Мукъаят хьухь!
Чи республикадиз мишекъат хъуьтIер, къаяр иллаки эхиримжи вахтара са акьван хас туштIани, ингье и йикъара къалин живер къвазва. Мукъаятвал квадарна виже къведач. Иллаки мурк кьунвай чкайрал фин пара хаталу я. Ам фад хун мумкин тирди рикIелай ракъурмир! Гьар гьикI ятIани, эгер куьн циз аватнатIа, агъадихъ галай къайдайрикай менфят къачун меслятзава:
— жува-жув къалабулухдикай, теспачадикай (паника) хуьз алахъ;
— муркIадин къерехар гъилеривди кьамир, куь заланвили абур хада;
— куьн цин кIаник акат тийидайвал, гъилер гьяркьуьдаказ ачухна яхъ;
— кьуьнтерин куьмекдалди муркIадикай даях кьуна, сифте сад, ахпани тадиз муькуь кIвач хкажна, жув муркIадал гадариз чалишмиш хьухь;
— куьн атай патахъди хъфиз тади къачу;
— куьмекдиз эвера.
Эгер куьне маса касдиз куьмек гуз хьайитIа, ихьтин меслятрикай менфят къачу:
— мурк ханвай чкадал лап мукъаятдаказ физ алахъ;
— къутармишзавай касдиз куьн куьмекдиз къвезвайди хабар це, умудлувили адаз къуват гуда;
— адав агакьдалди, 3-4 метр амаз, адал еб, шарф, кьул, тIвал ва гъилик квай маса затI яргъи ая;
— къутармишзавай касдив гъил вугун хаталу я, гьикI хьи, куьн патав агатайла, муркIадал гуж ацалтда, неинки куьне кIеве авайдаз куьмек гудач, гьатта куь уьмуьрни хаталувилик акатда.
Сифтегьан куьмек
— къутармишнавай кас хатасуз чкадал акъуд;
— чин кIаникда ва, руфунилай кьуна, кьил агъузда, икI сив чиркерикай ва хук цикай азадда (вахт квадарна виже къведач);
— пульс авачтIа, рикIин къецел патан массаж (гьакI искусственное дыхание) ийида;
— ам тадиказ медидарадиз агакьарда.
Къутармишнавайдаз чими авун
— ихьтин кас гар квачир чкада гъиле авай затIаралди кIевна кIанда;
— эгер ам вич вичел алатIа, чай, кофе гуда. Кудай яд цанвай грелкадикай, путулкадикай, флягадикай менфят къачун хъсан я;
— бедендай чим акъатдайвал тIушуна, ички гана виже къведач.
Къуй садални хата-бала татурай!
М.Дибиров, РД-дин МЧС-дин
ГИМС-дин Махачкъаладин
патрулдин къуллугъдин дестедин госинспектор
