Уьлкведа ва дуьньяда

Санкцийри зарар гузва

Европади Урусатдиз акси яз кьабулнавай санкцийри Европа­дин уьлквейра гьалар пайгардикай хкатунал гъида. Идакай “Daily Express” изданиди хабар гузва.

“Generation Frexit” гьерекатдин регьбер Шарль-Анри Галлуадин фикирдалди, санкцийрин дяве акъвазарна кIанзава. Тахьай­тIа, Европадин континент финансрихъ галаз алакъалу зурба кризисда гьатда. Ада гьакIни къейд авурвал, Урусатдиз акси яз кьабулнавай санкцийри Европадин союздиз акьалтIай зиянар гуда.

“Европадин бязи уьлквеяр, мисал яз, Германия, Италия, Урусат­дай гъизвай газдилай аслу я. Франциядизни еке зарар хьун мумкин я, гьикI лагьайтIа, Урусатди и уьлкведив нафт агакьар­зава.­

Исятда бязи уьлквейри нафт Саудиядин Аравиядивай еке къиметрай маса къачузва. Евродин къимет агъуз аватуникди наф­тIадин, газдин къиметарни хкаж жезва. Урусатдин газ, нафт ихьтин рекьералди эвезиз жедач”, — лагьана Шарль-Анри Галлуади.

ЦIийи тIегъуьндин лепе

Америкадин са жерге шегьерра маймунрин цIегьерикди (оспа обезьян) начагъ жезвайбурун кьадар артух хьанва. Гьа са вах­тунда­ уьлкведа и азардиз акси вакцинадин патахъайни еке кьитвал ава.

США-дин официальный гьукумдин малуматралди, алай вахтунда цIегьериз акси 1 миллион раб (доза) гъиле ава. Амма тIе­гъуьндин вилик пад кьун патал и кьадар тIимил я. Нубатдин ра­пар анжах октябрдин вацра агакьда.

“Лента.ру” чешмеди хабар гузвайвал, цIегьерикди начагъбурун кьадар виридалайни гзаф Нью-Йоркда ава — 1345 дуьшуьш. Кьвед лагьай чкадал Калифорния штат ала — 799 дуьшуьш.

США-дин экспертрин меслят

США-дин экспертар тир Стивен Саймона ва Джонатан Стивенсона Украинадиз Урусатдиз талукь яз тухузвай сиясат  дегишаруниз эвер гана.

“The National Interest (NI)” издание патал кхьенвай чпин макъа­лада абуру Америкадин гьукумдиз Киев Урусатдихъ галаз  чуьруьк меслятдалди акьалтIардайвал чIалал гъун меслятнава. ТахьайтIа, Украинадив яракьарни пулдин такьатар агакьарун акъвазарун герек я. Америкадин экспертрин фикирдалди, Урусатдин итижарни фикирда кьун лап важиблу я.

РикIел хкин, Урусатдин ва Украинадин дипломатрин арада алай вахтунда кьиле физвай махсус операциядин гьакъиндай са шумуд гуьруьш кьиле фена. Эхиримжиди Туьркияда — Стамбул шегьерда тухванай. Амма и кьве уьлкведин арада официальный дережадаваз кьиле фейи рахунри дяведин гьерекатар акъвазардай мумкинвал ганач.

Уьлкведай акъудун теклифна

Урусатдин къецепатан крарин министерстводиз урус халкьдин гьакъиндай душманвилин гьиссер раижзавай къецепатан уьлквейрин агьалияр РФ-дай акъуддай ихтиярар гун герек я. Ихьтин теклиф Госдумадин депутат, бине Дагъустандай тир Султан Хамзаева гана.

С.Хамзаеван фикирдалди, чи уьлкведин мулкарал чкадин агьалийрин тIварцIихъ душманвилин келимаяр лугьузвай ксар гьасятда Урусатдай акъуддай ихтиярар къанундалди мягькемарна кIанда. “Урусат эдеблу, намуслу мугьманар патал гьамиша ачух уьлкве я”, — алава хъувуна депутатди.

Къейд ийин хьи, 30-июлдиз Мурманск шегьерда авай са мугьманханада Норвегиядин Векилханадин къуллугъчи Элисабет Эллингсеназ, ам авай кIвал михьна куьтягьдалди акъвазун тIа­лабна лугьуз, хъел атана. Ада вичиз урусар такIан ва вич анжах михьи мугьманханайра яшамиш жез вердиш тирди лагьана.

Гуьгъуьнлай Мурманскдин областдин губернатор Андрей Чибиса уьлкведа урусриз акси яз душманвилин гьиссер къалур­завайбур эхи тийидайдакай малумарна ва, низ урусар хуш туштIа, Урусатдай экъечIна хъфин теклифна.

Тамун савкьат

Индиядин Мадхья-Прадеш штатда авай са хуьруьн агьали, кIарасар гъиз, тамуз фена. Амма дишегьлидиз кIарасрин чкадал тамай алмасдин кIус жагъана.

“New York Post” изданиди хабар гузвайвал, Дженда Баиди, кIа­расар маса гуз, кIвал цIийикIа туькIуьр хъийидай пул кIватI­за­вай. Тамай жагъай нур гудай къванцин кIус ада вичин итимдиз къа­лурна. Амма ам вучтин къван ятIа, гъуьлуьнни папан кьил акъатнач. Хуьре заргар яз кIвалахзавай Анупаму Сингхудин патав­ фейила, абуруз тамай жагъай къванцин къимет 1,5 миллион манат тирди чир хьана.

Са гьафтеда

США-да дишегьли, вичиз хабарни авачиз, кьиле гуьлле аваз са гьафтеда кьван къекъвена.

Сагино шегьердай тир 58 йис хьанвай Мэри Волц, коронавирус акатна, духтурханадиз гъана. Ам авай гьал ахтармишдайла, духтурриз дишегьлидин кьилел хер алайди акуна. Амма Волцаз адакай хабарни авачир.

Тади гьалда авур операциядин нетижада дишегьлидин кьиляй ракьун кIусар акъудна. МефтIедин къенепатан виниз тир давление авайвиляй духтурри гуьлле кьиле тадай къарар кьабулна.

Гьазурайди  — Агьмед Магьмудов