Тапрукьар

Мишуткани Стасик багъда авай скамейкадал ацукьна рахазвай. Амма абурун рахун адетдинди тушир, абуру садрани тежедай хьтин къемеда гьадисаяр, кьисаяр ахъайзавай, гуя арада гьуьжет хьанвай, нивай артух чIехи таб квай кьиса ахъайиз жедатIа акваз.
— Ви шумуд йис я? — хабар кьазва Мишуткади.
— Кьудкъанни цIувад. Ви шумуд я?
— Зи вишни яхцIур, — фикирни тавуна лугьузва Мишуткади. — Ваз чидани, сифтедай зун чIехи-и-и сад тир. Ангье чи Боря халу хьтин. Ахпа зун гъвечIи хъхьана.
— Зун, — лугьузва Стасика, — сифтедай гъвечIиди тир. Ахпа чIехи-и-и сад хьана. Ахпа зун мад гъвечIи хъхьана. Мукьвара зун мад чIехи хъжеда.
— Зун чIехи тирла, — лугьузва Мишуткади, — за чи вацIун и патай а патаз кам ядай.
— Пагь! За гьуьлуьн и патай а патаз кам ядай гьа!
— Лагьана гьа — гьуьл! За океандин и патай а патаз кам ядай!
— За сифтедай цавуз лув гудай гьа!
— Исятда жезмач: рикIелай фенва.
— Са сеферда гьуьле чуьхуьдайла, — лугьузва Мишуткади, — зал акула гьалтна. Садлагьана за адан сарариз са гъуд чуькьвена. Ада ахпа зи кьил кIасна, галудна.
— Яна гьа гила на туп!
— Вуч туп я? За дуьз лугьузва!
— Бес вучиз вун кьенач?
— Вучиз зун рекьида кьван? За къерехдиз сирнав хъувуна, кIвализ хъфена.
— Кьил галачиз?
— Гьелбетда. Кьил зи квез тир кьван?
Кьил галачиз вун гьикI къекъвенай?
— ГьакI къекъвена ман! Кьил галачиз физ жедачни?
— Бес гила вал кьил вучиз ала?
— ЦIийи кьил эхкъечIна ман!
“Ажеб лагьаначни!” — пехилвална Стасика. Гила идаз Мишуткадилай артух табиз кIанзава.
— Ам вуч я кьван! — лагьана ада. — Ингье зун садра Африкадиз фенвай. Ана зун крокодилди тIуьнай.
— Гьа им туп я! — хъуьрена Мишутка.
— КIусни туш!
— Бес вучиз вал гила чан алама?
— А, ада зун сифте тIуьна, ахпа гадар хъувуна.
Мишутка хиялдик акатна. Адаз Стасикалай алудиз кIанзавай. Ада фикирна, фикирна, эхирни лагьана:
— Са сеферда къекъвезвай зун куьчеда. Кьуд пата трамваяр, автобусар, маса машинар ацIанвай.
— Чида, чида, — гьарайна Стасика. — Вуна заз исятда ви винелай трамвай фена лугьуда. Ам на заз садра лагьайди я.
— Им ваз лагьай гаф туш.
— Де хьана, ая жуван нубатдин таб.
— Таб туш. Са сеферда физва зун куьчедай, садакни за кязавач. Бирдан… зи кIвачик автобус ква. Зи кьуьл адан юкьвал алукьна, ам афар хьиз пуьрчуькь хьанвай.
— Гьа! — Гьа! Им гила халис туп я!
— Са тупни туш. Гьакъикъат я!
— Вуна гьикI бес автобус пуьрчуькьарна?
— ГьакI. Ам лап бицIиди тир, аялар къугъвадай. Са гадади ам епинихъ вегьена галчIурзавай.
— А-а-а. Ам са кIусни аламат туш, — лагьана Стасика. — За са сеферда Вацрал лув гана.
— А-гьа! Гила гьиниз вегьенатIа аку! — хъуьрена Мишутка.
— Агъазвачни? Ингье зи рикI!
— Вуна гьикI лув гана?
— Ракетадал алаз. Вацрал мад гьикI лув гуда, ваз чидачни?
— Хьана, хьана. Де лагьа, ваз ана вуч акунатIа.
— Вуч акуна? — чIал кьуна Стасикан. — ЗатIни…
— Эх-хе-хе! — хъуьрена Мишутка, — ахпа вич вацрал фена лугьуда!
— Гьелбетда фена!
— Бес вучиз ваз затIни акунач?
— МичIи тир. Зун аниз йифиз фена. Зун ксанвай. Акьахна зун ахвара ракетадал, акI фена хьи! Фена, фена, эхирни зун са кIеви шейина акьуна, ахварай аватна. КилигайтIа, зун чилел хтанва…
— А-а-а, гьакI лагь ман, — лагьана Мишуткади. — Вун вацрал ахварай фейиди заз чизвачир кьван…
И арада гадайрин патав къуншидал алай Игорь атана. Ада Мишуткадизни Стасиказ яб гана, яб гана, эхирни лагьана:
— Ажеб тапарардачни куьне? Регъуь тушни квез?
— Регъуь вучиз жеда? Чна садни алдатмишзавач кьван. Чна гьакI фикириз, махар туькIуьрзава.
— Махар? — ягьанат кваз хъуьрена Игорь. — Жагъана кар!
— Ваз чиз, мах туькIуьрун регьят яни?
— Регьят тушиз ам вуч я кьван?
— ЯтIа туькIуьра кван са мах.
— Исятда, — Игора кьам чухвана. — Э-э-э… А-а-а…
— Гьан, вуч “Э” — “А” я?
— Исятда… Агьан! Са сеферда за чи къуншидин кицIиз къурхуяр гана. Адани вегьена зи кIвач кьуна. Ингье гелни алама.
— У-у-у! Им вуч мах я кьван? -хабар кьуна Стасика.
— Мах туш, хьайивал я.
— Ахпа вич мах туькIуьрдай устIар ялда!
— Зун устIар я, амма куьн хьтин ваъ. Куьне алачир табзава, садазни хийир авачиз. А за накь ахьтин тапарар авуна хьи, адакай заз бегьем хийир хьана!
— Вуч хийир хьана!
— Ингье вуч хийир? Накь дахни бах базардиз фейила, кIвале зунни зи вах Ира амукьнавай. Зани буфетда авай мураба тIуьна. Саки зур банка тIуьрла, заз бах хквез акуна. Зани буфетда чкадал эхцигна, Ирадин кIуфувай кьацай тIуб гуьцIна.
Дидеди Ирадихъ мураба тIуьнай кьвед галукьарна, заз лагьайтIа, мад хгана. Ингье вуч хийир!
— АкI ятIа, ви паталай масад гатана, вунни шад я, тушни? — хъел атана Мишуткадизни Стасиказ.
— Квез вуч ава кьван?
— Чаз са затIни авач. Амма вун гьа вуна лугьудай тапархъан я.
— Тапархъанар куьн я!
— ЯтIа, квахьа чи патавай! Чаз вун алай чкадал ацукьизни кIандач. Игорь кьил кIарцIи ягъайди хьиз хъфена. Мишуткадини Стасика чпин махар давамарзавай…

Николай Носов. 

Урус чIалай.
Таржума — Мерд Алидин.