьне машин дилердив вахкуз хьайитIа, адан къимет ужузарда. Идакай “Автостат” агентстводи хабар гузва.
ИкI, 2023-йисан “Lada Granta” маса къачудай касдиз — 70, гьа ихьтин 2022-йисан машин маса къачудайдан хийирдиз 80 агъзур манат амукьда.
Утилизациядин программадин шартIарикай сад ам я хьи, аниз вахкузвай машиндин “яшар” 8 йисалай тIимил тушиз ва ам иесидин хсусият хьун лазим я. Гьа са вахтунда улакьдихъ ам гьалун (кардик хьун) патал герек тир паяр амукьунни лазим я: кузов, двигатель, чархар ва мсб…
Жигерра — пружин
Парагвайда вад йисан яшда авай гададин жигеррай ракьун пружина ахкъуд хъувуна. “Daily Mirror”-ди хабар гузвайвал, и затI аялдин къене аваз пуд варз тир.
Макъалада къейдзавайвал, гьеле алатай йисан декабрдин вацралай аялдикай уьгьуь ягъун сакIани хкат тийиз акурла, диде-бубади ам духтуррин патав тухвана. Рентген авурла, пешекарриз аялдин жигерра ракьун пружина авайди акуна.
Алай йисан мартдин эвел кьиляй тади гьалда операция авуна ва аялдин къеняй пружина ахкъудна. Хирург Карлос Моринигоди хиве кьурвал, пружина аялдин къене яргъал вахтунда хьайивиляй операция четиндиз кьиле фена. И чIавуз адан нефес къачудай рекьериз еке зиян хьана.
Амма чIехи жердавай жигеррин кIвалах тамамдиз къайдадик ахкатда. Духтурханадин къуллугъчийри жигерра пружина авай шикил интернетдин майданризни чукIурнава. Абуру къейдзавайвал, и кардин макьсад диде-бубайрин рикIел ихьтин кар хкун я: аялдин пис гьал яргъал вахтунда давам жез хьайитIа, геж тавуна ам духтурриз къалура!
Макъаладин эхирдай алава хъувунвайвал, аквадай гьаларай, вад йисан яшда авай гададин кьилел атанвай дуьшуьшдин себеб ам я хьи, аял, са кьадар вахтунда гуьзчивиликай хкатна, вич-вичин ихтиярда амукьнаваз хьун мумкин я. И чIавуз адан гъиле ручкадин пружина гьатна ва ада ам вичин нерин хиле тунва. Нетижада ракьукай авунвай затI адан жигерриз фена.
Аялрал мукъаят хьухь, играми диде-бубаяр! Абур квел машгъул жезватIа, гуьзчивилик кутур!
ГьикI яхунарда?
“Forbes Health”-ди, са фитнес-тренердин гафарал асаслу яз, хабар гузвайвал, инсандиз са гьафтеда бедендин заланвал 450-900 граммдин тIимилардай ихтияр ава. Амма яхунардай кьадар гьар са касдиз, адан бедендин ва сагъламвилин гьалдиз килигна, кьилди тайинарна кIанзава. Пи акьалтуникди азарлу ксариз, бедендин умуми агъурвилив гекъигайла, гьар вацра заланвилин 5-10 процент тIимиларун хатасуз я.
Тренерди къейд авурвал, фад-фад яхун хьун — им, адет яз, вахтуналди жезвай кьезилвал я (яни яваш-яваш заланвал мад артух хъхьун мумкин я). Ада гьакIни алава хъувурвал, и карди (фад-фад яхун хьуни) рикIинни дамаррин (сердечно-сосудистый) ва психика къайдадикай хкатунин начагъвилер арадал гъун мумкин я.
Ада гьакIни яхунарунин программа жува-жуваз туькIуьр тавун, и карда пешекаррал алукьун меслят къалурна.
Гьазурайди — Муса Агьмедов
