«Им зун я гьа!»

Магьледиз газ гъизвайбуруз хушуналди куьмекар гузвайбурун жергеда аваз, ракьун дестекар ялзавай вичин къуншидиз Къули кIваляй,пердедин пIипI хкажна, хъел кваз килигзавай.

— Им аку садра! Вичин кстах аялдиз тербия тагана, лапагрин кьиле авай кьун хьиз, югъди мелерани, къанавар михьзавай, рекьер туькIуьр хъийизвай чкайра жеда.Бес варцин вилик акъвазарнавай машиндал михиналди цIархар авун ни эхда?

Къулиди, са нин гафарихъ  ятIани агъана, вичин  машиндиз  хасаратвал авурди къуншидин ругул яз гьисабзавай.Ам деве квахьай араб хьиз пашман тир.

Вири дикъет куьчедиз гузвай. КIвализ гьахьай хтулди гъил кьурла, хабар хьана, ада аялдихъ чин элкъуьрна.

— Я буба,чи салан кьилихъ галай турбади, къванер авай машин фейила, куьчедиз яд ахъайзава. Инсанар физвай рекье кьар жезва…

Къули ажугъдин ихтиярда гьатна,харчи хьана,на лугьуди дуьнья ацахьна. “Къе мад  вахт амач, мичIи хьанва. За тахсиркар жагъурна гьадав ремонт ийиз тада,гьуьжетар ийиз хьайи­тIа,суддизни вугуда”, вич-вичив рахана ам…

Пакамахъ Къулидик хъел кумачир.Йифен ахвари вичин хийирдин кар авунвай. Ада вичи-вичиз сабурар гуз, алатай йикъан­ вакъиаяр тупIалай ийизвай.

— Я зун! — Гьай. Бес яшайишдин шартIар четиндиз къвезва лугьуз,куьлуь-шуьлуьяр тупIу­кай куьрсарна, хийир-шийирдикай кьил къакъаждани? Жемятдикай хъел авуна кьиле фидани? Ван атайбуру вуч лугьуда?..

И арада машиндал хьайи цIар­хар цIалцIамардай сумбатни гваз къунши акъатда.Вад декьикьадилай чуьруькдин дувулар кьурурна, турбади яд ахъайзавай чка ремонт авунив эгечIна.

Къулидиз вичелай дагълар алатайди хьиз регьят хьана.

— Инсанар акуналди чир жедач хьи… Ваз Худади гьамиша къуватар гуй! — агъмишна Къулиди къунши.

— Бес,бес!.. Им зун я, гьа! -лагьана къуншиди, къалурдай тIуб кьведра  явашдиз вичин нерихъ геляна…

ИкIни жеда кьван!..”

Гьасан Гьуьсейнов, «ЛГ-дин» 2018-йисан 19-нумра

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Шуьшедин вил

“Гъил квай” Къули хцин кIвализ, цIийиз кутунвай магьледиз куьч хьана са акьван вахт алатнавачир. Яшар хьанватIани, ада вичик квай ламатI хесет хкудзавач. Идан гьакъиндай Къулидихъ вичин фикир ава:

— Дарвал авачир и мублагь девирда гьар юкъуз лапагар, къарамалар цуькI жезва, тахсиркарар жагъизвач, луту къуллугъчияр дуьздал акъудзаватIани, ацукьарзавайди тIими­лар я, эменни чуьнуьхун адетдиз элкъвезва. Бес масадбуруз иливайла, зун гьамиша кичIедаказ яшамиш жедани? КичIе виле кьал акьадайди я. Зани жуваз чидайвал цIай акъудда…

Гьа икI, тупIал угъриди, иесини чир тавуна, нянрихъ алатна вичин хиперихъ галаз гьаятдиз атай чарадан кьве  хеб илисна тукIуна. Ала-жай са жендек пайи-паярна, къажгъандик ве­гь­ена. Муькуьди, ругул веледни хьанваз акурди, куьтI­дач ада я кас лагьана, сусаз акваз-акваз, клеенкадик кваз,сала авай маркунин юкьва туна.

Апаян шулугъдин гъавурда гьатай суса хабар кьуна:

— Я дах,вуна зи баладин гуьгъуьна вучиз къаргъиш твазва?

— Вуч хьана? Вуна ахьтин суал вучиз гузва? — са куьникайни хабар авачирдай кьуна Къулиди­.

— Бес,чи лапагрин кьадар авайвал ама. Вуна ина кьасабхана ахъайнава…

— Я чан свас,а хипер вун гъидалди садав ву­ган­вай буржунай хканвайбур тир. Цура дарни ийиз­вай, кIвале якни куьтягь хьанваз акурди, тукIурди я…­

Пакамахъ Къулидиз къуншиди вичин варцел са шей къалуриз эверна.

— Я халу, ваз и шуьшедин вилиз ухшар авай къаргъу аквазвани? — тIуб туькIуьрна варцин кьилелай са жизви кьатIуз жезвай видеонаблюденидин трубка къалурна ада.

— Эхь, — жаваб гана  атанвайда.

— А шуьшедин вилихъ экранни галайди я. Ам кьурук ква. — Ша чун килигин.

Экрандай алатай нянрихъ Къулиди авур крар галай-галайвал тикрарна.

— Багъишламиша! Са келлегуьзвал хьана завай, -хиве кьуна ракьара гьатай тарашчиди.

— Халу, яргъал тевгьена, кьве гьер хкваш! Чун шутI-рашутI  жеда…

— Захъ гьерер авач эхир?

— ТуштIа, 12000 манат пул хкваш. Лапагар ба­зардай за къачуда…

— Я халудин, яхун кIекер хьтин кьве кередихъ гьакьван пул къвезвани?

— Вуна абур чуьнуьхдайди чидайтIа, за хипер ярма гана куькардай хьи!..Уюн-буюн ийиз хьайитIа, суддиз вугуда… Шуткьундайвал…

— Ваз минет хьуй, дуьздиз акъудмир!.. Пул хки­­­да…

Къулиди сусавай тIалабна, лагьай кьадар пул къуншидив вахкана.

«Лезги газетдин» 2018-йисан 40-нумрадай

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Пенсияр

(Туькьуьл зарафат)

Гьиллебазвилелди туькIуьрнавай  пенсияр цIийи кьилелай ахтармишда лугьудай  хабарди Къулидик  кичIевилин велвела кутунвай.И кардиз бине авачиз тушир.

Са чирхчирди, агъадайвал, арачи къуллугъчийрин тIварарни кьуна, тапан инвалиддиз зенгинай лугьуда: “Пенсия гузвай чIехи регьбердиз вун кьве вилни сагъдиз,чIулав айнаярни алачиз, духандиз физ акунва. Аквадай гьаларай, адал вичин пай агакьнавач. Гьелягьар кьазвай, бес ваз базардин юкъуз сятдин 12-даз 15 лагьай­ кабинетдиз ша лугьузва.”

Зурзун акатай Къулидин рикIелай телефондай рахунин къайдаяр алатна, рахазвайди вуж  я, гьинай я, чирни тавуна, жаваб гуда:

— Я стха, за къачунвайди са вацран пул я. Лагьай кьадар пул агакьарнавайди я. ЧIехидаз тухуз гьазурнавай гьерериз чи хуьревай Кь.килигна, “пять”  эцигнавайди я. Аниз гьам фида…

Вилив хуьн тавур жаваб ван атай чирхчирди:

-Обязательно жувни алад. Пенсия акъвазарайтIа, ам  арадиз хкиз пара четин жеда.

Лагьай юкъуз чкадал агакьай жегьил пенсионерди агалнавай  идарадал са шумудра чархар яна, пипIерихъ килигна. Касни такурла, зенг авур телефондин адрес чириз гатIунна. Московдин базарда кIуьбур маса  гузвай хуьруьнвидин рахшанд чир хьайила, Къули вичин  зайифдаказ кIел­за­вай­ аялдиз пенсия туькIуьрунин гара гьатна.

«Лезги газетдин» 2018-йисан 51-нумрадай

_____________________________________________________________________________________

ЦIийи пул

ЦIийи 200 ва 2000 манатдин пулар акъатай вахт тир. Къулидиз и дегишвилерикай ванер атанвайтIани, гьелелиг акунвачир.

Салахъай хтай Къулидив кайваниди, чекинин юкьва аваз, пенсия вахкана.

Пул гьисабайла, пенсионер аламат хьана… Къах хьана амукьна. 3600 манат гзаф ганва!.. Къвезвайди — 10800 манат, гъиле — 14400манат!.. Мад гьисабна, мад гьакIа.

Къулиди вичи-вичик фикирна:

— Бес зи гьалалдин пенсиядикай багьнайралди гьар вацра 30-40 манат тазвайла, кашу хьтин мецериз килигна, дуьздал акъудиз жез­вачиртIани, зи рикIиз сугъул жезвай. Гила гьахь­­тин азият вичелни акьалтрай! Килигин, ви­­чиз гьикI жедатIа… — Ваъ, я къадаш, икI дуьз къвезвач. За фена пул вахкуда… Кардин рекьяй чIехи къуллугъчийрихъ галаз шейтIан­вилин алакъаяр аватIани, Аллагьди хъша ла­гьайла, дуьнядилай затIни тухуз тежезвайдакай, нефсиникай, регьимлувиликай, инсанвиликай ихтилатда. Белки, пенсияр гузвай дишегьли уях жен.

Веревирдери акIажнавай итимдин гьал кьатIай папа: — Вун цIийи пулариз килигнани? 200 ва 2000 манатдин чарара тIимил дегишвилер ава…

Вичин гъалатI — пенсиядин пулуник квай 200 манатдин кьве чар, гьар сад 2000 манат хьиз гьисабун чир хьайи Къули, пенсияр гузвай дишегьли къвезва лагьайла, гуьгьуьл чIур тахьун патал икьван гагьда салахъ физ­вайтIа, гила тамуз  физва…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 4-нумрадай

____________________________________________________________________________________

«КIвалин булах»

Пакамахъ хтулриз нек къачуз фейи Къулидин кайвани ичIи баллон гваз кIва­лиз хтана. Ада, гьаятда са къайгъуни авачиз чукурунар ийизвай вичин итим акурла, наразивилелди лугьуда:

— Мад икI жеч эхир! КIаник машин кваз, аялриз нек тежен? Чарадан цIегь хьтин калин регъуьдал вил алаз, шумуд кас акъвазрай?  Нек жагъанач…

— За гъида! Заз мад герек куьлуь-шуьлуьяр ава, Дербентдиз физва, — чархар ягъун акъвазар тавуна, жаваб гуда Къулиди. — Килиг, шуьшедин  гетIе хада, пластмассдин къаб гьазура.

— Гьамни къачу! На лугьудай хьтин къапар чахъ авач…

Катзавай Къулиди вичин рикIяй: “Яраб нек патал шумудан кIвале къал гьатзаватIа? Жуваз кал авайла, нек виле аквадач, авачирла, чарада гайи цурудини ширин жеда. Аламатдин кар я… Виликрай, хуьрерай нек кIватIиз, райондиз, гьанайни шегьердиз тухузвай. Гила ­хуьруьн майишатдин гзаф затIарин тереф дегиш хьанва. Ниси (“жунгав къу­руцI”) Къизлярдай гъизва, нек — Дербентдай. Ма­лар, менфятлувал тIимил я ­лугьуз, хуьзмач. Яраб мад вуч ахква­датIа?”

Зарядка куьтягьна, машин варцел акъудай Къулидиз,зирзибил гадарна, гъилик ичIи кьве ведре квай къуншидин юлдаш аквада.Шофердиз и кар хуш хьанач, вичи-вичик: “Къе бажагьа кар туь­кIуь­да…” ЯтIани Къули Дербентдиз рекье гьатна.

Шегьердай вичиз герек шей-шуьй къачуна, нек гузвай чкадал хтана. ­Ал­верчияр кьери хьанвай. Са дишегь­ли­ди нек къабни галаз гузва лагьайла, Къу­лиди, рахун-луькIуьн тавуна, пуд литрдин  канистра  къачуна.  Вичи са еке­ месэла гьялайда хьиз, уьзягъ­ви­­лел­­­ди­ къачунвай нек ада машинда  се­ки­нарна.

Рекье ГАИ-дин къуллугъчийри акъва­зар тавуна, кIвализ фад ахгакьай Къулиди папаз муштулух гуда: “За хтулриз нек гъанваI”

Мажалдивди некIедин дад акур кайваниди гьарайда: “Дербентдиз фена, икьван  цуру, юзурнавай нек гъидай аламат аквадани?!

Къулидин чандиз гьекь акъатна. Гила ада гьиссна: гьар йикъан зарядка хьиз, хизандиз хсуси кални хьун чарасуз я…

“КIвалин булах” герек жуваз жен…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 18-нумрадай

_________________________________________

Ватандихъ цIигелбур

МичIи йифиз секин, михьи цавун тагъда гъетер суварик кIватI хьанвай инсанриз ухшамиш жеда. Шаирди лагьайвал, “гъед гъетрехъ галаз рахазвай” и береда бязи гъетер цавай чилихъди цIутхунда. Фейи пад акур­тIани, гел тадач.

ТIебиатдин и шикилдиз дикъет гайи гьар са касди вичин уьмуьрдикай, дуьньядал гел тур хъсан инсанрикай, иллаки тариф авуниз лайихлу дишегьлийрикай хуш келимаяр рикIел гъида, веревирдер ийида.

… Къуншидин руш Гуьлуьмни зун,кьвед-пуд йиса авай аялар, кIан пад винел авунвай чIехи куткунда кьурай векьерал ацу­кьарна, чаз килигун  садал тапшурмишна, чи дидеяр хьрак кудай цIамар гъиз, мукьув гвай тамуз фидай.  Вахтар гьахьтинбур тир.

Чи аял вахтар санал акъатна, школадизни санал фена. А вахтара (1956 йис) мектебдиз райондай атай духтурри, аялрин кьилик хъуьр, я тахьайтIа, цIерцIелар акунайтIа, кIеви туьгьметардай. Айибни алачир. ГьикI ла­гьайтIа, шампунь тек-бирдаз чизвай, гьатта запунар кьит тир. Зи кьил дерлекдин чукIул­далди тунваз жедай.

— Яраб кьейди, михьивал гвачир вун тухудайди жедатIа? — лугьуз, Гуьлуьмалай адан дидеди наразивалдай.

Амма… 8-класс (гилан 9-класс) куьтя­гьайдалай гуьгъуьниз, Гуьлуьма мад кIел хъувунач.18 йис хьайила рушаз Къиргъизистандай илчи чам  акъатна. Кьадар-кьисмет хьана, мехъерар авуна. Гуьлуьма пуд гада хана, кIвализ кIвал лагьана, вичин чандин иесивал авуна, ава лугьуз, чIагурунар ийидай дишегьли хьанач. Кьилинди, вичин итимдин гаф чIурнач, аялривни гьакъисагъвилелди кIелиз туна, абур уьмуьрдин шегьре рекьел акъудна.

Мирес рагьметдиз фейила, Гуьлуьмни а яргъарай — гъурбатдай хтанвай. За башсагълугъвал гайила, Гуьлуьма: — “На зун айибмир, рикI хуьруьхъ кузватIани, жув Къиргъизистанда яшамиш жезва. Заз вун чир хьанач”, — лагьана.

Жув чир хъувун патал за адаз, итимни галаз Белиждиз, зи кIвализ, мугьмандиз теклифнай. Ватандихъ цIигелвал вуч ятIа, зазни хъсандиз чида эхир…

Ватан рикIелай бажагьат алатда. Иллаки — жув яргъариз, гъурбатриз акъатайла. И жигьетдай “ЛГ” — да вичин шиирар чапзавай, вич Голландияда (Утрехт) яшамиш жезвай лезги дишегьли Гуьлжагьан Мисриханова тафаватлу жезва. Ада Ватандихъ цIигел, рикI кудай шиирар кхьизва. Чна абур ашкъидивди кIелзава, лезет хкудзава.

Хуьре авай куь кьацIалай кьилин дарман

“ЛГ”-диз хканва вах, диде, баде я Гуьлжагьан!..

Халкьдин духтур, хъсан суьгьбетчи, ­лезги къужа Азедин Эсетова (“ЛГ” №22) кхьенвайвал, “КIанидаз кIанивал хуьзвай”, Ватандихъ цIигел и дишегьлийрихъ туькI­вей чешнелу хизанар хьун аламатдин кар туш.

Чпин хизанар шегьре рекьел акъудай гьар са вах, диде, баде гьуьрметдин тажуник хьун обществодин кьилин винизвал я…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 29-нумрадай

_____________________________________________________________

Регьимлу алвер?..

КIелунин, кIвалахдин ва спортдин  рекьерай  агалкьунар  хьа­нач­тIа­ни, Къулидин къапарай чпин хуьре сад лагьай итимрин жергедик вич ва мад кьвед-пуд кас акатзавай. Ихьтин фикирдал ам гьикI атана ва куь гъана?

Къадагъа тавунвай вири крар ийидай ихтиярар ганвай вахтар тир.Къулидин кIвалер инсанар,машинар физ-хкведай кьве рекьин гирведал алай. Ада вичин цурикай, цIалцIа­ма­рна, туьквен авуна.

ТIвар кхьиз,аламаз туьквендай недай суьрсет къачудайбур гзаф хьана. Алвердиз хас тир терездал алдатмишун, кимиз гун ва кимиз вахкун, сортар какадарун пислемишдайбур амукьнач. Къулидиз вири нехв хьиз гана. Са куьруь вахтунда ада шей тупуналди маса гун-къачун кардик кутуна, хтулдиз Роспотребнадзордин инспекторвал жез пулуналди куьмекни гана.

Савдагардик генани фурс акатна.Ада вичин дережа(статус) чIехи хьанвайди,шегьердай вичи метягь къачузвай гьи туьквендин рак хьайитIани кIвачелди ахъайиз жедайди гьиссзавай.

Ихьтин фикиррик кваз ам, метягь къачуз, са чирхчирдин туьквендиз гьахьда. Хуьруьн алверчидин салам кьабулай шегьерэгьлиди хъуьрез-хъуьрез:

— Яда, вун геж хьана хьи? Вуна метягьдал агъур наценка эцигай хьтинди я? Къайгъу туш, и сеферда чна ваз куьмекда. Ал-вер­да метягь йигиндаказ маса гунихъ метлеб ава. Зани жуван кIвалахда и амал ишлемишзава, герек­ди са тIимил нефсиниз тербет гун я. И кьве пачкади ви рекьерин харжияр кIевзава, и кьве пачкади муьштерийрик юзун кутада. Лагьайвал ая, регьимлу процент ишлемиша. Валай инсанар рази жеда, хийирни гзаф къведа.

Къулидин рикIе авай мурк цIрана. ЯтIани ада вичи-вичик лугьузвай: “Кепек-кепекдай акъудзавай и сикIрез хтулдин къуллугъ­дикай хабар хьанвай хьтинди я. Мез-гъвел язава. Алверда мергьяматлубур ава жал? Вун сикI ятIа,  зун сикIрен тум я. За ваз чирда…”

Яраб жанавурдиз чапхун тавуна кьарай къведа жал? Къачунвай метягьдин шутI-ра­шутI ийидайла, Къулидиз вичел са иблис муьштериди алтIумарай къалп пулни кутуна кIан жеда.

Полициядихъ галаз алакъада тунвай къалп пулар чирдай аппаратди (детектор) Къулидин уюнбазвал дуьздал акъудна. Тади кваз полиция атана акъатна. Туьквенчидин кар кIеве гьатна. Хтулдивайни куьмек гуз хьанач. Муьштерийрикай Къулидин гьайифар чIугвадайбур авачир. Базар я эхир. Абурун вил регьимлу, инсанвал квай алверчидал алай…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 29-нумрадай

_________________________________________________________________

Кьисмет авач

Чи базарриз маса уьлквейрай гъизвай емишрихъ дарманрин пис ни жеда лагьайла, цIийи йисни яз акурди,за чи ерийрин са ящик ацIай дадлу  ичер къачу­на. Гьаваяр хъуьтуьлзаваз акурди, ящик гьаятда,къуншидихъ галай патан цлан кIа­не­, кьурук ,ахъаз эцигна.

Ичерин атирдин ниэдикай къуншидин калеризни хабар хьан­вай хьтинди тир. Икьван гагь­ди­, зун варцел алаз, зав га­тIум тийизвай гьайванри а юкъуз ­“му-у” ­ийиз, завай са вуч ятIани тIа­­лаб­завай. Зун гъавурда акьун­ тавурла,мад “му-у” хъийизвай. Эхирни калери, зи кIевивал акурла, чпин рикIяй гьелягь кьуна:  “Шкьакь!… Ви ичериз чна ийи­дайди ийида…”, — лагьана, тумар къекъуьрна, кьилер галтадна, чпин гьаятдиз наразивилелди гьахь хъувуна.

“Лезги газет” вахчуз зун жуьмя йикъан нисинилай гуьгъуьниз станциядик хсуси  машиндаваз  физва.И арада кайвани варар агализ геж хьана.Къайгъудик квай гьайванри чпин пас кьена. Ичер вири тIуьна.

Еке кар хьанач хьи! Мусурманри лугьудайвал, кьисмет авачирди сивяйни аватда.

Кьисметдай акъатнач

ЦIийи йисан суфрадик гьар жуьредин няметар хьун патал за чIехи, хуруда “галстук” авай кьве йисан лацу  уьндуьшка-кIек хуьзвай. Ада ичерин кIусар, хурмадин цилер, кицикар регьятдаказ туькъуьндай. Къушра, тух хьайила, гардан, кьил яру авуна­, нер яргъиз куьрсарна, цIаку­лар ахъайна, луваривди чил чухваз, чархар ягъиз, зи гуьгьуьл ачухардай.

И юкъуз, за адаз твар гудайла, зи япа авай ван артухардай аппарат чилел аватна. Уьн­дуьш­кади аппарат туькъуьнна. Къушрав ажал са йикъан фад агакьна. Аллагьдиз шукур, герек алат кьисметдай акъатнач. Аппаратди кIвалах­замай.

ЦIийи йисан зарафатрин дуьшуьшри, кенеф квадар тавуна, сабур хвейила,къуншийрихъ галаз, жуван кIвале  ислягь, къал квачир уьмуьр тухуз жедай умудар артухарзава.

«Лезги газетдин» 2020-йисан 2-нумрадай

_______________________________________________________________________

Менфятлу ниятар

Обществода жезвай хуш тушир вакъиайрин вилик пад вахтунда кьун тавуртIа, а крарикай халкь­диз, са несилар алатайла, агъур пар, азаб гудай тIал жеда.

Советрин Армияди азад авур Европадин уьлквейра алай вахтунда, чеб патал чанар гайи дяведин игитрин памятникар, обелискар, мемориалар, сурар чукIурзава, русвагьзава. Тарих цIийикIа дегишариз алахънава. И гьал куь арадал гъана? Тахсиркарар вужар я?

Перестройкадин йисарилай башламишна, къад лагьай асирдин эхирдалди, гьукумдарри ихтияр гайила, Россиядин гзаф СМИ-ри, Ватандин ЧIехи дяведикай чIуру ниятар аваз, гьуьжет алай материалар къалуриз, чап ийиз башламишна. Месела, Зоя Космодемьянская, Александр Матросов, Панфиловар, Краснодондин жегьил гвардиядин иштиракчияр гьакъикъатда авачир, тапшуругъдалди туькIуьрнавай игитар яз малумарна. Гьатта Сталина вичин хва немсерин фельдмаршалдихъ дегишар тавур гьакъикъатни тапарар хьиз къалурна. Нетижада халкьдин руьгьдин жилавар миллетчийрин ихтиярда туна, халкьарин араяр къурна. Дуьньядиз машгьур,арифдар Расул Гьамзатова кхьенай: “Эгер куьне алатай вахт тапанчидай ягъайт­Iа,къвезмай несилри куьн тупунай яда”.

Тарихни литература сих алакъада ава.Эгер тарихдин месэлаяр яцIа гьатнаватIа, литературадин месэлаяр гьялна кIанзава. Чпихъ бажарагъ аваз, вадлай артух ктабар кхьенвай бязи лезги писателар, кеспидикай менфят хкудиз тахьайла, яни яшайишдин агъуз шартIари, алай вахтунда чпин яратмишдай кардивай къерех авунва. Гонорардин чкадал ктабар гузва,руьгьдай вегьезва.

Вири асирра гафунин устадриз чпин зегьметдин­ къазанжи гайиди я. Халкьдиз абур сейлини хьайиди я. Месела, (Интернетдин материалрикай менфят къачунва) А.С.Пушкиназ Россиядин Счет­ный палатади, “Евгений Онегин” кхьинай къенин пуларалди 10,5 миллион манатдин гонорар гана.Къе вуч хьанва? Бажарагълубурун чка ни кьазва?­

Хъуькъвек твар акатнавай халуйри машгьур хьун патал, жегьил вахтунда къелемдин бажарагъ хьаначтIани, яшлу хьайила, лап зайиф, усал з­а­тIар кIватIна, чпин харжийрихъ ктабар акъудзава.

Къалп машгьурвиликай “ЛГ-дин” 3-нумрада  пуб­лицист Мердали Жалилова кхьенвай “Я канаб те­чиз, я — ипек…” макъаладай хъсандиз кIелиз ­же­да.

Лугьудайбурни жеда: вун я ктабар акъудайбу­рукай туш, я ктабар акъудиз кIанзавайбуру­кайни.

Сад лагьайди, чIуру крар акваз, мийир-межер талагьзавай инсанриз жегьеннемдин цIун фура чка гуда лугьузва.За жуван гражданвилин буржи кьиле тухузва.

Кьвед лагьайди, машгьур писателар, шаирар, публицистар сифтени-сифте (инсанвал) хуьзвайбурукай я. За абур тебрикзава.

Пуд лагьайди, шаир Ш.Шабатова лагьайвал, бязи къелемчияр са вахт алатайла, цIийи кьилелай лезгийриз чир хъийидай гьалар арадиз къвезва.­

Мердали Жалилова кхьенвайвал, бязи ксариз, итимвилелди тахьайла, къабачивилелди чпин алакьунар къалуриз кIан жеда. И кар заз тестикь хьана.­

Залда тухузвай мехъеррин са суфрадихъ зи къвалав таниш тушир жуван яшара авай мугьман гвай. Адан истиканда шире цаз кIан хьайила, вичиз “сахар” авайди лагьана. ЯтIани кьве рюмка ички хъвайила, ам авагъна, вичикай ихтилатар башламишна. “ЧIехи кIелунар кьисмет хьанач. Ракьун рекьел кIвалахна, 16 агъзур манат пенсия ава.Мебельный цехдани кIвалахзава. Гьанайни 22агъзур къвезва. Паб банкетный залда официантрин  бригадир я. Дуьньядилай рази я. КIвалах авачирла, лезгийрин тарихдал машгъул я. Чирхчирни ава захъ, ктаб акъуддай фикирарни гва…”

— А ктаб квекай я? — хабар кьуна за.

— Куьрелди, Византия гьукумат (империя)  авай­ла, лезгийриз Армениядин къваларивай башламишна, Африкадин кефер падни кваз чIехи мулкар авай. Сахара къумлух лезгийрин гаф (са хара) я. Эрменийри чаз миресар лугьузва…

Грекрин гафарганда вишелай гзаф лезги гафар ава.Туьркерин Дор-Дере шегьердин тIвар, гьамни чи чIалай къачунвайди я (дар дере). Лезгийрихъ чIехи цивилизация авайла, урусар, Германиядин ва кефердин халкьар дикие племена тир… Урус пачагьар хьайи Романоврин сифте ди­­де лезги Сефият яз, тарихчийри немка Софья яз гьисабзава…

И арада тамадади “тарихчидиз” кьуьлуьник эверна.Кьуьлуьникай ам Дербентдиз хъфена. Мад заз ахкунач…

Гафунин азадвал Конституцияди хуьзва. ЯтIа­ни, Мердали Жалилован макъалада гъанвай къиметлу меслятрикай менфят хкудайтIа пис туш.

«Лезги газетдин» 2020-йисан 15-нумрадай