Залан жуьреда тlугъвалдик начагъ инсанрин кьадар Дербент райондани гзаф жезва. Инин къуллугъчийрик тlугъвалдин инфекциядикди начагъ жезвайбурун кьадар гзаф хьуни къурху кутунва.
И мукьвара хьайи оперативный штабдин заседанидал райондин Мугъарты хуьре арадал атанвай чlуру гьалариз килигна, райондин администрацияди, Роспотребнадзордин Дагъустанда авай Управленидин Дербентдин территориальный отделенидин руководитель Рашид Аджиеван теклифдалди, коронавирусдин инфекция чукlун тавун патал вацран эхирдалди карантин малумарнава. Дербент райондин центральный больницадин кьилин духтур Рашид Абдулован гафаралди, Мугъарты хуьре коронавирус квайбур винел акъудун патал 210 касдивай мазок къачуна. Ибурукай 31 касдик азар квайди тайин хьана. 2 кас госпиталдиз ракъурнава, муькуьбур, кlвалера сагъар хъийиз, духтуррин гуьзчивилик ква.
Тlугъвал башламиш хьайидалай инихъ районда, санлай къачурла, ковид кваз хьунин жигьетдай 2137 кас ахтармишнава. Абурукай и азар квайбур 1070 кас хьана. Стlалжем хьанвайбурун кьадарни агъзурдалай алатнава. 2080 кас, сагълам хъхьана, гьисабдай акъуднава.
6-июлдилай 15-июлдалди районда COVID-19 акатнавай 117 кас малум хьанва. Ибурукай 45 кас вирусдикди начагъбур, муькуьбур стlалжем хьанвайбур я.
Ихьтин муракаб гьалариз килигна, коронавирусдикди начагъ жезвайбур кьабулун патал Республикадин здравоохраненидин министерстводи тади гьалара Дербент райондин Белиж поселокдин ва Падар хуьруьн участковый больницаяр ковид квайбур кьабулдай провизорный отделенийриз элкъуьрдай къарар кьабулна.
Рикlел хкин, алатай йисан майдин вацрани гьа ихьтин гьалар арадал атайла, Белиждинни Падардин клинический больницаяр провизорный госпиталриз элкъуьрнай. Духтуррин галатун тийижир залан зегьметдин ва лазим идарайра кьабулай дуьз серенжемрин нетижада тlугъвалдин вилик пад кьаз хьана.
Ингье гила тlугъвалди вичикай мад хабар ганва, и чlуру вирусдикди азарлу жезвайбурун кьадар артух жезва.
Чун и йикъара Белиждин участокдин больницадихъ галай поликлиникадин заведующий Селимов Селим Къазиевичахъ галаз гуьруьшмиш хьана, адавай Белижда ачухнавай провизорный отделенида ва поликлиникада ковиддин вилик пад кьун патал тухузвай кlвалахрикай куьрелди суьгьбет авун тlалабна.
Селим Селимован гафарай малум хьайивал, Республикадин здравоохраненидин министерстводай буйругъ атанмазди, поселокдин больница, Роспотребнадзордин истемишунрив кьадайвал, коронавирус ва стlалжем акатайбур кьабулун патал са куьруь вахтунда гьазурна. Санлай къачурла, 50 кас кьабулдай ва сагъар хъийидай чкаяр гьазурнава. “Яру”, “къацу” ва “хъипи” зонаяр тайинарна. Вири шартlар яратмишнава: махсус санитариядин зона, душдин кабина, яд чимдай кьве тадарак. Ругуд чкадал азарлуйриз кислород гудай, чи пешекарри гьазурнавай аппаратар ала. ИВЛ-дин аппарат, концентраторар больницада авач. Лагьана кlанда, министерстводин приказдин бинедаллаз Белиждин больницада тешкилнавай провизорный отделенида анжах кьезил ва юкьван гьалда авай азарлубур кьабулдай шартlар ава. Залан гьалда начагъбур Дербентдиз ва маса шегьерриз ракъурзава. Яни больницада реанимациядин отделение авач. Иниз килигна, залан гьалда начагъбур тади куьмек гудай шартlар авай чкайриз ракъурзава. Коронавирусдиз талукь дарманар ава. Тlуьнин патахъайни вири хъсанзава.
Провизорный отделенида дежурство тухуз, духтуррикайни медсестрайрикай ибарат пуд бригадади суткада кьиляй-кьилиз кlвалахзава. Гьар са бригада 9 касдикай ибарат я. Аник 2 духтур, 4 медсестра ва 3 санитарка ква. Къенин юкъуз абур иниз тади куьмекди гъанвай 45 касдихъ гелкъвезва. Абурун кьадар гагь гзаф жеда, гагьни — тIимил. Икьван гагьда иниз саки виш кас азарлубур гъанва. Абурукай 54 кас сагъар хъувуна. “Къейд ийиз кlанзава, — лугъузва С.Селимова, — коронавирус кваз чи больницадиз гъайи са касдини ковиддиз акси вакцинадин рапар янавачир”.
Селим духтурдин гафарай малум хьайивал, Белиждин больницада коронавирусдиз талукь яз ахъайнавай отделенидиз Дербент шегьердай ва райондин саки чlехи пай хуьрерай, Табасаран, Хив, Мегьарамдхуьруьн, Сулейман-Стальский, Кьурагь, Ахцегь районрай тади куьмекдин машинра аваз коронавирус акатнавайбур гъанва ва и кар давам жезва.
— Лагьана кlанда, духтурри ихьтин чими вахтунда четин шартlара, махсус парталар алаз, чпин буржи чlехи пешекарвилелди, намуслувилелди кьилиз акъудзава. Абур алай вахтунда “яру зонада” кlвалахзавай терапевт Бутаева Анжела, хирург Саидов Максим, невролог Ибрагьимов Эмиран, кардиолог Эскендеров Аюб, гинеколог Шабанова Альбина, терапевт Бабаева Селимат я. Заз инал, виридан зегьмет къейд авуна, абуруз сагърай лугьуз кlанзава, — лагьана С.Селимова.
— Поликлиникада вакцинадин рапар язавай духтурар тир Маина Селимовади, Алибег Османова ва Жамиля Османовади гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазва. Абуру, участокрин терапевтрини медсестрайри поликлиникадиз атайбурухъ галаз ва гьакl кlвалериз фейи вахтундани коронавирусдиз акси таблигъат тухуз, инсанар гъавурда твазва. Вакцинадин раб ягъуналди гьарда вич тlугъвалдикай хуьзвайдакай суьгьбетзава. Коронавирусдиз талукь яз махсус буклетарни акъудна, халкьдиз пайнава.
Тlугъвал башламиш хьайидилай инихъ больницадиз 3325 доза вакцина хкана. Икьван гагьда 2900 касдиз сад лагьай паюнин ва 2054 касдиз кьвед лагьай паюнин рапар янава. И кlвалах давам жезва. И рекье вилик жергейра муаллимар ва гьакlни школайрин технический персонал, медработникар, поселокдин администрациядин къуллугъчияр ва масабур ава.
* * *
30-июлдиз COVID-19 чукlуниз акси райондин оперативный штабдин заседание хьана. Кьабулнавай серенжемри хъсан нетижа гуниз килигна, Рашид Аджиеван теклифдалди, Мугъарты хуьрел эцигнавай карантин алуднава.
Къагьриман Ибрагьимов