Ватандин ЧIехи дяведин вахтунда лезгийрин арада чпин кIвалера авай шейэр фронтда душманрихъ галаз женг чIугвазвай аскерриз ракъурайбур, кIватIнавай пул дяведин яракьар гьазурзавайбурун фондуниз рекье турбур гзаф хьана. Абурукай сад Жафарова Зарбаф тир.
Зарбаф 1890-йисуз КуркIурхуьрел (гила СтIал Сулейманан район) дидедиз хьана. ГъвечIи чIавалай адан рикI зегьметдал алай. Ада вичин гъвечIи кьве вахни стха галаз дидедизни бубадиз куьмекар гудай. Хуьре авай рушарин, гадайрин арада адаз гьуьрмет авай, ам абурун кIвенкIвечи тир.
1917-йисуз, Октябрдин революциядилай гуьгъуьниз, Советрин гьукумат тестикь хьунихъ галаз сад хьиз дишегьлийрин гьал хъсан хьана. 1936-йисуз колхоз тешкилайла, хуьруьнбуру сесер гана, Зарбаф колхоздин председателвиле хкяна. Зарбафалай и кIвалах кьилиз акъудиз жедач, ам дишегьли я, и кIвалах эркек инсанди авуна кIанзавайди я лугьудайбурни хьана. Амма халкьди, хуьруьн жемятди Зарбафаз сесер гана, председателдин везифаяр гьадан хиве туна.
КуркIурар Цмур пата авай, гьа вахтунда СтIал Сулейман райондин эхиримжи хуьр я. Адалай алатайла, Кьурагь район башламиш жезва. И хуьряй фейила, дагъ галай патахъай гьалтзавайди Агъа Макьарин хуьр тир. Зарбафан хиве гзаф четин ва жавабдар кIвалах гьатнавай. Зарафат яни, хуьре им сифте ийизвай кар тир. КIел-кхьин чин тийизвай дагъви дишегьлиди колхоздиз гьахьнавай хуьруьнвийриз зегьмет чIугвадай шартIар, абуруз чпин зегьметдин гьахъ къведайвал авуна, хизанар хуьдай мумкинвилер тешкилна кIанзавай. Малар хуьдай тевлеяр, мектеб эцигун, колхоздиз конторар герек тир.
Зарбафахъ и кIвалахар кьилиз акъудун патал жемят желбдай еке бажарагъ, къаст авай. Гьа сифте йикъарилай председателди колхоздин экономика ва адан членрин агьваллувал хкажун патал веревирдер гзаф авуна. Еке мурадрив ацIанвай рикI авай адаз гьар садахъ галаз гьикI рахадатIа чидай. Колхоздин вилик гьукуматди эцигнавай тапшуругъар кьилиз акъудун патал вири халкь тупламишиз алакьзавай.
Гьа икI, хуьруьн жемятдин дуланажагъ къвердавай хъсан ва идахъ галаз сад хьиз, Зарбафан авторитетни хкаж жез хьана. Хуьре мектеб эцигна, 300 къарамал хуьдай фермаярни складар, конторарни хьана. Колхозди планар ацIурзавай.
Колхоз ва адан председатель Зарбаф вири райондиз, республикадиз машгьур хьана.
Ватандин ЧIехи дяведин четин йисара З.Жафаровади регьбервал гузвай колхозди государстводин вири планар, гьамиша хьиз, артухни алаз тамамарзавай. Колхозчийрин зегьметдин гьар са йикъаз 3-4 кило техил гуналди, жемят кашакай къутармишна.
Душман Моздокдал кьван агакьнавай вахт тир. Райондин актив кIватI хьанвай. Активдал алай месэла танкарин колоннадиз пул кIватIунинди тир. Зарбафа анал лагьана: “За, активдиз къведалди, банкуниз фена, танкарин колоннадиз зи хсуси такьатрикай 30000 манат гана (гьа вахтунда им чIехи пул тир). Ингье квитанция. За квезни виридаз эвер гузва. Буюр, гьарда жуван гъиле авайди це. Гьайиф къвемир, душман кукIварна кIанда”.
Жафаровади оборонадин фондуниз сифте 50000 манат гайиди тир. Кьвед лагьай сеферда гайи 30000-далай алава пуд цIийи яргъан, гуьлуьтарни бегьлеяр, къажгъанар, самовар оборонадин фондуниз гана. Зарбафан ватанпересвилиз еке къимет гун яз, Верховный Главнокомандующий Иосиф Сталина адаз кьве сеферда чухсагъулдин чарар рахкурнай.
Вичин вири уьмуьр хайи халкьдиз гайи Жафаровадиз Коммунистрин партияди ва Советрин гьукуматди еке гьуьрмет авуна: ам СССР-дин Верховный Советдин депутатвиле хкяна ва “Знак Почета” орден гана. 1962-йисуз ам рагьметдиз фена. Халкьдин рикIелай ам садрани алатдач.
Масуб Магьмудов
