И мукьвара ракьун рекьерин Дербент станциядин локомотиврин ДЕПО-дин клубда рикIик гъалаба кутадай шад ва-къиа кьиле фена. Иниз вичи 1898-йисан октябрдин вацра Дербент станциядал кьван сифте яз пассажиррин поезд гьалай машинист Антон Антонович Тиевскийдин ирссагьибар (штулар) атанвай.
Багьа мугьманар кьабулиз и мярекатдиз гзаф ксар — дербентвияр атанвай. Абурун арада ракьун рекьерин гьуьрметлу работник, шегьердин собранидин депутат, Дербент шегьердин виликан мэр ва РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин заместитель хьайи Николай Алчиев, Дербент шегьердин гьуьрметлу агьали, вичи паровоздин машинистдин куьмекчивиле кIвалахай Гьуьсейн-Бала Гьуьсейнов, паровоздин машиниствиле кIвалахай ракьун рекьерин транспортдин лайихлу работник (Архангельский областдай) Юрий Момотов, Кеферпатан Кавказдин ракьун рекьерин гьуьрметлу работник Гьажиагъа Мегьамедшерифов ва масабур авай. Мярекатдал рахайбуру ихьтин гуьруьшрин важиблувиликай, абуру несилрин алакъа ва хъсан ирс хуьз куьмек гузвайдакай, идалайни алава, жуьреба-жуьре регионрин ва миллетрин векилрин арада дуствилинни хванахвавилин алакъаяр арадал гъизвайдакай лагьана. Мярекатди къалурайвал, ракьун рекьерин транспортди вири уьлкведин, гьа жергедай яз чи республикадин, кьилди къачуртIа, Дербент шегьердин яшайиш, экономика, культура ва маса хилер вилик финиз екедаказ таъсирзава. Несилрин ирс хуьни чаз гележегдани чи яшайиш, асайиш виликди тухудай цIийи мумкинвилер арадал гъида.
Атанвай мугьманрик Антон Тиевскийдин штулар Инна Антоновна (Москвадай), Елена Борисовна (Балашихадай) ва маса ксар квай. Абуру, Дербент шегьердихъ ва ракьун рекьин станциядихъ, локомотиврин ДЕПО-дихъ, маса чкайрихъ галаз таниш хьайидалай кьулухъ а кар къейдна хьи, гуя ина абуруз чпин улу-бубайрин крарин гелер акунихъ галаз сад хьиз, абурун сесер, нефес галукьзавайдини гьиссзава. Ихьтин, яни яргъалди рикIел аламукьдай гуьруьш тешкилунай мугьманри дербентвийриз рикIин сидкьидай сагърай лагьана.
Дербент станциядал ва Локомотиврин ДЕПО-да Антон Антонович Тиевский рикIел хуьдай хейлин крар авунва. Абурукай сад ДЕПО-дин клубдин цлал адан мемориальный кьул ачухун я. Идалайни гъейри, Дербент станциядин перрондин кьиле гьа куьгьне вахтарин паровоз памятник яз хуьзва.
Инал гьакI ракьун рекьерин Дербент станциядин ва участокдин работникри, фялейри, ремонтардайбуру, алакъачийри ва масабуру авур крариз талукьарнавай зегьметдинни женгинин баркалладин музей ачухнава. Ана и станциядин тарихдиз талукь лап гзаф экспонатар кIватIнава. И кар гележегдани давам жеда. Вучиз лагьайтIа, тарихдиз талукь делилар, докумен-тар, ракьун рекьерал кIвалахай баркаллу инсанрикай рикIел хкунар, кхьинар, абурун хсуси шейэр кIватIунин кIвалах акъвазарнавач. Ибурук, гьелбетда, Антон Антоновичан хейлин хсуси шейэрни ква.
Мярекатда чкадин ракьун рекьерин колледжда кIелзавай студентрин дестедини иштиракна. Абурукай сада “Дербентда авай паровоздиз — памятникдиз” кьил ганвай шиир кIелна. “Виктория” тIвар алай маничийрин дестеди кIватI хьанвайбуруз хуш жедай гуьзел манияр тамамарна.
Мярекатдал гьакI атанвай мугьманриз — Инна Антоновнадизни Елена Борисовнадиз рикIел аламукьдай савкьатар, гьуьрметдин чарар, ктабар, газетар багъишна.
Мярекат тешкилуник кьил кутурди Дербент станциядал алай зегьметдинни женгинин баркалладин музейдин коллектив я. Адан тереф локомотиврин ДЕПО-дин ва клубдин къуллугъчийри хвена.
Музейди кьиле тухузвай гел жагъурунин кIвалахди чаз Антон Антоновичан хейлин ирссагьибар яшамиш жезвай чкаяр чирнава. Абурук Ярославлдай тир Дмитрий Тиевский, алай вахтунда Москвадин областда яшамиш жезвай винидихъ тIвар кьунвай Елена Борисовна ква. Алай вахтунда Баку шегьерда, Ярославлдин областдин Тутаево шегьерда, Израилда, Польшада ва масанра яшамиш жезвай ирссагьибрин хилерни жагъуриз хьанва, абурукай виридакай делилар чи музейда хуьзва.
Атанвай мугьманри музейдиз Антон Антонович Тиевскийдин 1914-йисуз Бакуда янавай шикил (портрет) багъишна.
Ирссагьибри лугьузвайвал ва чазни тарихдай чир хьанвайвал, Антон Антоновича, вичин вахтунда лап тежрибалу машинист тирвиляй, сифте яз поезд Порт-Петровскдай Бакудиз кьван гьалнай. Им, тарихдин документра къейднавайвал, 1899-йисуз хьайи кар я.
Дербентдиз атай мугьманар ракьун рекьин работникри гьуьрметралди рекье хтуна.
Гьажиагъа Араблинский,
“Семофор” газетдин кьилин редактор
