“Гьемзет халу, гьазурвал ая жуван, пака калуз фена кIанзава…”. “Пака ятахрин кьилеллай никIериз тумар вегьедайвал я, вун аниз фад хьиз атун чарасуз я. Гьемзет халу, къвезвай гадаяр бегьем гъавурдик квачир жегьилар я, абур буюрмишдайди хьана кIанзава”. “Ажискендаран чкадай векьин эхиримжи кIунтIар хкизва пака, рабочияр бес жезвач, Гьемзет халу, вун ша ман маркв кьаз, чара авач, сезон я”. “Регъуьн тIула къацариз яд гудай чкаяр ама. Вун гъавурдик квай кас я, са кьве юкъуз зегьмет чIугу, Гьемзет халу, вун премиядикни кутадайвал я”…
И ва маса буюрмишунар бригадиррин, кьилин агрономдин патай Наврузбегов Гьемзетан япарихъ гьам хуьре колхоз авайла, гьамни совхоздин вахтара мукьвал-мукьвал галукьдай. И кар адетдизни элкъвенвай. ГьикI лагьайтIа Гьемзет лап жегьил чIавалай сифтедай колхозда, 1966-йисалай совхозда гьакъисагъвилелди зегьмет чIугур, лежбервилин вири пешеяр гъиляй къведай, абур чидай ва алакьдай лежбер итим тир. Са чIавузни буюрмишай кIвалах тамамар тавур дуьшуьш хьаначир, колхоздин правленидал председателди ам чешне яз къалурдай. Зегьметдин йи-къарни адаз гзаф жедай. Ана 400-500 югъ хьун адет тир. И кьадар зегьметдин йикъариз хейлин техил — къуьл, мух, гьажи-бугъдаяр, емишарни вахчудай. Гьелбетда, им кьве гъил къакъажна, пелекай гьекь кIвадарайла къазанмишиз жезвай нетижа тир.
Гьемзет векьин чкайриз, кала техилар цанвай никIериз, салариз ятар гунин, векьер ягъунин, арабайралди абур фермадал хкунин, гьа са вахтунда маркар кьунин кардани тафаватлу жезвай колхозчи яз райондани чидай. Жегьил хизан кутур адавай колхоздин кIвалахар мад давамариз хьанач — фашистрин Германияди Ватандал вегьенвай ва дяве башламиш хьанвай.
Гьа сифте йикъарилай (1941-йисуз) ам армиядиз тухвана. Гьемзет Наврузбегович сифтедай Ростовдиз, ахпани Крымдиз акъатна. Аскервилин вердишвилерни ада гьа ина чирна. Перни каца, кьуькни дергес ада винтовкадалди эвезна. Са куьруь вахтунда ада, яракьдай дуьздаказ лишанар ягъиз, Крымдин дагълух чкайра, гуьнейра разведкадиз физ, женгинин майдандал жув дуьз тухуз, кукIунрин къайдаярни чирна. Адакай хъсан аскер-лишанчи хьана.
Душманди Москва къачун патал зурба къуватар рекье тур чIавуз, масабурухъ галаз Гьемзет Наврузбегович авай частни Москвадин терефдихъ тухвана. Инани женгерик экечIна. Женгина хер хьана, яргъалди госпиталда къаткана. 1944-йисан эхиррай, и хер себеб яз, Наврузбегов Гьемзет кIвализ ахъайна. Хер чкадин шартIара сагъар хъувуна.
Вичин гьал-агьвал хъсан хьайивалди ада, гьа виликдай хьиз, вичин юлдашар хьайи МегьамедтIагьирахъ, Абдулагьакьахъ, Шагьпазахъ, Баламирзедихъ галаз майишатдин кIвалахар тамамариз хьана. Устаддиз векьин, куьлерин маркар кьаз, ратIрал техилар кIватIиз, багъ-бустанда зегьмет чIугуна, вичелай чешне къалурна. И кIвалахар ада совхоз хьайилани давамарна.
Женгерин викIегьвилер ва ислягь девирдин агалкьунар Гьемзет Наврузбеговичаз са шумуд медаль гуналди къейдна. Ам ЧIехи Гъалибвилин юбилейрин медалрин сагьибни тир. Гьайиф хьи, ам чи арада амач. Рагьметрай вичиз.
Райсудин Набиев
