Дармандин набататар
Инсандин бедендиз хийирлу патахъай таъсирдай набататрикай сад буквица я. Ам яснотковый набататрин жинсиник акатзава. Дармандин буквица СНГ-да, Памирда ва Кавказда экъечIзава.
Цацар алай ва маса жуьредин тарар авай тамарин мулкара и набатат хъсандиз экъечIда. Мадни ам рекьерин къерехра, кул-кусринни легъерин арайра, ачух чуьлдани гьалтда.
Дармандин буквица иллаки цуькведа авай береда регьятдаказ жагъида. Адан цуьквер 100 сантиметрдив агакьна кьакьанвилихъ хкаж жеда. Цуьквер къуьлуьн кьилериз ухшар кIалубдинбур я. Буквицадиз емишарни ава — набататдин кукIва чашкадин кIане рагъул рангунин 4 хвех жеда.
Набататдин дувулдин пай куьруьди я, гьавиляй дувулрай акъат тавун патал дармандин еринда ишлемишдай пай мукIратIдалди атIун герек я.
Дармандин буквица эфирдин гъеридалди (спирт, альдегид, фенол, терпен, кетон ва мсб. ) девлетлу я. Идалайни гъейри, набататдик шкьакь, витаминар, кальцийдин кьел, алкалоидар ва маса хийирлу элементар ква.
Буквицадин дувулрин гьалима дуркIунрин, лекьинин, нервийрин азарар, гастрит сагъарун патал ишлемишзава. Къен финин, экъуьчунин аксинани и набататдин дувулрикай менфят къачуз жезва.
Пешекарри подагра, невроз, радикулит, цистит азарри акIажарзавай инсанриз буквицадин настойка теклифзава. Буквицадин бинедаллаз гьазурнавай такьатри тIуьр затI иливарунин кар къайдадик кутуниз, нервийрин пар алудуниз куьмекзава.
Хуквадинни ратарин кIвалах пайгардикай хкатайлани, бронхит авайла ва мукьвал-мукьвал кьил тIа жезвайлани, буквицадин элементар ишлемишна кIанзава. Бязи жерягьри буквица къуватсузвал гьиссайлани, давление хкаж хьайилани, ишлемишун меслятзава. Пешекарри къейдзавайвал, и набататди начагъзавайдан беден мягькемарда, гуьгьуьлар хъсанарда.
Пехъи гьайванди кIасай ва яргъалди хер сагъ техжезвай дуьшуьшрани буквицадин пешер зарар хьанвай чкадал эцигиз жеда.
Къадагъаяр. Буквица ишлемишна виже текъведай дуьшуьшарни ава. Месела, дамаррин давление агъуз аватнавайла, гьакIни кIвачел заланзавай дишегьлийриз и набатат ишлемишун къадагъа я. Муькуь дуьшуьшра игьтиятлудаказ, доза артухар тавуна, пешекаррин меслятрихъ яб акална, менфят къачуна кIанда.
«Лезги газет»
