Сир туш, дуьньяда гзаф кьадар милли чIалар квахьунин часпардив агакьзава. Гьалар хъсан тушир чIаларин сагьибри алакьдай жуьредин серенжемар кьабулзава, акьалтзавай несилрив миллет патал багьа тир ирс саламатдиз ахгакьарун патал женг чIугвазва. ЧIал хуьнин месэла акьван важиблуди я хьи, и дуьшуьшда, гафар-чIалар кьулухъ туна, кар кьетIун, мумкинвилер ишлемишун чарасуз я.
Хайи чIал аялриз кIанарун, жегьилрин арада машгьур авун патал жуьреба-жуьре мярекатар, конкурсар, олимпиадаяр тешкилунихъ еке эгьмият ава.
Гьа ихьтин макьсадралди, Вири халкьарин хайи чIаларин йикъан сергьятра аваз, “Лезги газетдин” редакцияди Махачкъала ва Каспийск шегьеррин мектебра кIелзавайбурун арада лезги чIалайни эдебиятдай гьар йисуз олимпиада тухун хъсан адетдиз элкъуьрнава.
ЦIинин олимпиада 18-февралдиз Каспийск шегьердин РЦО-да (Республикадин образованидин центр) кьиле фена ва ана и шегьердинни Махачкъаладин мектебрин 6-классра кIелзавай аялри иштиракна.
ЦIи 15 аялди хайи чIалай чпихъ авай чирвилер къалурна. ШартI ахьтинди тир хьи, гьар са мектебдай анжах са аялдиз иштиракдай ихтияр авай. Тапшуругърик лезги чIалайни эдебиятдай тестер, гафар морфемайриз паюн, пунктуациядизни орфографиядиз талукь тест-диктант квай. КIвалахриз къимет “Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова ва и цIарарин авторди гана.
Нетижада 1-чка Каспийскдин 14-лицейда кIелзавай Назлу Эскерхановади кьуна (муаллим — Мерзия Челебова), 2-чка — Махачкъаладин 48-нумрадин мектебда кIелзавай Аксана Абдуллаевади (муаллим — Шукуфат Хибиева), 3-чка — Махачкъаладин 9-лицейда кIелзавай Марьям Бабаевади (муаллим — Алиса Рамазанова).
Тафаватлу хьайи ученикриз “Лезги газетдин” кьилин редактор М.Ибрагьимова 5, 3 ва 2 агъзур манатдин кьадарда аваз пулунин пишкешар, редакциядин патай дипломар, Кьуьчхуьр Саидан шиирар авай ктабар гана. Хъсан чкаяр кьурбуруз хайи чIалан тарсар гузвай муаллимривни дипломар ва “Лезги газетдин” 100 йисан юбилейдиз талукь “Асирдин рехъ” ктабар вахкана.
Чна олимпиададилай кьулухъ муаллимрихъ галаз тарсариз, ктабриз, чIалаз талукь месэлайрай ихтилатарна. Муаллимри къейд авурвал, олимпиададиз абур суварик хьиз къвезва. Сифте нубатда абуру чIалан акъажунар адалатлудаказ, итижлудаказ тухунилай рази тирди малумарна. Четин месэлайрикай сад яз къейд авурвал, мектебра учебникар бес кьадарда авач.
Лагьана кIанда хьи, алатай йисуз олимпиадада 19 аялди иштиракнай. ЦIи гьадалайни тIимил ученикар атуни зун са тIимил тажубарна, гьикI хьи, кьве шегьерда авай кьван мектебар фикирда кьуртIа, 15 аялди гьич са пайни тешкилзавач. Гуьгъуьнлай чаз муаллимривай малум хьайивал, гьа и юкъуз хайи эдебиятрай вирироссиядин гьамишан олимпиада кьиле физвай ва хейлин муаллимри чпин ученикар гьаниз тухванвай. Амма чун олимпиадаяр са йикъал ацалтуникай бейхабар тир. Гьар гьикI ятIани, гележегда чна Каспийск ва Махачкъала шегьерра авай вири мектебрай аялри олимпиадада иштиракуник ва и кардиз хайи чIалан муаллимрини кьетIендиз фикир гуник умуд кутазва.
Эхирдай М.Ибрагьимова олимпиада тешкилунин карда куьмек гунай РЦО-дин директор Анжела Байрамбеговадиз чухсагъул лагьана.
Куругъли Ферзалиев
