Андуздик (урус чIалал — девясил) сагъардай такьатар квайдакай инсанриз къадим чIаварилай малум я. Жуьреба-жуьре азарар сагъаруниз куьмек гузвай и набататдикай Гиппократан илимдин кIвалахрани ихтилатнава.
Андуз хъипи цуьк ахъайдай набатат я. Винел патан акунрай ам гуьлебахандиз (ракъинин цуьк) ухшар я, гьавиляй адал “чIуру гуьлебахан” тIварни ала. Вилик девирра кIуьд азардиз акси дарман яз ишлемишайвиляй адал “девясил” тIвар акьалтна. Европадин, Азиядин ва Африкадин уьлквейра экъечIзава. Адет яз, гатун кьвед лагьай паюна абур цуькведа жеда.
Андузар тIебиатда вацIарин кьерера, уьленлухрин къваларив, кьеж квай чуьллера, кул-кусрин арайра экъечIда. Дармандин еринда асул гьисабдай набататдин дувул ишлемишзава. Андуздик полисахаридар, сапонинар, алкалоидар, флавоноидар, пектин, геленин, Е, К, С витаминар, калий, магний, марганец, ракь, кальций ва маса затIар ква.
И набатат гриппдиз, бронхитдиз, стIалжемдиз, хуквадинни ратарин, дуркIунринни лекьинин, туьтерин азарриз акси яз ишлемишиз жеда. Мадни, андуздихъ кьил элкъуьниз, мазуладиз, верем азардиз, шекердин диабетдиз, жалгъайрин тIалдиз ва хейлин маса азарриз акси дарман яз ишлемишиз жедай къуват ава.
Андуздин эфирдин чIем хъсан антисептикадин такьатни я, идалайни гъейри, ам, недай суьрсетар гьазурдайла, хъсан ни къведай затI яз ишлемишиз жеда.
Важиблуди ам я хьи, маса набататрикай хьиз, андуздикайни анжах пешекаррин, духтуррин меслятралди, теклифралди менфят къачун герек я. И набатат ишлемишна виже текъведай дуьшуьшарни ава.
«Лезги газет»
