(Эвел — 45-46-нумрайра)
Ширкдин и жуьре илагьивиле ширк авун я ва къурайшрин чIехи пай кафирри гьа и жуьреда ширк ийизвай. Абуру чпин илагьийрин (гъуцарин) гьакъиндай лугьузвай (39-сура, 3-аят, мана): “…Чна абуруз (гъуцариз) анжах абуру чун Аллагьдиз жезмай кьван мукьва авун патал ибадатзава…”. Тек са Аллагьдиз кьилди дуьа авурла (са Адавай тIалабайла), абуру Адаз кьетIендиз илагьивал хьун инкарзавай, эгер Адаз масад шерик гъайитIа, абуру Адахъ инанмишвалзава. А кардин гьакъиндай Аллагь-Тааладин гафари шагьидвалзава (38-сура, 4,5-аятар, мана): “Ажеб хьана (абуруз) (кафирриз) абурун патав чпикай (чпин халкьдикай) тир “игьтиятвал авунин хабар гудайди” (Пайгъамбар) атана лугьуз! Кафирри лагьана: “Им суьгьуьрчи (ва) тапархъан я! Бес ада (вири) илагьийрикай са илагьи авунвани (ада ибадатдиз лайихлу тирди са Аллагь я лугьузвани)?! Гьакъикъатда, им (ада эвер гузвай кар) лап ажайиб кар я!”.
Аллагь-Таалади хабар ганвайвал, Ада Вичин расул (Аллагьдин гьакъиндай) тавгьид кьиле тухун ва ширкдикай яргъа хьун патал ракъурнава. Аллагь-Таалади лугьузва (13-сура, 36-аят, мана): “…Лагь (вуна абуруз): “Заз эмирнава анжах Аллагьдиз ибадат авун ва Адаз шерик тагъун. За Адан патав (са Адаз ибадат авуниз) эвер гузва ва зунни Адан патав хъфида!”
Ширкди инсанди авур (диндар, хъсан) амалар, гьерекатар чIурзава. И кардин жигьетдай Аллагь-Таалади лугьузва (39-сура, 65-аят, мана): “Дугъриданни, ваз (эй Пайгъамбар) ва валай вилик хьайибурузни (расулризни) вагьй ракъурна инандирмишнава: “Эгер вуна ширк авуртIа (Аллагьдиз шерик гъайитIа), гьакъикъатда, ви амал (авур вири хъсан крар) чIур жеда (квахьда, бада фида) ва вун (еке) зиянвал хьайибурукай жеда”.
Гьавиляй Аллагьди гзаф аятра анжах са Вичиз ибадатун эмирнава ва Адан гьакъиндай ширк авун (Адаз шерик гъун) къадагъа авунва. Мисал яз, Аллагь — Таалади лугьузва (4-сура, 36-аят, мана): “Ибадат ая (куьне) Аллагьдиз ва Адаз шерик яз гьич са шейни кьамир…”.
Маса аятда лагьанва (16-сура, 36-аят, мана): “Дугъриданни, Чна (виликдай хьайи) гьар са уьмметдиз расул ракъурна (ада абуруз лугьун патал): “Са Аллагьдиз ибадат ая (куьне) ва “тIагъутдикай” (Аллагьдилай гъейри амай вири шейэриз — гъуцариз, кьейибуруз, бутариз, шейтIандиз… — ибадат авуникай) яргъа хьухь!”.
Аллагь-Таалади Вичин расулдиз ширк ийизвайбуруз хабар гун буюрмишна: абуру (ширк ийизвайбуру) эверзавай (дуьа ийизвай, ялварзавай) шейэривай (гъуцаривай, бутаривай), гьич тахьайтIа, чпиз кьванни куьмекиз жезвач. Ихьтинбуру масадаз гьикI куьмекда?!
Аллагь-Таалади лугьузва (7-сура, 197-аят, мана): “(Куьне) Адалай гъейри, (тIалабунариз) эверзавайбурувай квез куьмек гуз жезвач ва абурувай чпизни куьмекиз жезвач”.
Аллагь-Таалади гьакIни мушрикьрин ягъалмишвиликай ва абурун акьулдин сефигьвиликайни хабар ганва: абур хийир ва я зарар гун Аллагьдилай гъейри масадан ихтиярдани авайдахъ инанмиш тирвиляй.
Аллагь-Таалади лугьузва (35-сура, 40-аят, мана): “Лагь (эй Пайгъамбар, мушрикьриз): “Акунани квез куь шерикар, Аллагьдилай гъейри куьне (тIалабунариз) эверзавай. Къалура (хабар це) куьне заз вуч абуру чиликай (ва я чилел алайбурукай) халкьнаватIа, я тахьайтIа абуруз цаварин карда (абур халкь авунин, абурал гьакимвал авунин карда Аллагьдихъ галаз шериквал) уртахвал авани?!”. Я тахьайтIа, Чна абуруз (мушрикьриз) Ктаб багъишнавани ва абур, ам себеб яз, ачух делилдал алани?! Аксина, зулумкарри (кафирри) садбуру муькуьбуруз хиве кьазвайди анжах алдатмишвал я”.
Мадни Аллагь-Таалади лугьузва (26-сура, 72,73-аятар, мана): “Куьне (ялвариз) эверай чIавуз абуруз куь ван къвезвани? Я тахьайтIа, абуру квез менфят гузвани (куьне абуруз ибадат авурла) ва я зарар гузвани (куьне абуруз ибадат тавурла)?!”.
- Аллагьдилай гъейри, масад фикирда кьун (масадахъ майилвал, къаст авун) — гьерекатар ийидайла ва я гафар лугьудайла.
Ширк гафунин пуд лагьай мана тек са Халикьдиз талукь крара мусурман касди Аллагьдилай гъейриди Адахъ галаз фикирда кьун (адахъни майилвал, къаст авун) я. Аллагьдилай гъейридахъ майилвалзавай амалрикай сад, мисал яз, крара рия (показуха) авун я. Инсанди, рахадайлани, ширкдин ихтилат физвай жуьредиз рехъ гун мумкин я. Мисал яз, рахадайла, чпе Аллагьдилай гъейриди Адахъ галаз барабар (сад хьиз) ийизвай гафар лугьун, гьатта вичи (рахазвай касди) а гафарин манадихъ инанмишвалзавач-тIани.
Амалра Аллагьдилай гъейридахъ майилвал авун динэгьлияр патал рия авуниз барабар жезва. Месела, капIзавай касди килигзавай инсанриз хъсан акун патал сура кIелун, рукугь ва сажда авун яргъалди давамарун; сив хуьдайла, къе ислен ва я хемис югъ я, бес вуна сив хуьзвачни лугьуз, и кардикай инсанриз ашкара авун; я тахьайтIа, за вун къе илифарзава, захъ галаз сив хкудиз лугьуз. Гьаждикай, жигьаддикай рахайтIани, аниз риядин къаст авазни физвайбур хьун мумкин я.
Риядин лишанрик мад такабурлувилелди къекъуьн, лавгъа жуьреда алукIун, вичикай инсанар ам алим кас я лугьуз рахун патал алимривай чирвилер къачун акатзава. Ихьтин крари, гьелбетда, инсандин тавгьиддин, сидкьивилин тамамвал чIурзава.
Дугъриданни, ихьтин гьерекатар авун туьнбуьгь алай (виже текъвер) крар тирди гзаф делилри тестикьарзава. Абурукай сад Абу Гьурайра асгьабди (Аллагь рази хьурай вичелай) агакьарнавай гьадис я. Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) лагьана (мана): “Аллагь-Таалади — Гзаф Берекатлу я Ам — лугьузва: “Зун шерикриз (Заз шерик авуниз) гьич муьгьтеж туширди я. Ни Заз масад шерик ийидай амал авуртIа, ам ва адан шерик гъун За гьакI тада (кьабулдач)”. (Муслим). И гьадисда рия ийизвай касдин амал чIуруди тирди, адаз суваб авачирди ва акI авурдаз гунагь жезвайди тестикьарзавай делил ава (Шаргь ан-Нававий ли Сагьигь Муслим).
И кар маса са гьадисдини тестикьарзава. Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) лагьана (мана): “Куь гьакъиндай заз виридалайни гзаф кичIеди гъвечIи ширк авун я!”. Абуру лагьана: “ГъвечIи ширк авун вуч я, я расулаЛлагь?”. Ада лагьана: “Рия авун! Абуруз Аллагь-Таалади Къияматдин Юкъуз — Ада инсанриз чпи авур амалрин эвез (гьакъи) хгайла, лугьуда: “Алад (куьн), куьне а дуьньяда рия авурбурун патав. Квез абурун патай эвез (гьакъи) жагъидатIа килиг!” (“Муснад”- имам Агьмад).
Ямин Мегьамедов,
диндин рекьяй алим
