Хельсинки шегьердин гьукумдарри и йикъара “Вири дуьньяда ислягьвал” тIвар алай, СССР-ди Финляндиядиз 1990-йисуз савкьат авур памятник, алай чкадилай алудна, са гьиниз ятIани тухвана. Бязи чешмейрин делилралди, монумент вахтуналди шегьердин художественный музейдиз акъуднава ва гуьгъуьнлай адан кьисмет гьялда.
Къанни цIикьвед йисуз виже атай савкьат гила герек амачирди яз гьисабнава. Маса гафаралди лагьайтIа, вагьшивилиз ухшар гьерекатдалди гьукумдарри гила дуьньяда ислягьвал хьун-тахьун чеб патал важиблу месэла туширди тестикьарнава.
РикIел хкин, а девирда Финляндиядин терефди чпин патайни СССР-диз “Дуьньядин аялар” тIвар ганвай памятник ганай. Москвадин Дуствилин паркуна эцигай ам исятдани чкадал алама.
Финнри кьилиз акъуднавай кардик чинебан сирерни чуьнуьх хьанва. Фадлай НАТО-дик экечIиз гьазур хьанвай Финляндиядинни Швециядин гьукумдарри “амадагриз” чеб крар кьетIиз жедайбур тирди успатун рикIелай ракъурзавач. США-дин президент Байдена кьве уьлкве военный блокдик экечIунин гьакъиндай тадиз документдал къул чIугунай ва альянсдик квай амай уьлквейризни вичелай чешне къачуниз эвер ганай.
Идалай вилик РФ-дин Федерациядин Советдин международный крарин рекьяй комитетдин векил С.Цекова къейд авурвал, тIварар кьунвай кьве уьлкве альянсдик экечIуни Россия патал еке дегишвилер, къурхулувилер арадал гъидач. РФ-дин Президентдин пресс-секретарь Д.Песковани Финляндия НАТО-дик хьуналди къурхулувал арадал текъведайди лагьанай, амма альянс гьужумчивилинди яз гьисабзава.
Украинада ва Европадин бязи уьлквейра Советрин девирдин памятникар чукIурунин нубатдин лепе Донбасс хуьнин макьсаддалди махсус серенжем кьиле тухуз эгечIайдалай кьулухъ пайда хьана. ИкI, 14-июлдиз Латвиядин гьукумдарри терг авун герек яз гьисабзавай Советрин военный 69 мемориалдикай ибарат сиягь гьазурна.
Футфачивилин гьерекатрин кьиле акъвазнавай США-дин дуьньядин агъавализ кIан хьунин иштагьар “амадагрин” вагьшивилери къизгъинарзава.
“Вири дуьньядин ислягьвилик” хуькуьрун акьалтIай такIанвилин лишан, фагьумсузвилин кам я. Дуствиликайни ислягьвиликай садрани, санани, садазни зарар хьайиди туш. Амма РагъакIидай патаз дуьньядин чарх кьулухъ элкъуьриз кIанзава. АлакьайтIа.
К.Ферзалиев
