КIвалах дуьз тешкилайла…

2021-йис коронавирусдин тIугъвал­ди чаз гьикьван четинарнатIани, чакай гьар садан кIвалахриз манийвал гуз алахъ­натIани, ам чна агалкьунар аваз акьалтIарна лагьайтIа жеда. Мегьарамд­хуьруьн райондин администрациядин гьакъиндайни гьакI лугьуз жеда. Муниципалитетда кьилин фикир экономика вилик финин еришар явашар тавуниз, райондин бюджет дурумлувилелди ацIу­рун патал карчивилин ва инвестицийрин активвал хкажуниз, яшайишдин хи­ле гьалар хъсанаруниз, райондин агьалийрин яшайиш санлай къулайди авуниз гана. Чкадин самоуправленидин о­р­ганрин вири кIвалахар Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова республика санлай вилик финин карда тайи­нарнавай эвелимжи проектрихъ галаз кьадайвал тешкилна.

Кьунвай гьисабунри къалурзавайвал, алатай йисуз райондин экономикадин вири хилер бегьерлубур хьана. Чалай тайинарай планар асул гьисабдай кьилиз акъудиз алакьна. Районда промышленный производстводин чIехи пай гъвечIи карчивилин субъектрал ацалтзава. Промышленный политикадин гележегдин кьилин тереф районда  инвестицийрин проектар уьмуьрдиз кечирмишун яз тайинарнава.

Чахъ карчивал, гъвечIи бизнес вилик тухудай мумкинвилер ава. Чун абурукай тамамвилелди менфят къачуз ча­лишмиш жезва. Районда юкьван ва гъве­чIи карчивал вилик тухудай центр кардик­ ква. ГъвечIи бизнесдал машгъул жезвайбуруз райондин ва республикадин бюджетрай хсуси кар кIвачел а­кьал­да­рун патал куьмекар гузва. Гъве­чIи кар­ханайрин ва карчийрин кьадар къвердавай артух жезва. ГъвечIи бизнесди кIва­лахрин цIийи чкаяр яратмишун, бейкарвилин дережа агъуз вегьин, социальный атIугъайвални агъузарун хьтин важиблу месэлаяр гьялиз куьмек гузва.

Муьштерийрин базар вири жемятдин яшайиш таъминарзавай хилерикай сад я. Ам шейэр кура-кура маса гудай туьквенрин, общественный тIуьнрин ва яша­йишдиз къуллугъ ийидай идарайрин сетдикай ибарат хьанва. Ина кьилин чка алишверишди кьазва.

Районда агьалийриз къуллугъдай кIвалерни дараматар эцигунни йигин еришралди вилик фин давам жезва. ИкI, алатай йисуз районда компьютерный томографиядин цIийи кабинет кардик кутунва, райцентрада аялрин цIийи бахча ачухна, са шумуд хуьре аялриз ял ядай ва къугъунардай майданар-паркар ачухна ва икI мад.

Образованидин къурулушдани гьалар къвердавай хъсан жезва. Педколлективри, школайра кIелзавай аялри районда кьиле физвай жуьреба-жуьре мярекатра, республикадин  олимпиадайра иштиракзава ва дамахиз жедай не­тижаярни къазанмишзава.

Райондин экономикада хуьруьн майишатди кьилин чка кьазва. Виликан йисарилай тафаватлу яз, ам къазанжияр гъидай хилез элкъуьн хъувунва. Адан дибда багъманчивал, уьзуьмчивал, майвачивал, малдарвал ава.

ИкI, 2021- йисуз Мегьарамдхуьруьн районда 44 500 тонндив агакьна емишар, 15 119 тонн ципицIар, 84 511 тонн майваяр, 870 тонн бахчадин майваяр, 1720 тонн техил, 2170 тонн кIерецарни шуьмягъар, 3012 тонн хурмаяр ва маса майваярни емишар гьасилна кIватI хъувуна. Делилрай аквазвайвал, бегьердин кьадар, ери йисалай-суз артух жезва.

Алатай йисуз районда са шумуд проект уьмуьрдиз кечирмишуниз кьетIен фикир гана. Ихьтин инвестицийрин проектар туькIуьрунив чкадин кьетIенвал фи­кирда кьуна эгечIна. Чахъ хуьруьн майишатда уьзуьмчивал, малдарвал, теплицайрин майишат, интенсивный жуьредин багъманчивал хьтин хилер вилик тухун патал хъсан шартIар ава. Абурукай менфят къачуз чун чалишмишни жезва, багъларин, уьзуьмлухрин майданар мадни гегьеншардай серенжемарни кьабулзава.

Мегьарамдхуьруьн райондихъ гьеле кардик акат тавунвай мумкинвилер пара ава. Абуруз датIана фикир гузва, халкьдиз къуллугъдай ва район экономикадинни яшайишдин рекьяй вилик фи­ник гьерекат кутадай рекьерихъ къе­къвез­ва.

“Са къенин йикъакай фикир авун тIимил я,- лугьузва Мегьарамдхуьруьн райондин кьил Фарид Загьидинович Агьмедова,- чна къедамаз пакадин йикъакайни фикир авун герек я. АкI тахьайтIа, чи са карни виликди фидач”.

Рамзес  Мурадалиев,

Мегьарамдхуьруьн райондин

“Самурдин сес” газетдин кьилин редактордин заместитель