5-июндиз къейдзавай Виридуьньядин тIебиат хуьнин йикъаз талукьарна, “Дагъустан РИА” агентстводин майдандал РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министр Ибрагьим Ибрагьимовахъ галаз пресс-конференция кьиле фена. Гуьруьшдал министрди республикада экологиядин жигьетдай хцидаказ акъвазнавай месэлайрикай суьгьбетна, абур гьялунин рекье кьабулзавай серенжемрикай лагьана. Къейд ийин, региондин виридалайни тIал алай месэла, виликдай хьиз, зирзибилдихъ галаз алакъалуди я.
“Республикада зирзибилдин месэла иллаки хцидаказ акъвазнава. Алатай йисалай башламишна, республикадин Кьил Сергей Меликован тапшуругъдалди ТКО терг ийидай цIийи къайда туькIуьрнай. И документдал асаслу яз, республика пуд чкадал пайнава: центральный, кьиблепатан ва кеферпатан. Абурукай гьар сада — Хасавюртда, Къумторкъала районда ва Дербент, Табасаран районрин сергьятдал — зирзибил гьялдай чIехи комплекс ва сортировка авурдалай кьулухъ амукьай шейэр тергдай са полигон туькIуьрдайвал я. Объектар эцигунин кардал федеральный такьатар желбдайвал, “Россиядин экологиядин оператор” компаниядихъ галаз активнидаказ кIвалах кьиле тухузва”, — хабар гана идарадин кьили.
Малум хьайивал, проектар тамамдаказ 2025-йисан эхирдалди кьилиз акъудун лазим я. И рекьиз тахминан 11-12 миллиард манат серфда.
Министрдин гафаралди, алатай йисан ва цIинин сад лагьай кварталдин вахтунда Дагъустанда законсуздаказ арадал гъанвай 86 хъурт тергнава. И рекье кIвалах давам жезва.
Шегьеррин сергьятра авай законсуздаказ арадал гъанвай хъуртар терг авун патал министерстводи “Экология” милли проектдик акатзавай “Михьи яд” федеральный проект уьмуьрдиз кечирмишунин карда иштиракзава. Адан сергьятра аваз 2023-йисуз “Буйнакск шегьер”, “Хасавюрт шегьер”, “Каспийск шегьер”, “Кьиблепатан Сухокумск шегьер” округрин мулкарал алай хъуртарин полигонар цIийикIа туькIуьр хъийидайвал я.
Журналистри гьакIни чилин деринра авай шейэр ишлемишунихъ галаз алакъалу яз министерстводи кьиле тухузвай кIвалахдикайни хабар кьуна.
“Зун къуллугъдал тайин хьайи вахтунда чиликай мядендин менфятлу шейэр хкуддай ихтияр гузвай 200 лицензия ганвай. Зи тапшуругъдалди министерстводин пешекарри вири карьерар цIийи кьилелай ахтармиш хъувуна. Кьиле тухвай кIвалахдин нетижада малум хьайивал, и ва я маса себебралди 45 карьерди кIвалах акъвазарнавай. ГьакIни тайин хьайивал, къум хкудзавай 36 тешкилатди кIвалахда нукьсанриз рехъ ганвай. Абурукай 19 лицензия чна тамамдиз вахчуна, 17-дан кIвалах иесийри вири нукьсанар арадай акъуддалди акъвазарна”, — лагьана И.Ибрагьимова.
Министрди къейд авурвал, чилин деринра авай шейэр ишлемишунин хиле идаради кьетIен фикир гузвай терефрикай сад мяденрин кIвалахдин нетижада зарар ганвай чилерин ери арадал хкун ва абур хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилунал желб хъувун я.
“Республика туриствилин кластердин дережадихъ фин себеб яз, Дагъустандин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министерстводи, Сергей Меликован тапшуругъдалди, Каспий гьуьлуьн къерехдай эцигунрин кIвалахар патал лазим къум акъудунин нетижада ери чIур хьанвай чилер гуьнгуьниз хкунин месэладиз кьетIен фикир гузва. ИкI, къенин юкъуз Сулак поселокдин патав 25 гектардин чил рекультивация авунва. И жигьетдай активнидаказ кIвалах Къаякент ва Дербент районрани кьиле тухузва. Ери чIурнавай чилер гуьнгуьниз хкунин месэла РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министерстводин датIана гуьзчивилик ква”, — лагьана Ибрагьим Ибрагьимова.
Санлай къачурла, министрди экологиядин месэлаяр гьялунин карда хъсан патахъ дегишвилер хьунин умудар кутуна.
Жасмина Саидова
