Дагъвийрин арада игьтияж авайдаз гъил яргъи ийидай, кIевевайдаз куьмек гудай хъсан адет машгьур я. Адахъ еке тарих ава. Кьулухъ вил вегьена, чIехи бубайрин девирриз сиягьат авуртIа, ихьтин чешнеяр, мисалар чал садни кьвед гьалтдач. Къенин юкъуз Дагъустанда мергьяматлувилин цIудралди фондарни арадал атун дуьшуьшдин кар туш. Абурукай бязибуру кьиле тухузвай кIвалахрикай, серенжемрикай, мярекатрикай чна газетдин чинрилай хабарни ганай. И сеферда чаз кIелзавайбур “Инсан” фондунихъ галаз танишариз кIанзава.
2012-йисуз арадал гъайи “Инсан” фондуни жергедин агьалийриз мергьяматлувилин серенжемрин иштиракчияр жедай мумкинвал гузва. Чи йикъара Дагъустанда, шукур хьурай Аллагьдиз, чпихъ мумкинвилер авайбур тIимил авач. Абурукай гзафбуру кесибдиз яшамиш жезвай хизанриз, начагъ инсанриз, кIвалеривай, эменнидивай хьайибуруз, кьилел жуьреба-жуьре бедбахтвилер атанвайбуруз пулдалди, дарманралди, недай-хъвадай суьрсетдалди куьмекзава. Амма ахьтин регьимлу инсанрикай тапарарзавай лутуярни пайда жезва бязи дуьшуьшра. Са рекьяйни игьтияж авачиз, нефс ацIун тийизвайвиляй, чеб дарда ава лугьуз, кесибдиз кьисмет жезвай ризкьи чпин хийирдиз къачузва. Ихьтин крарин вилик пад кьун патал садакьаяр гузвай стхайривай, вахаривай “Инсан” фондунин куьмекдалди чпин мергьяматлувал къалуриз жеда.
Къенин юкъуз фондунихъ республикадин саки гьар са шегьерда, районда филиалар ава. Гьар са филиалди тайин тир районда ва шегьерда гьакъикъатдани куьмекдихъ муьгьтеж, дарда авай хизанрин сиягьар туькIуьрнава. Ида-ада гузвай пулдин такьатрин куьмекдалди гьахьтин хизанар патал филиалри чкайрал еке кIвалахар кьиле тухузва.
2017-йисан декабрдин эхирра ихьтин филиал Сулейман-Стальский райондани кардик акатна. Адан кьиле Зизикрин хуьряй тир Хейрудинан хва Эльмар Яралиев акъвазна. Мукьвара ам «Лезги газетдин» редакциядиз мугьман хьанвай. Фондуни кьиле тухузвай кIвалахрикай мукьвал-мукьвал газетдин сайтдай халкьдин гегьенш къатариз хабар гунай ада, редакциядин коллективдиз сагърай лугьуналди, кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимовав гьуьрметдин грамота вахкана. Мумкинвиликай менфят къачуна, чна адавай «Инсан» фондуни Сулейман-Стальский районда кьиле тухузвай кIвалахдикай суьгьбетун тIалабна.
Адан гафарай малум хьайивал, алатай йисуз районда кесиб хизанриз, набутриз, етимриз, кIвалер кайибуруз, санлай къачурла, 6 миллион манатдин кьадарда аваз куьмекар ганва.
— 260 хизандив недай-хъвадай суьрсет агакьарна. Начагъ хьанвай 23 касдиз (абурун чIехи пай аялар тир) операцияр ийиз, сагъламвал мягькемар хъийиз пулдин куьмек гана. 357 хизан патал як маса къачуна, игьтияж авай 30 хизандиз пулдин такьатар чара авуна. Кьве касдин кIвалер ремонтна, кьве хизан патал цIийи кIва-лер эцигна, са хизандиз цIийи кIвалер (115 кв.м.) маса къачуна. Мектебдиз физвай 57 аялдиз кIелунра герек къвезвай затIар гана. Мусурман стхайри, вахари чпин эменнидилай гузвай садакьа (закат) 47 хизандин арада пайна, — лугьузва Эльмар Яралиева.
— Са йисан къене 6 миллион манат пул кIватIун регьят кар туш. Филиалдиз и рекьяй куьмекар ни гузва? — хабар кьуна чна адавай.
— Абур, асул гьисабдай, чпихъ мумкинвилер авай районэгьлияр я. Бязибур районда яшамиш жезва, бязибур патарал ала. Шукур хьурай Аллагьдиз, Сулейман-Стальский районда игьтияж авайбуруз куьмекар гуз кIанзавай ксар гзаф ава. Заз чи филиалди кьиле тухузвай мергьяматлувилин мярекатрик чпин пай кутазвай гьар са касдиз сагърай лугьуз кIанзава. Абуру гузвай садакьаяр Аллагьди кьабулрай! Амин!
— Амин, я Аллагь! Эльмар Хейрудинович, Сулейман-Стальский районда куьмекдихъ муьгьтеж хизанар пара авани?
— Къенин юкъуз абурун кьадар 470-дав агакьнава. КIеве гьатайла, санайни куьмекдин гъил агакь тавурла, инсанри чи филиалдиз хабар гузва. Гьелбетда, гьар са зенг, гьар са чар, чкайрал фена, ахтармишзава. Абурукай гьакъикъатдани вуж дарда аватIа, гьадаз Аллагьдинни мергьяматлу ксарин куьмекдалди гъил яргъи ийизва.
Эльмар Яралиевахъ галаз авур суьгьбетдай малум хьайивал, алай вахтунда Кьиблепатан Дагъустандин вири шегьеррани районра “Инсан” фондунин филиалар кардик ква. Абуру сада-садахъ галаз алакъаяр хуьзва, бязи крара сада-садаз куьмекарни гузва.
Гьи рекьяй кьуртIани, кIевевайдаз куьмек гун баркалла къведай, сувабдин кар я. Пака нин кьилел вуч къведатIа, садазни чизвач. Мумкинвал авайла, куьмек гана кIанда. Ахьтин ксарилай Аллагьни рази жеда, жемятни.
Агьмед Магьмудов
