Уьлкведа ва дуьньяда

Зарардикай рахана

Россиядин МИД-дин векил М.Захаровади, РагъакIидай патан уьлквейрин санкцияр себеб яз, экономикадиз жезвай зияндикай “RT” чешмедиз ихтилатна.

“Са терефди муькуьдаз малумарзавай санкцийрин кьадар артух хьуни гьам Россиядин, гьамни РагъакIидай патан экономи­ка­диз пис таъсир ийизва. Кьве патазни жезвай зарар виш миллиард долларриз барабар я. Чаз акси серенжемар малумарзавай шартIара, милли экономика еримлу авунин итижрал амал авуналди, чнани талукь тирвал жавабар гун давамарда”, — гъавурдик кутуна М.Захаровади.

“КовиВак” вакцинадин таъсир

РАН-дин иммунобиологический дарманар арадал гъунин ва ахтармишунар авунин центрадин директор А.Ишмухаметова ихтилат авурвал, “КовиВак” вакцинадин раб ягъайдалай кьулухъ коронавирусдин иммунитет муьжуьд вацра кьван амукьзава. Пешекардин фикирар “Новости” РИА-ди раижнава.

“Чи дуьшуьшда антителаяр яваш-яваш арадал къвезва, им хъуьтуьл вакцина я”, — лагьана ада.

Малум тирвал, Россияда COVID-19 азардиз акси пуд вакцина тестикьарнава: “Спутник V”, “ЭпиВакКорона” ва “КовиВак”. Эхиримжиди РФ-дин минздравди февралдиз регистрация авуна,­ официальнидаказ ам 25-мартдилай гьасилиз башламишна.

Гьелягьар кьунва

Европадин союзди (ЕС) Минскдиз акси яз малумарзавай санкцияр себеб яз, Белоруссиядин президент А. Лукашенкоди лагьа­на: “Куьн гъавурда акьун патал за лугьузва: эгер европавийриз и санкцийрихъ галаз алакъалу яз четин месэлаяр арадал атана кIанзаватIа, абурув ахьтин четинвилер агакьда. Мад за са затIни хълагьдач, вахтуни къалурда”.

Белоруссиядин премьер-министр Р.Головченкоди алава хъувурвал, алай вахтунда РагъакIидай патан уьлквейриз акси серенжемар кьабулунив эгечIнава. Лукашенкодин гафаралди, ибур гьеле эвелимжи серенжемар я. Ада премьердиз республикада авай ЕС-дин вири тешкилатрикай, зурба проектрикай вич патал информация гьазурунин тапшуругъ ганва.

Малум тирвал, Евросоюзди Белоруссиядиз акси яз нубатдин­ санкцияр алатай йисан 17-декабрдиз кьабулнай. Алатай йисан 9-августдиз Белоруссияда кьиле фейи президентдин сечкийрин нетижаяр гуя дуьзбур туш лугьуз, ЕС-ди абур кваз кьазвач.

Менфятлувал вилив хуьзва

Россиядин ва США-дин регьберрин арада мукьвара кьиле фин вилив хуьзвай суьгьбетдикай кьве уьлкведизни хийир хьун лазим я. “Sputnik” радиоди хабар гузвайвал, ихьтин фикир “FinanciaI Times” чешмедиз США-дин госсекретарь Э. Блинкена лагьанва.

13-апрелдиз телефондай рахай береда Ж.Байдена бейтереф мулкарал В.Путиназ кьве уьлкведин саммит кьиле тухун теклиф­най. Гуьруьш кьиле фидай югъ ва чка гьелелиг тайинарнавач.

Ж.Байдена В.Путинахъ галаз вич июндиз Европадиз фейи вахтунда гуьруьшмиш хьуник умуд кутазва. РФ-дин МИД-дин кьил С.Лаврован гафаралди, Москвади гуьруьшдин гьакъиндай авунвай теклиф кьабулнава.

Вад чIуру хесет

Спортдин пегьризчи, нутрициолог И.Писаревади яхун хьуниз манийвал гузвай вад чIуру хесет малумарнава. Идакай пешекарди “Звезда” каналдиз гайи интервьюда лагьана.

Сифте нубатда, экуьнахъ нагьар авун рикIелай ракъур тавун теклифзава. Кьвед лагьай чIуру хесет — йифиз емишар тIуьн. Пегьризчиди емишар йикъан сад лагьай паюна (вини кьил сятдин 4-далди) тIуьн хъсан яз гьисабзава.

“Емишрик тIебии набататрин шекер кватIани, ам асул гьисабдай глюкоза, фруктоза, сахароза я, гьавиляй нянихъ абур тIуьн тавун хъсан я”, — гъавурдик кутуна пешекарди.

Пуд лагьай чIуру хесет — геж ксун. Къейд авурвал, суткадин къене инсан 7-8 сятдилай тIимил тушиз ксана кIанзава. КIвачин кьилел тадиз фу тIуьн, незвай затI бегьемдиз жакьун тавун – ибурни пешекарди чIуру хесетар яз гьисабзава.

Вад лагьай чIуру хесет — юзун-гьерекат квачиз уьмуьр кьиле тухун. Къекъуьн тийизвай, гьерекатдик квачир инсандал артухан пи акьалтзава, идалайни гъейри, гьерекатдик квачир инсанди тIуьр емни явашдиз иливарзава.

Коронавирус

Эхиримжи кьве гьафтедин гьар юкъуз Индияда COVID-19 акатай цIийи дуьшуьшар 300 агъзурдалай алатна, хабар гузва “Носвости” РИА-ди.

“Dr. Reddy’s Laboratories” тешкилатдин векилди къейд авурвал, мукьвара Индиядив Россиядин “Спутник V” вакцина агакьнава, чкадин азарханайри мадни вакцина вилив хуьзва.

Коронавирус виридалайни гзаф США-дин агьалийрик акатнава. Адан гуьгъуьнал Индия, Бразилия, Франция, Туьркия, Россия ала. Санлай Россияда алай вахтунда вирус акатнавайбурун кьадар 4,8 миллиондилай алатнава. Дуьньяда 155 миллиондилайни гзаф ксарик и азар акатна.

«Лезги газет»