Й йикъара “Лезги газетдин” нумрайрин хара гъилелай авурла, заз политикадин отделдин редактор, бажарагълу журналист Нариман Ибрагьимова 1993-йисан 23-октябрдиз Азербайжан Республикадин сад лагьай Игит Сергей Муртузалиевакай кхьенвай чIехи макъала акуна. Кьве чина чапнавай макъала за кьиляй-кьилиз кIел хъувуна ва рикIе жуьреба-жуьре фикирар гьатна.
Сергеян диде Эслидин, буба Муртазалидин дерт къатиди тир. Вахтар алатна, абур рагьметдиз фена.
Азербайжандин Игит кьве хуьруьнни игит, Муртазали чантарви, Эсли даркIушви тир. Вучиз ятIани икьван гагьда и кьве хуьруьнвийрикай Сергеян тIвар кьадай, ам рикIел хкидай садни авач.
Сергея къуллугъзавай частуна намуслувилелди вичин буржи кьилиз акъудна. Ада я гьукуматни чукIурнач, я ам катна фенвайдини тушир. Гьукумат чкIайла, Азербайжанда амукьай Сергеякайни Фамилакай гьанин игитар хьана. Абуру лезги намус хвена. Рагьмет хьурай чпиз.
Сергей Муртузалиев 1963-йисан 17-ноябрдиз Баку шегьерда нафтIадин мяденрин рабочий, чантарахуьруьнви Муртазалидин хизанда дидедиз хьана. Буба кIвалахал дуьшуьш атайдалай кьулухъ 1968-йисуз ДаркIушрал хтана.
Школада кIелдайла, Сергея вичиз муаллимри буюрмишай кIвалах садрани кьулухъ ядачир, хъсандиз кIелни ийиз, бубадиз сала куьмекарни гудай. Хуьруьн школа куьтягьайла, адан мурад военный училищедиз фин тир.
Сергей Муртузалиев вичин гафунилай алатдай кас тушир, хиве кьур кIвалах, энгел тувуна, кьилизни акъуддай. Заз 30 йисан къене ДаркIушрин школадин директор хьайи рагьметлу Эминов Рамазана Сергеякай лагьай гафар рикIел хкиз кIанзава. “Сергей хьтин аялар заз тIимил акуна. Хъсандиз кIелзавай ам секин, садни инжиклу тийидай аял тир. Вичин мурад кьилиз акъудун патал Сергей Ставрополдин летчикар гьазурдай училищедик экечIиз фенай. Амма гьар сеферда, са вуч ятIани дуьз тежез, хтана. Эхирни ам Ейскдин летчикар гьазурдай высший военный училищедик экечIна”.
КIелна куьтягьайла, 1988-йисуз лейтенант Муртузалиев къуллугъиз Закавказьедин военный округдиз рекье туна. Са куьруь вахтунда ам ТIифлисда амукьна. Ахпа жегьил пешекар Куьрдемирда авай авиаполкуниз ракъурна. Ана Су-17, Су-24 самолетра аваз лув гуз хьана.
1991-йисуз СССР чкIайла, Куьрдемирда авай полкни чкIана, самолетар Россияди хутахна, пешекарарни гьарнихъ акъатна. Сергеяз ана амукьун кьисмет хьана.
Россияди вичин самолетар хутахайдалай кьулухъ аэродромдал аламайди ишлемишиз тежедай самолетар тир. Сергея абур, туькIуьр хъийиз, къайдадиз хкана. Летчикар СУ-24 самолет гьализ вердишаруниз ада гзаф вахт серфна, 15 летчик гьазурна. Гьа икI, адан алакьунар акур руководстводи адаз капитандин чин гана. 1992-йисан 1-сентябрдиз Азербайжан Республикадин оборонадин министрдин приказдалди Сергей авиаполкунин командирвиле тайинарна, адаз подполковниквилин чин гана.
Сергея мад са СУ-24 самолет туькIуьр хъувуна, гуьгъуьнлай гьа маркадин цIийи 2 самолет хкана. Къунши кьве республикадин арада кьиле физвай женгера ада 94 сеферда цавуз лув гана. Самолет цавуз экъечIайла, ам нуькI хьиз, дагъларинни рагарин арайрай лув гуз фидай, я акьанни ийидачир.
Сергей Муртузалиеван алакьунар акурла, адаз гьеле чан аламаз Азербайжан Республикадин оборонадин министрди Игитвилин тIвар гунин гьакъиндай къарардал къул чIугунай. Гьайиф хьи, адан ачух хьайи бахт яргъалди фенач. 31-августдиз, полк арадал хкана са йис жезвай сувариз гьазурвилер аквазвай вахтунда, ам Афгъанистандай атанвай полковникни галаз цавуз экъечIнай. Лув гана, ацукь хъийидайла, самолет хъиткьинна, суварин югъ пашманвилиз элкъвена.
Азербайжандин Куьрдемир шегьерда авай авиационный полкунин сиягьда Сергеян тIвар гьамишалугъ жеда.
Шегьердин са куьчедиз ва аялрин бахчадиз Игитдин тIвар ганва, полкуна гуьмбет эцигнава. Куьрдемир шегьердин агьалийри, Сергей амачиз 25 йис хьанватIани, адахъ яс чIугвазма. Им адан бажарагъдиз, инсанпересвилиз, руьгьдиз чIехи гьуьрмет авун я.
Лезги халкьдихъ Мегьамед Ярагъи, Гьажи Давуд, Гьасан эфенди, Кьуьчхуьр Саид, Етим Эмин, СтIал Сулейман хьтин рухваяр хьана. Абурун рехъ алай вахтунда цIудралди чи генералри, яратмишдай интеллигенциядин векилри давамарзава. Ахьтин рухвайрал чна дамахзава.
Сергеян уьмуьрдин юлдаш Аняди кьве руш тербияламишна, дережайрихъ агакьарзава.
Ша чна Сергей хьтин кьегьал рухваяр садрани рикIелай алуд тийин.
Вадим Жамалдинов
