ЧIехи гунагьар

(Эвел — 2021-йисан 45-52, 2022-йисан 1-7-нумрайра)

Суьгьуьрдик акатнавай касдилай суьгьуьр элягъун

Эгер суьгьуьр элягъун патал маса суьгьуьр ишлемишна кIанзаватIа, ам гьарам кар я. Эгер суьгьуьр рукъйа кIелуналди, Ал­лагьдивай адакай хуьнин (хиласдин) куьмек тIалабуналди ва шариатда къа­лурнавай дуьайралди алудзаватIа, ам ша­риатда къалурнавай ва ихтияр ганвай кар я! И карда виридалайни менфятлубур “аль-Фатигьа”, “аль-Фалакъ”, “ан-Нас” сураяр ва “Бакъара” сурадин 255 лагьай “Аятуль-Курсий” аят я. Къейд ийин хьи, рукъйа кIел­на сагъаруникай кхьенвай кьилди ктабар ава.

Рукъйа (кIелун)

(Суьгьуьр, вили ягъун (назар, чIал авун) алуддай ва жинер хкуддай дуьаяр)

Инсандик са азар акатайла, ам сифте нубатда духтурдин патав фин герек я ва ада сагъ хъхьун патал тайинарнавай раб-дарман авуна кIанда. Амма вири дуьшуьш­ра духтурривай азарлубуруз куьмекиз жезвач. Мисал яз, инсанди вич азарлу тирди гьиссзава, амма духтурри медицинадин рекьяй вири ахтармишунар авурдалай кьулухъ ам сагъ тирди тайин жезва. Ихьтин дуьшуьшра рукъйадикай куьмек къачуна кIанда.

Рукъйа кIелзавай кас Аллагьдихъай кичIеди, диндин вири дестекар кьилиз акъуд­завайди, шариатдин рекьяй чирвал авайди ва рукъйадин къайдаяр чизвайди хьана кIанда. Сифте ада дуьз диагноз эцигун герек я: кьилди къачуртIа, суьгьуьрда тун­вани, вили янавани, жинер акатнавани тайинарун лазим я. Идалай кьулухъ са­гъар­ хъийидай къайда хкяда. Рукъйа кIел­дай­ла, адан рикIе ихьтин ният хьана кIанда: рукъйа анжах себеб я, гьакъикъатда инсан анжах Аллагьдин кьадардалди сагъ хъжезва.

Азарлу касни Аллагьдихъай кичIеди, ферзер кьилиз акъудзавайди, рукъйа анжах себеб тирди ва вич сагъ хъхьун анжах Аллагьдин кьадардалди тирди аннамишзавайди хьана кIанда.

Гьар азардиз рукъйадин кьилдин дуьа­яр ава. Мисал яз, суьгьуьр алудун патал кIел­­дай кьилдин аятар ава, вили ягъун алуд­­­дай — маса аятарни дуьаяр. (Нин вил ацукь­наватIа, ягъайди вуж ятIа чиз хьайи­­тIа, адавай гъусул авун тIалабна кIан­да, ахпа а целди начагъ касди вичин беден чуьхуьн лазим я. Нин вили янаватIа чин тийиз хьайитIа, а чIавуз кIелдай рукъйа ава). Къейд ийин хьи, жинер хкудун патални кIелдай кьилдин аятар ва дуьаяр ава.

Чирвал ва тежриба авай алимди рукъйа дуьз къайдада кIелда. Рукъйадин дуьаярни са шумуд жуьре ава. Макъалада чун абурукай са жуьредикай рахада.

Жин хкудун, суьгьуьр алудун ва вили ягъун элягъун патал кIелдай аятар ва дуьаяр (рукъйа):

  1. Сура аль-Фатигьа; аль-Бакъара, аятар: 1-5 — жин хкудун, вили ягъун ва суьгьуьр алудун патал кIелда.
  2. аль-Бакъара, аятар: 101-102 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  3. аль-Бакъара, аятар: 162 -164 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  4. аль-Бакъара, аятар: 254- 255 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  5. аль-Бакъара, аятар: 283-286 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  6. Алу-ГIимран, аятар: 1-10 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  7. Алу-ГIимран, аятар: 17-19 — жин хкудун ва вили ягъун, суьгьуьр алудун патал.
  8. ан-Ниса, аятар: 55-56 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  9. аль-Маидагь, аятар: 71-76 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
  10. аль-Аъраф, аятар: 53-56 — жин хкудун патал (анжах).

(КьатI ама)

Ямин Мегьамедов,

диндин рекьяй алим