Алатай жуьмядиз Махачкъалада, М.Горькийдин тIварунихъ галай Урусрин драмтеатрдин ЧIехи залда, Россиядин государстводин санитариядинни эпидемиологиядин къуллугъдин (къенин юкъуз Роспотребнадзор) 100 йисан юбилей шад гьалара къейдна. Ана Дагъустандин Кьил Сергей Меликова, Роспотребнадзордин Дагъустанда авай Управленидин регьбер Николай Павлов кьиле аваз республикадин шегьерринни хуьрерин территориальный органра зегьмет чIуг­вазвайбуру ва ветеранри, республикадин вилик-кьилик квай къуллугърал алай ксари, шегьерэгьлийри  иштиракна. Мярекат башламишдалди вилик  Дагъустандин Кьил сан­эпидкъуллугъдин тарихдин кьилин девирар къалурзавай шикилрин выставкадихъ галаз таниш хьана. Шад мярекат Россиядин, гьакI­ни Дагъустандин гимнар тамамаруналди ачухна…

— 100 йис — им вичел фикир желбдай вахт я. Заз, къуллугъди кьиле тухузвай кIвалах­дилай разивал къалуруналди, рикIин сидкьи­дай сагърай лугьуналди, квез — къенин юкъуз­ зегьмет чIугвазвай ксариз ва ветеранриз — юбилей тебрик ийиз кIанзава, — лагьана сифте гаф рахай региондин Кьили.

Сергей Меликова тарихдин девирдин уьлчмейралди са акьван чIехиди тушир вахтунда къуллугъдилай агьалияр биологический хаталувилерикай хуьдай, абурун сагъламвал хуьниз куьмекдай менфятлу рехъ жагъуруналди, садакай масадак акатдай азарриз акси медицина дуьньядин дережада­ аваз вилик тухудай къурулуш арадал гъиз алакьайди рикIел хкана. Ада эпидемиологиядин къуллугъдин бине эцигайбурулай виликан девирра виш агъзурралди инсанар кьиникьал гъайи цIегьерин, чумадин, вабадин (холера), руфунин тифдин, чахуткадин, къиздирмадин  эпидемийрикай хуьз ала­кьайди, алай аямда лагьай­тIа, инсаният патал залан имтигьандиз элкъвей коронавирусдин садакай масадак акатдай азардин вилик пад кьунин женгиниз сифтени — сифте экъечIайбурни Роспотребнадзордин къуллугъчияр тирди къейдна.

— КьетIен гьалар арадал атайла, тадидаказ ва мен­фятлудаказ кIвалахиз хьуникди, вири сад хьана, малумарай женгина агалкьунар къазанмишиз алакьна. Роспотребнадзордин Дагъустанда авай Управленидин къуллугъчийри лап четин шартIа­ра зегьмет чIугуна, чпин везифайрив, дяведа хьиз, намуслудаказ ва жуьрэтлудаказ эгечIна. Региондин эпидгьалариз дериндай анализ гуналди серенжемар кьабулуни ва, вири патарихъай алцумна, кардик кутур къараррин бинедаллаз гьалар пайгардикай хкатуниз рехъ ганач, — къуллугъдин кIвалахдиз виниз тир къимет гун яз, алава хъувуна региондин Кьили.

Малум тирвал, санитариядин гуьзчивал республикада вири хилера кьиле тухузва — недай продуктрилай эгечIна, карханайра зегьметдин шартIар ахтармишунал къведалди. Алай вахтунда Роспотребнадзордин Дагъустанда авай Управленидин шегьерра ва районра кардик квай территориальный 15 отделда, гьа гьисабдай яз гьуьлуьн портунин, тран­спортдин ва аэропортунин пропускдин пунктарани кваз, зегьмет чIугвазвай 230-далай виниз къуллугъчияр, республикадин агьалияр садакай масадак акатдай азаррикай хуьнин ва чун элкъвена кьунвай чкадин хатасузвал таъминарунин къаравулда акъвазнава.

Къуллугъдин ветеранрин кIвалах кьетIен­даказ къейд авунихъ ва абуруз сагърай лугьунихъ галаз сад хьиз, шад мярекатдин сергьятра аваз республикадин санитариядинни эпидемиологиядин къуллугъда тафаватлу хьайи са жерге ксарив Сергей Меликова — государстводин, Роспотребнадзордин Да­гъус­танда авай Управленидин регьбер Николай Павлова ведомстводин шабагьар вахка­на. Кьилди къачуртIа, абурун арадай  яз, Дербент шегьердин территориальный отделдин (ТО) начальникдин заместителар тир Бейдуллагь Гьамзаеваз С.Меликован къул алай Да­гъустан Республикадин Гьуьрметдин грамота, Жа­рият Мегьамедовадиз Роспотребнадзордин патай Чухсагъулдин чар, Избербашдин ТО-дин начальник Айнула Тагьироваз ва Ахцегьрин ТО-дин начальник Арсен Касимоваз хурудал алкIурдай “Роспотребнадзордин лайихлу работник” лишан гана. Чи ва­тан­эгьлийрикай, 100 йисан юбилейдин сер­гьят­ра аваз, ведомстводин шабагь — “Россиядин Госсанэпидкъуллугъдин 100 йис” ме­даль­  гайибурун арада Роспотребнадзордин Да­гъустанда авай Управленида надзордин отделдин начальник, вичин ери-бине СтIал ­Сулейманан райондин КIварчагърин хуьряй тир Абасов Мирзебутай Мирзеагъаевични (шикилда  — Н.Павловахъ галаз) ава (гаф кватай чкадал лугьун, санэпидкъуллугъди къенин юкъуз кьилиз акъудзавай кIвалахдикай гуьгъуьнлай адахъ галаз интервью гун чи пландик ква).

— Чи къуллугъ адетралди, пешекарвилин агалкьунралди девлетлу я. Пешекарар ла­гьайтIа, чпин кIвалахдин рекьяй кьетIен истемишунардайбур ва хкянавай кеспидиз вафалубур я. Къенин юкъуз Роспотребнадзордин къурулушда санитарный духтурри, эпидемиологри, юристри, лабораторийрин къуллугъчийри садакай масадак акатдай азаррин вилик пад кьун патал зегьмет чIугвазва: цин ва гьавадин, незвай продуктрин, кIвалахза­вай­бурун — зегьметдин, аялриз тербия гунин ва кIелунин шартIар ахтармишзава. Чи кьилин макьсад агьалийрин сагъламвал хуьн ва уьмуьрдин ери хъсанарун я, — къейдна республикадин кьилин санитарный духтурди­.

КIвалахдин рекьяй юлдашриз асирдин юбилей тебрик авунихъ галаз сад хьиз, ада мягькем сагъламвал, хушбахтлувал ва пакадин йикъахъ инанмишвал артух хьун алхишна.

— Чи пешеди, виниз тир дережадин чирвилер хьиз, вафалувал, сабурлувал ва регьимлувал истемишзава. Квез виридаз и ерияр хас хьунал чна дамахзава. Чандилайни гъил къачуна, четин вахтунда зегьмет чIугу­най ва республикадин, санлай уьлкведин агьа­лийрин сагъламвал ва хушбахтлувал хуьник пай кутунай квез рикIин сидкьидай сагърай лугьуз кIанзава, — хълагьна Николай Павлова.

Санэпидкъуллугъдиз талукь яз чIехи экрандилай къалурай фильмди залда кIватI хьанвайбур ам фейи баркаллу рекьихъ галаз мадни гегьеншдаказ танишарна, яргъал йисара регьбервал гайи ксар рикIел хкана. Зегьметдин ветеран, Дагъустандин здравоохраненидин лайихлу работник  Людмила Беляевади вичи рикI гваз ва еке гьевесдивди яргъал йисара  чIугур зегьметдикай, къуллугъдин кьилин макьсаддикай авур суьгьбетни итижлуди хьана.

Шад мярекат республикадин культурадин хиле зегьмет чIугвазвайбуру концерт гуналди акьалтIна.

Рагнеда Рамалданова