Европадинни Америкадин “демократри” НАТО дуьньяда хатасузвал таъминарзавай, гьакьван къени ниятар аваз арадал гъанвай тешкилат — блок я лугьузва. Амма…
Ам гьикI, мус тешкилайди ятIа рикIел хкун кутугнава. Вичин тарихда (1949-йисалай инихъ) США кьилеваз НАТО-ди вуч “хъсан” крарал чан гъанатIа килигин. Гьикьван инсанар (инал уьлквеяр) ада хвена, гьикьванбур тергна? Гьикьван регьятвилер, къулайвилер гана НАТО-ди неинки вичин амадагар тир ампайриз, гьакI абурухъ галаз зил кьазвай куьлуь-шуьлуь тулайризни? Гзаф уьлквеяр, мумкинвилер, къуватар сад хьанва и блокда. Европада, Америкада, Азияда, масанрани. 30 уьлкведа… Кьилин режиссер ва дирижер США — пентагон я. Вири тапшуругъар, теклифар, буйругъар, ниятар, гьана гьазуриз, ибурув агакьарзава. Чпини а къарарриз, буйругъриз Америкадин “демократия” — дуьнья туькIуьр хьунин “къайда” лугьузва.
Гьакьван “ислягьвал кIани” блокди 1955-йисуз Варшавадин договор лугьудай маса блок — социализмдин рекьел алай уьлквейрин сад тир тешкилат арадал гъуниз мажбурна.
Тарихда гьатнавайвал, гьеле 1945-йисуз, Дуьньядин кьвед лагьай дяве куьтягь тахьанмаз, США-ни Великобритания чинеба меслят хьана, Германиядихъ галаз, яни ам хвена, икьрар кутIуниз кIанзавай. Кьилин теклифчи Великобританиядин премьер У.Черчилль тир. Америкадин а чIаван президент Рузвельт рази хьаначир. Социализм гьадазни такIан тиртIани, Черчиллав гекъигайла, ам са кьадардин гъейратлу кас тир. Ам кьена, кьилиз Черчиллаз герек вагьши атана — жанаби Трумэн. Гьа йисан августдиз Япониядин шегьеррал — Хиросимадални Нагасакидал атомдин бомбаяр вегьез тур жаллатIни гьам я. СССР-диз вичихъ гьакьван къуватлу яракь авайди чирна.
Гьа икI “союзникрин” арада къайивал гьатна. ИкI эгечIай вагьшийри СССР-дин вилик пад атIун патал НАТО хьтин блок арадал гъана. Ислягьвилин ниятар авайни? Дуьньядиз къулайвал гузвайни? Фу артухарзавайни? Азаррин вилик пад атIузвайни?..
Гьа йисара америкавийрини англичанри вилик эцигай къаст “къайи дяведиз” элкъвена.
Амма “кудай” дявеярни чилел алачир вахт хьанатIа? Гьа Америкадинни Великобританиядин ампайрин зуруналди халкьар (уьлквеяр) барбатIиз хьайи дявеяр Кореяда, Вьетнамда, Камбоджада, Кубада, Никарагуада, Египетда, Алжирда, Африкадин континентда санлай, Иракда, Иранда, Югославияда, Ливияда (гьикьван чкайра!) къурмишайди тарихда гьатнава.
СССР чукIурун, Варшавадин договор терг авун, дуьнья тарашун — ибур тир кьилин метлебар вири девирра. 1991-йисуз и метлебар кьилизни акъатна. Ампайрин иштагьар мадни артух хьана. Дуьнья чпиз кIа-нивал элкъуьриз эгечIна.
1999-йисуз Европадин “демократийрин” юкьни-юкьва НАТО-дин вагьшийри, садални алукь тавуна, Югославия хьтин государство куьз барбатIна? Чпин къастариз гилани и тахсиркарри “гуманитарный”, яни гьакьван “инсанвал квай” бомбаламишун тир лугьузва. Гуя Югославия “диктатор” Милошевичан “зулумдикай” хкудна, халкьариз “азадвал” багъишна. Ам гьихьтин азадвал ятIа, гилани Косовода, Черногорияда, Хорватияда, масанра кьиле физвай миллетчивилинни террордин, Сербиядин са тахсирни квачир агъзурралди агьалияр чпин ерийривай къакъудунин мусибатдин гьерекатри раижзава. Къачагъвал, бандитвал, гъейратдиз кIур гун, инсансузвал… “демократия” хьиз къалуриз алахъзава. “Америкадин къайда” я гьам!
Гьа “къайда” НАТО-ди Иракда, Ливияда, Афгъанистанда, Йеменда, масанрани туна. Тергна агъзур йисарин милли цивилизацияр, къакъудна инсанривай абурун нафт, газ, маса девлетар. Европа агъзурралди “мигрантрив” (катнавайбурув) ацIурна. Гьа саягъда Сирияда “къайда” тваз алахъна. Анжах Россиядин Федерацияди, кьиле Президент В.Путин аваз, Америкадин “къайдадиз” ваъ лагьана, ам чапхунчивилинни къачагъвилинди, террористринни миллетчийринди, эхирни, цIийи фашистринди тирди къалурна. Дуьньядин кьисметар са Америкадиз кIанивал ваъ, масабурузни кIанивал дуьздаказ гьялун лазим тирди, дуьнья кьиле тухунин “къайдаяр” дегиш хьанвайди раижна.
Амма, СССР чукIурайди хьиз, вилик Россиядин Федерацияни чукIурунин везифа эцигнавайди чуьнуьхиз алахънавай. Россиядин лап гьа къвалав агъзур йисара са имандал, са къайдадал алаз хьайи Украинадикай Россиядиз акси душманвилин къул — Антироссия, къачагъринни миллетчийрин, бандеровчи фашистрин муг туькIуьрна. 1991-йисалай и кар мадни къуватлу хьана.
2014-йисуз Украинада гьукум фашистри кьуна, 8 йисан геноцид башламишна Донбассда. Гила лагьайтIа, саки 30 уьлкве (вири Европа ва Америка) сад хьана, НАТО-дин къачагъри Украинадин фашистар яракьралди ацIурзава. Фу, дарман, яд, герек маса затIар гун хиве кьазвач, абур къакъудна, “украинвияр сад амай кьван” яракьралди тухаруникай рахазва. И келлегуьзри абурун тапшуругъар кьилиз акъудзава. Акъваз тавуна, язава вири жуьредин яракьрай урусар ва урус чIалал рахазвайбур яшамиш жезвай Донбассдин шегьерарни хуьрер.
Им бес къачагъринни террористрин, нацистринни фашистрин тешкилат тахьана, инсаниятдиз “ислягьвал” таъминарзавай оборонадин блок яни? Къачагърини бандитри арадал гъана, гилани чпин рехъ давамарзавай террористрин блок — тешкилат…
НАТО-дин “пешекарри” руьгьламишзавай украинви фашистри ийизвай мусибатар — мектебар, больницаяр, гзаф инсанар яшамиш жезвай кIвалер, аялрин бахчаяр, заводарни ГЭС-ар ягъиз, инсанрин чандиз къаст авун, зайифбурун далдадихъай гьакъикъи азадчияр ягъун — ибур вири дуьньядиз машгьур хьанвай ИГИЛ-дин (Россияда къадагъа алай) террористрин гьерекатар тушни?
Квелди НАТО ИГИЛ-дилай (Россияда къадагъа авунвай тешкилат) тафаватлу я? Гьич са куьналдини! Жанабияр! Икьван кьил-кьилелай алатдани? Дуьнья назик шар — кIватI я. Ам орбитадай акъудиз алахъунин эхир гьихьтинди жедатIа квез чизвачни? МефтIер икьван буш затIариз гьикI элкъвезватIа?.. Байденакай буба кьазвай авамар!.. Фу, суьрсетар къакъудна, яракьар — ажал вугузвай душманар таквазвайбур…
Чи везифа вуч я? Алай аямдин шар-тIара чи инсанрин — вири россиявийрин хиве дуьнья цIийи фашистрикай михьи авунин, НАТО хьтин тешкилатдин гьакъикъи суфат, метлебар къалурунин, дуьньядин вилик абур русвагь авунин, гьакъикъи гъейратлу къуватрин тереф хуьнин, инсанвилин михьи адетар машгьур авунин везифаяр авайди аннамишна кIанзава.
Чи къудратлу Армиядин, Президентдин, Гьукуматдин, чи сад тир рекьин тереф гьар са чкадал паквилелди хуьн! Чи игитрин ирс машгьур ийин! Чун гьахълу я. Чун гъалибни жеда!
Мердали Жалилов,
литературадин отделдин редактор
