Хци месэла
Октябрдин эвел кьилера “Лезги газетдин” Telegram-каналдиз Махачкъалада яшамиш жезвай Кьурагь райондин Ахнигрин хуьруьн агьалийрилай чар атана. Абуру Ахнигрин, Бахцугърин хуьрериз хъфин патал Кьурагь вацIал эцигнавай муьгъ чкIана гзаф вахт тирдакай ва и хуьрерин агьалийрал бубайрин ватандиз хъфидай рекье вацIалай элячIдайла четинвилер ацалтзавайдакай (иллаки хъуьтIуьз ва гатфариз вацIуз сел атайла) кхьенвай. Ахнигвийри гьакIни редакциядивай цIийи муьгъ эцигунин месэладай кьил акъудун тIалабнавай.
Са шумуд йис идалай вилик Кьурагь вацIалай Ахнигрин, Бахцугърин ва Цилингрин хуьрер галай патахъ хъфин патал инсанар физ-хкведай муьгъ эцигнай. Амма 2016-йисан гатуз къвайи къати марфарикди муьгъ селди тухвана. Райондин администрацияди муьгъ чкIанвайдакай талукь идарайриз хабар гана. Гьеле 2019-йисуз “Дагестанская правда” газетдин сайтдиз акъатай “Кьурагь райондин администрацияди ва чкадин агьалийри республикадин метлеб авай “Зи Дагъустан — зи рекьер” программа кьилиз акъудуник пай кутазва” макъалада къейднавайвал, РД-дин гражданвилин оборонадин ва кьетIен дуьшуьшрин жигьетдай кардик квай Комиссияди (Комиссия ГО и ЧС) муьгъ эхцигун патал 1 миллионни 200 агъзур манатдин кьадарда аваз пулдин такьатар чара авун хиве кьунай, амма райондив са кепекни агакьнач.
Гьукуматдин патай куьмек агакь тавурла, райондин администрациядин кьилин тапшуругъдалди, муьгъ эцигунин месэла КIутIул хуьруьн администрациядин кьил Рафет Мурадалиева гъиле кьуна. Пландал асаслу яз, цIийи муьгъ 2020-йисуз эцигна акьалтIарун лазим тир. Амма…
Винидихъ тIвар кьур макъаладай ашкара жезвайвал, 2016-йисан 16-сентябрдиз Кьурагь райондин администрациядин официальный сайтда вацIалай муьгъ эцигунин ва ихтилат физвай пуд хуьруьз хъфизвай рехъ цIийикIа туькIуьр хъувунин карда куьмек гун патал карчийриз эвер гузвай малумат чапна. Гьарайдиз гьай лагьайбурни хьана — Белиж посёлокда яшамиш жезвай ахнигви Вагиф Сефербегов, Каспийск шегьерда яшамиш жезвай цилингви Вадим Ханвердиев.
Лагьана кIанда, Ахнигрин, Бахцугърин, Цилингрин хуьрерихъ хуьруьн майишат, кьилди къачуртIа, хипехъанвални малдарвал вилик тухунин жигьетдай еке мумкинвилер ава. Алай вахтунда Цилингрин хуьре касни яшамиш жезвач, амма гатун вахтунда иниз ири ва куьлуь карч алай гьайванрин нехирар, суьруьяр куьчарзава. Ахнигани Бахцугъа са шумуд майишат ава. Чкадал яшайишдин къулай шартIар, гьич тахьайтIа, улакьар физ-хвез жедай дуьзгуьн рехъ тахьайла, и кьве хуьрни харапIайриз элкъуьнин хаталувал ава. Республикада касни амачир дагълух хуьрерал чан хкун патал махсус программа кардик кутунва. Мисал яз, и программадин сергьятра аваз Ахцегь райондин Ухулрин хуьруьн агьалийри чпин бубайрин ватандал чан хкизва. Ахнигрин, Бахцугърин, Цилингрин хуьрерин агьалийрини ихьтин программайрикай менфят къачунайтIа, хъсан жедай. Гьелбетда, и карда абуруз райондин администрациядини куьмек гунихъ еке метлеб ава…
ЧкIанвай муькъуьн кьисмет гьихьтинди ятIа, ам мус эхцигна акьалтIардатIа чирун патал редакцияди Кьурагь райондин администрациядиз махсус чар рекье туна. Мукьвара чав райондин администрациядин патай жаваб ахгакьна. Ана кхьенва:
“Алай вахтунда Махачкъалада яшамиш жезвай Кьурагь райондин Ахнигрин хуьруьн агьалийрин тIалабунин патахъай куьне “Кьурагь район” МР-дин администрациядиз рекье тур чарчин гьакъиндай хабар гузва:
“КIутIул хуьруьн совет” МО-дин администрациядай агакьай малуматдай ва и хуьруьн администрациядин кьил Р.Ф.Мурадалиеван гафарай малум хьайивал, Ахнигрин, Бахцугърин ва Цилингрин хуьрериз хъфин патал Кьурагь вацIал эцигзавай муькъвел кьиле физвай кIвалахрин пудай са пай саки акьалтIарнава.
Муьгъ мягькемдиз акъвазун патал кьве патани ракьунни бетондин дестекар эцигнава ва цIийи муьгъ алай чкадилай Ахнигрин, Бахцугърин хуьрер галай патахъ 1 км мензилда цIийи рехъ туькIуьрнава.
2016-йисуз КIутIул хуьруьн администрациядин кьил Рафет Мурадалиев цIийи муьгъ эцигиз гатIуннай. А йисуз къвайи къати марфарин нетижада пуд хуьруьз хъфин патал вацIал эцигнавай инсанар физ-хкведай муьгъ къайдадикай хкатнай.
Муьгъ 2020-йисуз эцигна акьалтIарун фикирдиз къачунвай, амма пулдин такьатар авачирвиляй, эцигунрин кIвалахар вахтуналди акъвазаруниз мажбур хьана. И муьгъ эцигна куьтягьун патал пулдин такьатар 2022-йисан бюджетдик кутадайвал я”.
“Лезги газетдиз” Дагъустандин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гайивал, алатай вацран эхирра РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Батыр Эмеев рекьерин Федеральный агентстводин регьбердин заместитель Игорь Костюченкодихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Малум хьайивал, милли “Хатасуз ва ери авай рекьер” проектдин сергьятра аваз алай йисан сентябрдин вацра Дагъустандиз цIийи рекьер эцигун патал алава 400 миллион манат пул чара авунва. И такьатрин гьакъиндай икьрарар кутIунна акьалтIарнава.
Гуьруьшдин вахтунда Игорь Костюченкоди хабар гайивал, цIийи “Муькъвер ва путепроводар” программадин сергьятра аваз республикадиз 2022-йисуз — 482, 2023-йисуз 984 миллион манат пул чара ийидайвал я.
Белки, абурукай Ахнигрин, Бахцугърин, Цилингрин хуьрериз хъфизвай муьгъ эцигна акьалтIарун патал Кьурагь райондивни пулдин такьатар агакьин.
Мегьамед Ибрагьимов
