19-мартдиз “Лезги газетдин” редакциядин конференц-залда лезги чIал чируниз, мектебра тарсар тухузвай гьалдиз талукь месэлаяр веревирд авун патал элкъвей столдихъ хайи чIалан муаллимрин, СМИ-рин векилрин ва жемиятдин деятелрин гуьруьш кьиле фена.
Мярекат тешкилайбур Москвада кардик квай ФЛНКА-дин (Федеральная Лезгинская Национально-культурная Автономия) Советдин векил Гьуьсен Шагьпазов ва и тешкилатдин исполкомдин председатель Асрет Ибилкьасумов я.
Ана “Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова, адан заместитель Куругъли Ферзалиева, Махачкъалада кардик квай МЛНКА-дин советдин председатель Пакизат Рагьимхановади, А.Тахо-Годидин тIварцIихъ галай педагогикадин илимдинни ахтармишунрин институтдин илимдин чIехи къуллугъчи Жаклина Мейлановади, РД-дин писателрин Союздин лезги секциядин регьбер, “Дагъустан” РГВК-дин телеведущий Владик Батманова, “Лезги ким” тешкилатдин регьбер Эмран Гьуьсейнова, Каспийскдин 6-нумрадин мектебдин лезги чIалан муаллим Тамара Алияровади иштиракна.
Гуьруьшдин иштиракчийриз ФЛНКА-дин векил Гь.Шагьпазова алай вахтунда мектебра лезги чIалан тарсар кьиле физвай гьалар, чIал чириз кIанзавайбур патал онлайн ва оффлайн къайдайра “Лезги газетди”, “Лезги ким” тешкилатди, ФЛНКА-ди ва маса тешкилатри тухвай тарсарин тежриба, муаллим галачиз лезги чIал чирун патал менфят къачудай махсус ктаб (самоучитель) арадал гъунин месэла веревирд авун теклифна.
Ж.Мейлановади алай вахтунда лезги чIалан тарсар кьиле физвай Дагъустандин мектебрин, колледжрин ва вузрин тIварар кьуна, ана хайи чIал чирзавайбурун кьадарар кьилдин рекъемралди малумарна. Адан делилралди, алай вахтунда Дагъустандин шегьеррин, районрин мектебра, колледжра ва вузра 41347 лезгиди кIелзава, абурукай 39103 касди лезги чIал чирзава. Ада мектебар патал ктабар акъудунин карда ацалтзавай бязи четинвилерикайни ихтилатна. Кьилди къачуртIа, ктабар Дагъустандилай къеце, “Просвещение” чапханади акъудзава, ктабар кхьидай алимарни, пешекарарни кьит хьанва. ФГОС-дин истемишунрихъ галаз кьазвач лугьуз, алатай йисара хейлин ктабар ишлемишдай ихтиярар хганач. Алай вахтунда 5-9-классриз талукь лезги чIаланни литературадин цIийи ктабар акъудунив эгечIнава. 6-7 ва 8-9-классриз талукь лезги чIалан ктабар икьван чIавалди кьве-кьве классдинбур гьа са жилдера аваз акъудзавай, амма гила гьар са классдиз кьилди-кьилди ктабар жеда. Вилик вахтара шегьерринни хуьрерин мектебар патал кьилди-кьилди ктабар акъудзавайтIа, гила вирибуру гьа са ктабрай чирвилер къачун лазим я.
Лезги чIалан муаллим Т.Алияровади къейд авурвал, хайи чIал бегьемдиз чин тийиз мектебриз къвезвай шегьеррин аялриз ФГОС-дин истемишунрихъ галаз кьадайвал акъуднавай ктабрай чирвилер къачуз четин жезва. Идалайни гъейри, ада исятда гъвечIи классра кIелзавай аялар патал гъилин хатIарин дафтарар акъудун важиблу тирди лагьана.
М.Ибрагьимовани “Лезги газетдин” редакцияда “Лезги ким” тешкилатдин кьил Эмран Гьуьсейновахъ галаз санал жуьреба-жуьре шегьерра, уьлквейра авай ватанэгьлияр патал лезги чIалан онлайн-тарсар кьиле тухвай сифтегьан тежрибадикай, и кар мадни давамардай ният авайдакай ихтилатна.
ФЛНКА-дин векилри Москвада лезги чIалан курсар кьиле физвай гьалдикайни ихтилатна.
М.Ибрагьимова, Ж.Мейлановади, В.Батманова, П.Рагьимхановади, К.Ферзалиева ва масабуру муаллимдин куьмек галачиз лезги чIал чирун патал менфят къачудай махсус ктаб арадал гъунихъ галаз алакъалу месэладай чпин фикирар, теклифар малумарна. ФЛНКА-дин векилри къейд авурвал, ихьтин чешме арадал гъунихъ эсиллагь чIал течизвай, чеб ватандивай яргъара авайбур патал иллаки еке эгьмият ава.
И жигьетдай сифте камар къачун патал К.Ферзалиеван председателвилик кваз кIвалах вилик тухудай махсус десте тайинарна, проект санал кьилиз акъудунин меслятдал атана.
Веревирдерин эхирдай вири иштиракчийри чIал хуьник чпин пай кутазвай ФЛНКА-дин векилриз мярекатдик кьил кутунай сагърай лагьана.
Чи мухбир
