Хинабиев Рагьман Шабанович 1958-йисан 28-мартдиз Кьурагь райондин Хпуькьрин хуьре совхоздин кьилин бухгалтер Шабанан хизанда дидедиз хьана. Шабананни Магьидат дидедин хизан чlехиди тир. Абуру кlуьд аял (ругуд гадани пуд руш) хана, хвена, саки виридаз кьилин образование гана. Рагьман хизанда кьвед лагьай аял тир. Гъвечlи чlавалай зегьметдал рикl алаз вердиш ам диде-бубадиз куьмекчи ва архани хьана.
1960-йисуз кьилин образование, алакьунар авай, гьахъ-гьисабрин кlвалахар хъсандиз чизвай адан дах Шабан Дербент райондин Ильичан тlварунихъ галай Чинар хуьре авай колхоздин 1-отделенидиз кьилин бухгалтервиле рекье твазва. Икl, абурун хизан Чинардиз куьч жезва. 1966-йисуз Рагьман Чинар хуьруьн юкьван школадин гьазурлухвилин классдиз гьахьна. Кьуд класс акьалтlарна, вад лагьай классда кlелзавайла, адан дах Шабан Хинабиев 1970-йисуз Кьурагь райондин “Шимихуьрский” совоздиз кьилин бухгалтервиле ракъурзава. Хизан Шимихуьруьз хквезва. 1974-йисуз Рагьмана Шимихуьре 8 — класс куьтягьна, ам Махачкъаладин политехнический техникумдин пищевой отделенидиз гьахьна. 1978-1981-йисара Севастополда Чlулав гьуьлуьн военный флотдин жергейра къуллугъна. Армиядин жергейрай хтайла, ам эвленмиш жезва. Са йисуз совхозда механизаторвиле кlвалахна. 1982-йисуз жегьил Чинарда авай “ДАССР-дин 50-йис” тIвар алай совхоздин комсомолдин тешкилатдин секретарвиле хкязава. Гьа и йисуз ам, кlвалахдивай къерех тахьана, Махачкъаладин политехнический институтдик экечlна. Ругуд йисуз ада совхозда комсомолдин тешкилатдин секретарвал авуна. Институт чешнелудаказ акьалтlарайла Р. Хинабиев Дербент райондин комсомолдин комитетди “ДАССР-дин 50-йис” совхоздин гараждин диспетчервиле рекье твазва. Ина ада совхоз чкlидалди мастерскойдин, гараждин заведующийвиле кlвалахна. СССР чкlай четин йисар… Хуьре кlвалахдай чка амукь тавуниз килигна, Дербентда кlвалахдай чка жагъида лагьана, яшамиш жез шегьердиз хквезва. Виринра хьиз, шегьерда авай заводар чкlиз гатlуннавай. Инсанар, кlвалахдай чкаяр амачиз, четинвиле гьатнавай. Гьарда вичивай жедайвал кьил акъудзавай.
Са йис хьана Р.Хинабиев кlвалахдай чкадихъ къекъвез. 1996-йисан гатуз адаз шегьердин ЖКХ-дин управленида инженервилин кlвалах гьатна.
Вичин везифайрив намуслувилелди эгечlзавай инженер ЖКХ-дин управленидин базадин заведующийвиле тайинарзава. Им жавабдар къуллугъ тир. Базада авай материалар квахьзавай. Ана къайда тунин везифаяр жегьил инженердин хиве туна.
Вичин везифайрив эгечlай сифте йикъалай ада базада авай кьван материалар гьахъ-гьисабдиз къачуна, гьар са шейиниз вичин чка тайинарна. Ида базадин кlвалах гуьнгуьна хтуниз, гуьзчивал мягькемаруниз куьмекна. 1998-йисуз кlвалахда агалкьунар авай, гьакъисагъвилелди зегьмет чlугвазвай Р.Хинабиев, агьалийрин патай наразивилин арзаяр гзаф къвезвай домоуправленидин кlвалах къайдадиз хкиз, аниз начальниквиле ракъурзава. Инани Рагьман Шабановича кIвалахда къайда туна.
Дербент гегьенш,агьалийрин кьадар артух хьуниз килигна, шегьердин администрацияди ЖКХ-дин управление тергна, адан чкадал яшайишдин “Центральный”, “Стандарт” ва “Приморский” управленияр арадал гъизва.
А вахтунда “Стандарт” ЖУ-дин руководителвиле Халид Эфендиев тайинарнавай. Ам шегьерда авторитет, гьуьрмет авай хъсан пешекар тир. Р. Хинабиев “Стандарт” ЖУ-дик акатзавай домоуправленидин начальниквиле рекье твазва. Рагьман Шабановича Халид Эфендиевахъ галаз санал, халкьдиз тирвал къуллугъ ийиз, хейлин йисара дурумлудаказ зегьмет чlугуна.
Алай вахтунда ада Дербент шегьердин муниципальный унитарный карханадин ЕИРЦ- дин (единый информационно-расчетный центр) абонентрин отделдин начальниквиле кlвалахзава.
- Рагьман Шабанович, куь отделдин везифайрик вуч акатзава ва гьахъ-гьисабрин центради гьикl кlвалахзава?
— Гьахъ-гьисабрин центрадин абонентрин отделди кlвалера яшамиш жезвай агьалийриз коммунальный ва яшайишдин рекьяй авур къуллугърин гьакъи акъудзава. Ихьтин тешкилатри РФ-дин къанунралди кlвалахзава ва гзаф вахтара абур чкадин самоуправленидин собранийри арадал гъизва. Ихьтин центраяр ачухунин кьилин макьсад, агьалийриз коммунальный ва яшайишдин къуллугъар авуна, акъатай харжар гьисаба кьуна, абур агьалийрив агакьарун, авур къуллугърай кlвалерин иесийриз расчетрин кассовый центрайра пул гуз регьятарун я.
Шегьердин гьахъ-гьисабрин центрадин абонентрин отделди, гьар са кlвали ишлемишнавай чими ва къайи цин, газдин, экверин, яшайишдин, кlвалин, ремонтрин… гьакъи гьисабна, компьютердай счет-извещение акъудна, абур кlвалериз агакьарзава. И жавабдарвал РЦ-дин хиве ава. Гьисабна, акъатнавай гьакъидал рази туширбурувай, РЦ-диз атана, ишлемишнавай шейэр ахтармишизни жеда, пул гузни. Чи пешекарри абур тамамдиз гъавурда твазва.
Чи отделда вири 28 кас ава: начальник, инженер, кьилин пешекар, амайбур контролерар я. Чна халкьдиз коммунальный къуллугърикай, тарифар гьикl хкаж жезвайди ятlа, гъавурда твадай ихтилатар ийизва. Тарифар хкажун чалай аслу туш. Чав а тарифар “Росстандартди”, уьлкведин ва республикадин гьукумри кьабулна, ахпа шегьердин администрацияди вичин къарардалди тестикьарна, управляющий компанийриз рекье турла, агакьзава.
- Квел кlвалахда гьихьтин четинвилер гьалтзава?
— Дуьз лагьайтlа, якъин шейэр вилериз аквазватlани, инсан дуьз гъавурда гьат тавун пара четин я: тариф гьинай къвезвайди, гьикl хкаж жезвайди ятlа, са пай кlвалерин иесийриз чпиз чпин управляющий компанияр гьибур ятlа чин тийидайла, абур гъавурда тваз пара четин жезва.
Инал лагьана кlанда, Рагьман Шабановичаз, хайи ва урус чlалалай гъейри, дарги, азербайжан, рутул, къумукь, агъул, табасаран чlаларни чизва. Гьелбетда, и кlвалахдини шегьерда авай гьар жуьре миллетрин урус чlал чин тийидай абонентар гъавурда тваз хейлин куьмекзава.
— Чна агьалийриз чирвал хьун патал, — давамарзава ада, — счет-извещенида гьар садан кlвал квай ТСЖ-рин ва управляющий компанийрин телефонрин нумраярни кхьизва. Авария хьайитlа, яд авачиз хьайитlа, къакъажун вахт-вахтунда ийизвачтIа, зенгер ийидайвал. Наразивал абуру чалай ийизва, гуя счет-извещение куьне ракъурзавайди я ва жавабни куьне гана кlанзавайди я лугьуз. Арза ийизвай гзафбуру суалар гу-да, “гьа са квадратный метрийриз сада гзаф, муькуьда тlимил пул вучиз гузва лугьуз. Чешне патал цин, экверин, газдин линийрал счетчикар эцигнавайбуруз вацран эхирра счетчикар эциг тавунвайбурулай пул тlимил акъатзава. Счетчик эциг тавунвайбуруз кв.м. килигна, кlвале шумуд кас аватlа, гьисаба кьуна, кьадар акъуддайла, пул гзаф акъатзава. Счетчикар эцигнавай кlвалерин иесийри чна ийизвай къуллугъар кьенятдиз ишлемишзава ва абуруз вацран эхирра тlимил кьадар акъатзава.
Алай вахтунда чна агьалийриз счетчикар эциг лугьуз эвер гузва. Четинзавай, дарвиле авай хизанриз счетчикар пулсуз эцигзава. Ихьтин инсанри къуллугъар ийизвай водоканалдиз, электросетриз, горгаздин карханадиз чеб авай гьалдикай араза кхьена кlанда. И тешкилатри гьал ахтармишна, кесиб тирди тестикьарзавай справкадал асаслу хьана, и ва я маса касдин гьалдикай хабар кьуна, счетчикар пулсуз эцигзава.
Рагьман Шабанович хъсан къилихрин, регьимлу, инсанрин гъавурда акьадай, къал алачиз истемишунардай, алакьунар авай пешекар я. Гьи къуллугъдал хьанатlани, вичин везифаяр намуслувилелди кьилиз акъуддай адаз гьам агьалийрин, гьамни карханадин кьиле авайбурун патай гьуьрмет, авторитет ава.
Ам зегьметдин ветеран я. Адан гьакъисагъ зегьмет шегьердин администрацияди, собранидин депутатри ва ЖКХ-дин управлениди са шумудра шабагьралди къейднава.
Рагьман Шабанович, хъсан пешекар хьиз, гьуьрметлу хизандин кьилни я. Саки 42 йисуз санал яшамиш жезвай адан уьмуьрдин юлдаш Тамара Хинабиева РФ-дин Федеральный казначействодин управленидин Дагъустанда авай 2-нумрадин отделдин начальникдин заместитель я. Абурухъ кьве велед ава. Руш Теллидихъ вичин хизан ава. Гада Айвара экономикадин рехъ хкянава. Ада Москвада карчи яз кlвалахзава. Хинабиевар вад хтул авай бахтлу бубани баде я.
Къуй квехъ виридахъ кlвалахда мадни зурба агалкьунар, уьмуьрда хушбахтвилер хьурай!
Къагьриман Ибрагьимов