Январдин вацра Каспийск шегьердин центральный больницадиз аватай зун гьасятда кардиологиядин отделенида къаткурна. Садахъ галазни рахаз такIанзавай ва вилерни ахъай тийизвай зав хуш рафтарвилелди, ширин мецелди рахазвай дишегьлиди вилер ахъайиз туна. Зи вилик гьакьван рикIиз хуш мегьрибан дишегьли акъвазнавай. Дидеди вичин баладиз чан-рикI ийизвай жуьреда ада заз милайимдаказ кинар ийизвай, на лугьуди, ам зи тIал вичел къачуз гьазур тир. Заз мадни акI тир хьи, гуя зун и дишегьлидин тавазивилери сагъарда…
— Гьина авачтIани, чан руш, икьван мез ширин вун чи лезги руш я,- лагьана за лезгидалди. — Яраб за дуьз кьатIанатIа?
— Эхь, чан хала, эхь, — лагьана дишегьлиди, — зунни лезги я. Вунни лезги тирди за кьатIанвай. Амма бегьем инанмиш туширвиляй зун урусдалди рахана. Ахпа, са гьал кIвачел акьалтайла, зун адахъ галаз мукьувай таниш хьана.
Тагьирова Элина 1983-йисан сентябрдиз чепиви Шамиланни Загьидатан хизанда Къизляр шегьерда дидедиз хьана. Дяведин вахтунда чи хуьруьз Чеперин хуьряй тир Кьасумов Зейнуллагьан хизан куьч хьана лагьайла, ада хълагьна: “Зун гьа Зейнуллагьан уьмуьрдин юлдаш Ханзадин вах Жаминатан хтул я”. Куьгьне хуьре амаз Зейнуллагьан вах чи лап къуншияр тир. Жаминат мукьвал-мукьвал вичин вахан патав чи хуьруьз къведай. Заз ам лап хъсандиз чизвай. “Дагъ дагъдал гьалтдач, амма инсан инсандал гьалтда”, — ингье чи лезги мисал тестикьзавай агьвалат.
— ГъвечIи чIавалай зи мурад жувакай инсанриз виридалайни герек духтурвилин пешедин сагьиб хьун тир. Гьеле гъвечIизамаз зун тIарвал хьайи гьар са касдиз куьмек гуз гьазур тир. Жувалай алакьдай куьмек гун лазим тирди зи ивиди кужумнавайвиляй, са зеррени фикир дегиш тавуна, инанмишвилелди, лап хъсан къиметар аваз школа куьтягьай 2000-йисуз зун Къизляр шегьердин медучилищедиз гьахьна, — суьгьбетзава чи таватди.
Элинади медсестравилин кIвалах Махачкъаладин центральный больницадин гепатоэндоскопиядин отделенида башламишна. 2011-йисуз Махачкъалада малумарай “Виридалайни хъсан медсестра” конкурсда Э.Тагьировади гъалибвал къазанмишна. Ам Дагъустандин Гьукуматдин патай Грамотадиз ва Чухсагъулдин чарчиз лайихлу хьана. 2018-йисузни ада гьа и конкурсда приздин чка кьуна.
Ихьтин агалкьунар къазанмишиз алакьай Элинадиз Къизляр шегьердин центральный больницадин кьилин духтурди ана азарлуяр кьабулдай отделенидин старший медсестравилин къуллугъ теклифна. Вичин хайи шегьер тирвиляй Элинади теклиф кьабулна. Амма 2019-йисуз хизан Каспийск шегьердиз куьч хьана.
— 2020-йисан мартдилай коронавирусдихъ галаз чи вири уьлкве женгиниз экъечIнай. Зун гьа вахтунда Каспийскдин ковиддин госпиталда реанимациядин отделенида жуван хушуналди азарлубурун сагъламвилин къаравулда акъвазнай, — рикIел хкизва Элинади.
Алай вахтунда чи таватди, за винидихъ лагьайвал, Каспийск шегьердин центральный больницадин кардиологиядин отделенида медсестравиле кIвалахзава. Элинадивай за хизандикайни са кьве гаф лугьун тIалабайла, адан чиник гьасятда серинвал акатна. Са легьзеда адай гаф акъатнач. Ахпа ада башламишна:
— 2013-йисуз, гьеле зи 30 йисни тахьанмаз, захъ цIайлапандин цIелхем галукьна. Гьамамдиз фейи зи уьмуьрдин юлдашдиз гьана пис хьана. “Тади куьмекди” ам гьасятда больницадиз агакьарна. Амма чара хьанач: реанимацияда зи гъилерал чан гана. Чаз авай кьве бала етим хьана, зунни — хендеда.
Са кьадар вахтунда Элина хиялрик акатна, серсер хьана са чкадиз килигиз амукьна. И секинвал эхирни за чIурна.
— Элина, — жузуна за, — ви балаяр квел машгъул я?
— Зи чIехи руш, залай чешне къачуна, Каспийск шегьердин медучилищедин студентка я. ГъвечIи руша 9-классда кIелзава. Кьисметди инсандин рикI гьикьван чIулаварайтIани, ада, гьи жуьреда фейитIани — кьецIиз, галтад жез, акъвазни хъжез, вичин уьмуьрдин рехъ давамарун лазим я, — лагьана ада. — Ингье завайни, гьикьван залан ятIани, кIус-кIус хьана хайи тарелка хьиз, жув гъиляй-виляй вегьез жедач. Зи вилик кьве бала уьмуьрдин шегьредал акъудунин кьилин буржи ква. Зун абурун дидени я, бубани. Гьавиляй зун, гьикьван зи рикIе туькьуьлвилин лепейри пехъидаказ сирнавзаватIани, гьикьван зи рикI хажалатди кIусариз пайзаватIани, балайриз килигиз, кIевиз хъуьрезва. Жуван балаяр, багърияр, жуван халкь патал уьмуьр давамарзава. За абуруз жув садрани пашмандиз къалурдач. Зи “шадвили” абурун руьгь хкажда. Къуй чи виридан балайрин гележег бахтлуди хьурай!
Элинадин келимайри зи рикIел философ Гиппократан гафар хкана:
“Лап кIевиз азарлу, гьатта сагъ хъхьуниз чара амачир касдивни вавай ам сагъ хъжедайдахъ инанмишарунин умуд кутадай гафар, гьи жуьреда кIантIани жагъурна, ширин мецелди адан руьгь хкаж жедайвал лугьуз жезвачтIа, вун духтур туш. Азарлудахъ сагъ хъжедайдахъ умуд кутун — им духтурвилин илимдин кьилин лишан я. Мадни, рикIе гьикьван туькьуьлвал аватIани, азарлудахъ галаз шад гьевесдалди рахунин къиметлувални зурбади я”.
Элинадин къилихдин кьетIен лишанри Гиппократан гафарин манадин къиметлувал тестикьзавачни мегер!
Къуй рикI хци, чарадан тIалдикай хабар кьадай чи рушахъ чандин сагъвал, кIвалахда мадни агалкьунар хьурай! Балайрикайни эквер акурай!
Фазила Абасова
