Квез чидани?

НацIарин кац

Шикилдай аквазвай ажайиб гьайван кацерин килфетдик акатзавай нацIарин (къамишлухра жедай) кац я. Адаз уьлендин машахни лугьузва. Винел патан акунрай ам гзафни-гзаф адетдин кIвалин кациз ва йиртижи машахдиз ухшар я. Кьериз-цIаруз гьалтзавай гьайван тирвиляй ам Россиядин­ Яру ктабда гьатнава. НацIарин кац кIвалин кацерин ви­ри жинсерилай еке я: адан яргъивал 90 сантиметрдив агакьда, заланвал — 15 килограммдив.  Адет яз, абур хъи­пивални рагъулвал какахьай рангунинбур жеда.

И гъвечIи вагьшидикай сифте яз 1776-йисуз тIебиат чи­рунал машгъул И.Гуьльденштедта малуматар га­най­. Россиядин сергьятра и кацер Дагъустандин дуьзенлухра, Каспий гьуьлуьн, Терек, Кума вацIарин къерехра, Кеферпатан Осетияда, Ставрополда ва масанра гьалтзава. НацIарин кац гьакIни Египетда, Азияда, Китайда ва масанрани яшамиш жезва.

Пешекарри тестикьарзавайвал, алай вахтунда чи уьлкведа абур 500 кьван ава. Инсанри абурал къанунсуздаказ гъуьрч авуникди, гьакIни и кацер яшамиш жезвай тIебиатдин ерияр (месела, нацIар, кул-кусар авай чкаяр) тергуникди абурун кьадар тIимил хьанва.

ГъвечIи вагьшийри балугъар, къушар, кьифер, мур­да­рар, къуьрер незва. КIвалин кацерилай тафаватлу яз, нацIаринбуруз цихъай кичIе туш. Абур гьамиша гьере­катдик жедай, нацIарай, кьакьан векьерай, кул-кусрай са артух экъечI тийидай, гзаф мукъаятлу гьайванар я.

«Лезги газет»