Шагьназар Хидирован — 80 йис

Цавуз килиг, гъед гъетрелай экуь я…

Къурушви шаиррин жергеда  Шагьназар  Хидирова  вичин та­йин чка кьунва. Ам лезги шииратдиз ХХ асирдин 70-йисара атана. 1962-йисан гатфариз чна санал Дагъустандин жегьил писателрин совещанида иштиракна. ЦIийи Къурушдилай а чIавуз и совещанида Абасова Ася, Къарибов Нариман,  Мурадов Ибрагьим, масабурни авай.

Дагъустандин халкьдин шаир Шагь-Эмир Мурадова, лезгийрин машгьур шаир, Москвадай М.Горькийдин тIварунихъ галай Литинститут акьалтIарна хтанвай Алирза Саи­дова, чи,  жегьилрин, эсерриз дикъет­ гунивди, хъсан гафар лагьа­на, хейлин  меслятарни къалурнай. Гьа вахтара арадал атай чи дуствилин алакъаяр гилани ама.

Шагьназар, за кьатIайвал, гилани аквазвайвал, сифте нубатда, гафунин къадир аваз, яратмишдай кIвалахдив сабурдивди эгечIзавай кас я. Гафариз дар ятIани, мана-метлебдал гьалтайла, шииррин цIарарихъ генгвал хьун гьар са устаддивай истемишзавай сифте шартI я. ЧIехи арифдар СтIал Сулейманани вичин вахтунда жегьил шаирривай и шартI кьиле тухун истемишнай. Шагьназаран тIвар чи газетра кьериз-цIаруз акунин асул себебни шаир вичин яратмишунрив гьакьван къадирлувилелди эгечIун тирдал шак алач.

Эхиримжи вахтунда ада чи  газетда чап авур “Чан чи дидеяр!” поэ­ма шаирдин яратмишунрин арш хьиз я. Анай чаз шаир-тарихчидин, шаир-философдин, шаир-женгчидин, ша­ир-публицистдин, интернационалистдин хатI, къамат, руьгь чир жезва.

Инал лагьанвай хьтин ерияр, лишанар Ш.Хидирован вири эсерриз хас я. Ада хейлин йисара ЦIийи Къурушдал мектебда аялриз урус чIал ва литература чирунихъ галаз сад хьиз, абурук яратмишдай руьгьни кутаз хьана. За гьиссзавайвал, гьа и кар себеб яз, Къурушдилай са жерге жегьил шаирар ва гьикаятчияр акъатна. Майор Агъаев, Малик Саидов, Мухтар Панагьов,  Аксиф Лазимов, Агьмед Къулиев, Лезги Ариф гьа жергедай я. Абурун эсерар къурушви шаиррин “Яру дагъдин шагьвар” тIвар алай  ктабда гьатнава. (2000-йис).

Шагьназаран аял вахтар Ватандин ЧIехи дяведин залан йисарал ацалтна. Кьилелай бубани алатуни а вахтарин заланвал мадни артухарна. А завалрин тIал гилани шаирдин руьгьдай акъатнавач. Винидихъ тIвар кьунвай адан поэмада хьиз, хейлин шииррани а тIалди вичикай хабар гузва.

Шаирди ДГУ-дин филологиядин факультет акьалтIарна, вич ре­кье тур Узбекистанда, анай хтана, Ново­лак райондин мектебра тарсар гана. 1967-йисалай вичин хайи хуьре вири мумкинвилер акьалтзавай несилар савадлу, камаллу, къудратлу, Ватандиз къуллугъдай кьегьалар яз тербияламишуниз бахшна.

Гьа са чIавуз ада ина лезги писателрин Союздин къуватлу отделенини кардик кутуна. Гилани ам анин регьбер я. Къурушдал и отделениди кьил кутуна тешкилай хейлин мярекатра (Шагь-Эмир Мурадован, Кьасум Фаталиеван, Мегьамед Къурушан, Ибрагьим Мурадован, Межид Гьажиеван ва масабурун юбилейриз ва яратмишунриз талукь) чнани иштиракна. Им и хуьре чIалан яратмишунрин нев къекъвезва лагьай чIал я. Ихьтин гьерекат, чIа­лан ивиррал ашукьвал амай кьван чи  руьгьдин къул зайиф жедач! А кардик къуьн кутазвай Шагьназар Эллезиевич хьтин муаллимрин-шаиррин ирсни несилрив гумукьда.

* * *

И йикъара Шагьназар Хидирован 80 йис жезва. Чна чи руьгьдин стхадиз, “Лезги газетдин”  вафалу амадагдиз и вакъиа рикIин сидкьи­дай  мубаракзава:

Эбеди яз зар алай,

Къуруш булахар,

Квел чIижерин пар ала,

Къуруш яйлахар!

Дагълара хьиз, дуьзенра

Кьегьалар вири.

Ашкъи ргаз беденра,

Крар я дири!

ИкI амукьрай куь руьгь, къаст

Женгни — эбеди!

Ваъ, кьадайд туш ругни пас

Гьамга — шуьшеди…

Мердали  Жалилов