17-августдиз Дагъустандин уьмуьрда лишанлу вакъиа кьиле фена: кьве сеферда Советрин Союздин Игит Амет-Хан Султанан тIварунихъ галай Махачкъаладин “Уйташ” аэропортуна цIийи терминал кардик акатна.
“Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гайивал, и вакъиадиз талукьарнавай мярекатда республикадин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Сергей Меликовани Урусатдин транспортдин министрдин заместитель Игорь Чалика иштиракна.
Вичин рахунра Сергей Меликова къейд авурвал, и вакъиадихъ Дагъларин уьлкве патал еке метлеб ава. “Уйташ” Урусатдин виридалайни кьибле аэропорт я. Адахъ транзитдин жигьетдай еке мумкинвилер ава. Аэропорт вилик тухуни, санлай къачурла, вири республика вилик финиз, регионрин арада авай, къецепатан уьлквейрихъ галаз экономикадин рекьяй хуьзвай амадагвилин алакъаяр мягькем хьуниз таъсирда”, — лагьана Дагъустандин Кьили.
Адан фикирдалди, республикада виликдай авайдалай гужлу терминал ахъаюнин месэла фадлай веревирдзавай. Са шумуд йисан тежрибади къалурзавайвал, икьван чIавалди аэропортунихъ авай гужлувал, мумкинвилер тIимил тир. И карди аэропортунин кIвалах вилик финиз кьецI гузвай, къулай шартIар тIимил хьуникди пассажиррин патай наразивилерни жезвай.
“Веревирд ийизвай месэла гьялун патал аэропортунин гилан ва виликан регьберри гзаф къуватар серфна. Къе сенатор Сулейман Керимован, уьлкведин транспортдин министерстводин, Росавиациядин кьилевайбурун тIварарихъ разивилин гафар лугьун кутугнава. Алай йисан апрелдин вацра и терминал авай гьалдихъ галаз мукьувай таниш хьайи РФ-дин Гьукуматдин Председатель Михаил Мишустинан тIварни кьун тавуна жедач. Чак шадвал кутазвай кар ам я хьи, цIийи терминал технический, инновацийрин рекьерай алай аямдин вири истемишунар вилив хвена туькIуьрнава. И кардик пай кутунвай эцигунардайбуруз, инженерриз, техникриз, вири пешекарриз заз сагърай лугьуз кIанзава. Терминал себеб яз аэропортуна пассажиррин арада нубатар хьунин вилик пад кьаз, къулайвилер пара жедайдак за умуд кутазва”, — алава хъувуна С.Меликова.
Республикадин Кьилин гафарай гьакIни малум хьайивал, Дагъустан яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин еришар мадни йигин хьун патал аэропортуна дегишвилер инлай кьулухъни кьиле фидайвал я. РикIел хкин, Махачкъаладин аэропорт цIийикIа туьхкIуьр хъувуниз талукь месэлаяр Федерациядин Советдин пленарный заседанидални веревирднай. Яни и кардиз федеральный дережада аваз фикир гузва.
Вичин нубатда, Игорь Чалика Дагъустандин Кьилин, Гьукуматдин иштиракчивални аваз РФ-дин транспортдин министерстводи кьилиз акъуднавай проект вири дагъустанвийриз мубаракна.
“ЦIийи терминал сифте нубатда республикадин агьалияр ва иниз къвезвай мугьманар патал ахъайнава. Международный авиалинийрикай менфят къачузвай пассажиррин кьадар тахминан пуд сеферда гзаф жеда. Им гъвечIи рекъем туш. И карди республикадин бюджетдизни алава такьатар гъида. Нетижада чавай къенепатан ва международный туризм вилик тухунин месэлани гьялиз жеда. И карди лагьайтIа, гьам республикада, гьамни санлай вири уьлкведа яшайишдинни экономикадин жигьетдай гьалар хъсан хьуниз таъсирда”, — къейдна И.Чалика.
“Махачкъаладин аэропорт” АО-дин генеральный директор Саид Рамазанова хиве кьурвал, Дагъустанда гражданвилин авиация арадал атайдалай инихъ аэропортуна ихьтин дережадин мярекат сад лагьай сеферда кьиле фенва. Ада цIийи терминал арадал гъуник пай кутур вирибуруз сагърай лагьана.
Терминал эцигиз 2016-йисуз гатIуннай. Технический рекьяй авай мумкинвилер фикирда кьуртIа, ихьтин терминал Кеферпатан Кавказда сад лагьайди я. Адан майданди 11 агъзур кв. метр тешкилзава. Йисан къене юкьван гьисабдалди 300 агъзур кас кьабулдай къуват ава. Са сятдин къене 190 пассажир кьабулиз жезва. Куьгьнедав гекъигайла, и делил пуд сеферда артух хьанва. Махсус 10 кабинада самолетра акьахзавай агьалийрин паспортар ах-тармишда. Къейдзавайвал, “Терминал Б” эцигунин ва ам герек затIаралди таъминарунин кIвалахриз “Махачкъаладин аэропорт” АО-ди 1,5 млрд манатдив агакьна хсуси инвестицияр чара авунва.
ЦIийи терминалдин агалкьунрикай сад ам я хьи, эгер виликдай самолетра аваз республикадай къецепатаз физвай ва элкъвена хквезвай пассажирар нубатралди кьабулзавайтIа (яни сифте сад лагьайбур, ахпа — муькуьбур), гила абуруз виридаз нубатар авачиз санал къуллугъиз жеда.
Къейд ийин хьи, алай вахтунда Махачкъаладин аэропортунай къецепатан пуд уьлкведиз фидай мумкинвал ава: Туьркиядиз, Сад хьанвай Арабрин Эмиратриз ва Къазахстандиз. Саид Рамазанован гафаралди, цIийи терминал себеб яз и сиягьдик гьакIни Израиль, Азербайжан, Къиргъизия, Иран, Китай, Узбекистан акатда. Къведай йисуз лагьайтIа, Дагъустандин меркездин аэропортунин майдандилай самолетри, санлай къачурла, къецепатан 40 уьлкведиз лув гудайвал я.
Мярекатдин эхирдай Сергей Меликова терминал эцигунин карда иштиракай са жерге юлдашрив Дагъустандин Кьилин патай разивилин чарар вахкана.
Агьмед Магьмудов
