“Шагь дагъларин мекер я куьн…”

КIелзавайбуруз фадлай таниш тир  Лезги  Ариф  (Агьмедов  Ариф  Шем­сединович)  Къурушрин хуьре 1962-йисан декабрдин вацра дидедиз хьана.     Ам чи арада амайтIа, цIи адан 60 йис жедай. Амма кьадар-кьисмет ахьтинди хьана хьи, Лезги Ариф 2009-йисуз 47 йисан яшда аваз мидаим яз чавай къа­къатна.

Лезги Арифан ва адан хва, “Къурушрин сес” газетдин кьилин редактор, “Лезги газетдин” мухбир, шаир Муса Агьмедован 2013-йи­суз Махачкъалада чапдай акъатай “Лезги ким” тIвар алай умуми ктабдин сифте гафуна­, Лезги Арифан яратмишунрикай раханвай паюна, Да­гъустандин халкьдин шаир Ханбиче Хаметовади къейднава: “…Куьруь ва маналу уьмуьрда ада литературада вичиз хкя­гъай “Лезги Ариф” лагьай тахаллусдиз вич лайихлу тирди тестикьарна. Лезги Ариф яр­гъалди амукь­найтIа, вичиз ганвай алакьунар вири ишлемишиз алакьнайтIа, еке бажарагъ авай шаир тир. Амма кьисмет масакIа элкъвена, куьруь уьмуьрди адаз ви­ри къастар кьилиз акъуддай мумкинвилер ганач…”.

Гьакъикъатдани, Лезги Арифан яратмишунрин алемдихъ галаз таниш хьайи гьар са касдин вилик хайи чилихъ, чIа­лахъ, бубайрин адетрихъ, дагъвийрин яшайишдихъ, месэлайрихъ рикI кузвай халис ватанпересдин къамат карагзава. Адан шииратдин асул темани ватанпересвал  я. “Лезги ким”, “Лезги я зун”, “Къурушар”, “Кузва хьи”, “Сад я Самур”, “Лагь, инсанар” ва цIудралди маса шиирри и кар тестикьарзава.

Лезги Арифа вичин эсерра, чи хейлин ма­са шаирри хьиз, лезги чил кьве патал пай хьу­нин месэладиз кьетIен фикир ганва. “РикI кьве патал пай жедани, инсанар?”. Ихьтин су­ал эцигзава ада кIелзавайбурун вилик. Гьакъикъатдани, чил кьве патал паяйтIани, арадай часпарар тухвайтIани, кьакьан цлар хка­жай-тIани, са ивиди, са къилихди, са не­фес­ди хуьзвай рикI кьве патал пай жедач. Гьавиляй Лезги Арифа вичин “Кузва хьи” шиирда кхьизва:

“Кузва хьи зун хайи дагълар акунихъ,

Лезгистанда хайи чIалал рахунихъ.

Ватан сад яз, са шад хабар атунихъ,

Кузва хьи зун, кузва югъ-йис, кузва хьи…”.

Алим Къурбан Акимован “Лезги ­литература” энциклопедияда къейднавайвал, Лезги Ариф эдебиятдиз XX асирдин кьвед ла­гьай­ паюна атана. Ада гьеле мектебда амаз шиирар кхьизвай. Шаирдин эсерар республикадин ва райондин газетризни журналриз акъат­завай. Лезги Арифан шиирар, “Лезги ким” ктабдилай гъейри, 2002-йисуз чапдай акъатай­ “Яру дагъдин шагьвар” ктабдани гьатнава.

Газетдин алатай нумрада Гьажи Къазиеван “Къурушрин сес” газетдин 15 йис тамам хьуниз талукьарнавай “Хайи чIа­лан къул хуьз…” тIвар алай макъала чапнавай. Къейд ийин хьи, и газет арадал гъайиди, адаз сифте йисара регьбервални гайиди Лезги Ариф тир. Къе вич чи арада амачтIани, адан эсерар халкьди кIелзава, хайи чIал хуьнин карда­ ада кутур рехъ — “Къурушрин сес” газет акъу­дун — давам жезва.

Мегьамед  Ибрагьимов