Кьилин редактордин гаф
Хуьрера почтадин алакъадин отделенийрай газетарни журналар кхьенвайбурув абур вахт-вахтунда ахгакь тавунихъ галаз алакъалу месэла цIийиди туш, ам аваз хейлин йисар я. Гзафбуру “Лезги газетдин” редакция и кардин кьилин тахсиркар яз гьисабзава ва, мукьвал-мукьвал редакциядиз зенгер ийиз, “чав газетар ахгакьзавач”, “чна мад газетар кхьин хъийидач” лугьуз, чпин наразивилерни къалурзава. Гьелбетда, абурун наразивилер инкариз жедач, амма халкьдив газетарни журналар вахтунда ва я геж ахгакьун редакциядилай аслу кар туш. Изданияр кхьенвайбурув печатдин суьрсет ахгакьарун “Почта России” АО-дин асул везифайрикай сад я.
Са шумуд мисал гъин. Зи са дустуни 2023-йис патал вичин мукьва-кьилийриз почтадин алакъадин отделенидай “Лезги газет” кхьенва. Тамам варз алатайла, якъин жезвайвал, адан Махачкъалада авай мукьва-кьилидив газет гьар гьафтеда ахгакьзава, Кьулан СтIалдал алайдав цIинин 5 нумрадикай ахгакьнавайди анжах сад я. Агъа СтIалдал алайбуруз лагьайтIа, са нумрани кIелдай мумкинвал хьанач. Саки агъзур манат гана, газет кхьизва, амма газет гьич вилеризни аквазвач, гьафтеяр, варцар арадай фейила, почтальонди са шумуд нумра санал хкизва. Мегер ихьтин дуьшуьшра инсанри мад газетар кхьин хъийидани? Зи фикирдалди, — ваъ.
Чахъ галаз санал редакцияда кIвалахзавай чараринни яшайишдин месэлайрин отделдин редактор Рагнеда Рамалдановади къейдзавайвал, адан гзаф кьадар мукьва-кьилияр СтIал Сулейманан райондин Алидхуьре ва Зизика яшамиш жезва. Гьабурувни газетар вахт-вахтунда ахгакьзавач. Геж хкай газетди ам кIелзавайдаз артух лезет хгузвач, вучиз лагьайтIа, ана чапнавай хейлин хабарар куьгьне жезва. Ихьтин гьалара чун подписчикрикай магьрум жезва.
Мисалар мадни гъиз жеда. Къейд ийин хьи, почтадин алакъадин отделенийрин кIвалах неинки са чи, гьакIни амай районрани къайдадик квач. Милли чIаларал акъатзавай маса газетрин редакцийра кIвалахзавайбурувай ван жезвайвал, гьабурун газетарни подписчикрив вахтунда ахгакьарзавач.
…Зун газетар жемятдал геж ахгакьун нелай ва я квелай аслу ятIа тайинариз алахъна. Газетар “Почта России” АО-дин Дагъустанда авай Управленидин къуллугъчийри Махачкъаладай машинда аваз Мегьарамдхуьруьн районда авай почтамтдиз рекье хутазва. Кьиблепатан Дагъустандин кьилин почтамт ина, Мегьарамдхуьре, ава. Почтамтдай абур почтадин алакъадин отделенияр авай хуьрериз рахкурзава. Кьилди къачуртIа, почтамтдин къурулушдик Рутул, Ахцегь, Докъузпара, Мегьарамдхуьруьн, Хив, Агъул, СтIал Сулейманан ва Кьурагь районра авай отделенияр акатзава. Якъин жезвайвал, и отделенийрив газетар вахтунда ахгакьзава, амма чкайрал алай почтальонри абур агьалийрив вахкун энгеларзава.
Эхь, хуьрелай чарх ягъиз, газетар, журналар, маса чарар-цIарар пай хъувун регьят крарикай туш. Амма им почтальондал гужуналди илитIнавай кеспи туш эхир, ада вичин хушуналди хкянавай кIвалах я. Эгер акI ятIа, хиве тунвай везифайривни намуслувилелди эгечIна кIанда. Са югъ, кьве югъ геж хьана лагьана, садани са гафни лугьудач, амма гьафтейралди, варцаралди инсанрив абуру кхьенвай газет-журнал ахгакьар тавунин гъавурда гьикI акьун лазим я? Гьелбетда, вири хуьрера ихьтин гьалар авач. Чпин кIвалахдив, гьикьван четин хьайитIани, жавабдарвилелди эгечIзавай почтальонарни тIимил авач.
Чна, республикадин дережада аваз акъатзавай милли изданийрин кьилин редакторри, и месэла са шумуд сеферда “Почта России” АО-дин Дагъустанда авай Управленидин руководстводин виликни эцигна. Абурун жаваб сад я: “Эгер тайин са хуьре флан касдив вахтунда газетар ахгакьзавачтIа, и кардиз талукь акт гьазура, чна актунин бинедаллаз месэладай кьил акъудда”. Яни къанундин гьахъ-гьисаб гьа ихьтинди я. Гьакъикъатдани, актар кхьей, абурун бинедаллаз ахтармишунар кьиле тухвана, тахсиркарар винел акъудай, нетижада месэлани гьялай дуьшуьшарни хьана. Чпин хуьруьнви почтальондилай актар кхьиз виридалай алакьдач. Амма маса рехъ авач: эгер хуьруьн почтадин алакъадин отделенидин векилар маса къайдада гъавурда акьазвачтIа, амукьзавайди акт гьазурна, ам “Почта России” АО-дин Дагъустанда авай Управленидиз рекье тун я.
Гьуьрметлу газет кIелзавайбур! Винидихъ гъанвай делилрай ашкара жезвайвал, квел газетар геж ахгакьунин тахсиркар “Лезги газетдин” редакция туш. Им почтальонрин везифа я ва, гьахълувилелди лагьайтIа, вири суаларни гьабуруз талукь я. Амма чун квез и карда куьмек гунивай къерех жезва лагьай чIал туш. Чун квехъ галаз санал и месэла гьялиз гьазур я. Вучиз лагьайтIа, квев вахт-вахтунда печатдин суьрсет ахгакьунилай газетдин тиражни аслу я. Эгер подписчикрив кхьенвай изданияр вахтунда ахгакьиз хьайитIа, абуру цIийи йис патални кхьин хъийида. Амма газетар гьафтейрилай, варцарилай гъиле гьатиз хьайитIа, абурухъ ахьтин гьевес амукьдач.
Мегьарамдхуьруьн районда авай почтамтдин начальникдин заместитель Верди Гьажиев чи редакциядихъ галаз датIана алакъада авай кас я. Чал тайин са районда, са хуьре подписчикрив газетар ахгакь тийизвайдакай хабар агакьайла, и кардиз талукь малуматар чна В.Гьажиевал агакьарзава. Ада, энгел тавуна, гъиле-гъилди гьа хуьруьн почтадин алакъадин отделенидиз зенг авуна, тагькимарна, месэла гьялзава. Эгер квев газетар вахтунда ахгакьзавачтIа, телефондин 8-928-584-16-72 нумрадин куьмекдалди чи редакциядихъ галаз алакъадиз экъечI. Чна месэладай санал кьил акъудда.
Са кардикай мадни хълагьин: квекай гьар садаз газет зур йис ва я тамам са йис патал кхьидай ихтияр ава. Бязи хуьрера почтадин алакъадин отделенийрин начальникри, газет анжах зур йис патал кхьиз жезва лугьуз, агьалийрив тапан малуматар агакьарзава. Гьакъикъатда лагьайтIа, им авай кар туш. КIандайда зур йис патал кхьида, кIандайда — йис патал.
Мегьамед Ибрагьимов