Дагъустанда коронавирусдин  тIугъвал­дихъ галаз алакъалу гьалар къурху кутадайбур яз амукьзава. Идакай и йикъара тIугъвалдин вилик пад кьунин месэлайриз талукьарна Махачкъалада кьиле фейи совещанидал республикадин Гьукуматдин Председателдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Абдулпатах Амирханова хабар гана.

“Дагъустандин Роспотребнадзордин кьили гайи теклифрал асаслу яз, рес­пуб­ли­када тIугъвалдиз акси алава серенжемар кьабулнава. Абурал агьалийри амал авунин жигьетдай тухузвай гуьзчивал артухарна кIанда. И месэла важиблубурукай сад я. Гьикьван чун а серенжемрал амал авунив жавабдарвилелди эгечIайтIа, гьакьван фад чавай арадал атанвай гьаларни арадай акъудиз жеда”, — лагьана А.Амирханова.

Къейдна кIанда, алай йисан майдин вацран рекъемрив гекъигайтIа, исятда республикада коронавирусдик начагъ хьанвайбурун кьадар тIимил я, амма кьабулзавай серенжемрал кьетIидаказ амал тавуртIа, гьалар къизгъин хьун мумкин я. Статистикади къалурзавайвал, корона­вирус акатзавайбурун, тIугъвалдик ре­кьиз­вайбурун кьадар йикъалай-къуз гзаф жезва. АкьалтIай пис гьалар Бабаюрт, Но­гъай, Та­басаран, Унцукул, Хунзах районра, Къизляр, Каспийск, Хасавюрт шегьер­ра ава.

РД-дин Роспотребнадзордин кьил Николай Павлован гафаралди, республикадин 24 районда тIугъвалдин лепе къвердавай яваш жезва, 8 районда вирус акатнавай цIийи дуьшуьшар малум туш. Гзафни-гзаф дагъустанвийрик коронавирус пара инсанар санал кIватI жезвай чкайриз (мехъерар, тазиятдин мярекатар, базарар, мискIинар) финин нетижада акатзава. Эгер хизандай ихьтин мярекатдиз са кас фена адак вирус акатайтIа, гьам себеб яз вири хизандикни акатунин хаталувал ава.

Н.Павлован фикирдалди, ихьтин мяре­катар лап тIимил ксарин иштираквал аваз кьиле тухвайтIа хъсан я. Агьалийриз къуллугъзавай жуьреба-жуьре идарайра мукьвал-мукьвал дезинфекция авунихъ еке метлеб ава. И шартIар кьилиз акъудзавай­ къайдайрал государстводин талукь органри гуьзчивал тухун чарасуз я. “И жи­гьет­дай­­ кьиле тухузвай кIвалахдал гьам министерствояр, гьамни муниципалитетрин администрацияр желбна кIанда”, — алава хъувуна Роспотребнадзордин кьили.

Абдулпатах Амирханов Н.Павлован теклифрихъ галаз рази хьана ва бязи рес­торанри, кафейри, тайинарнавай къайдайрал амал тавуна, йифен 11-далай кьу­лухъ­ни кIвалах давамарзавайдал совещанидин иштиракчийрин фикир желбна. Ада талукь органрал и жигьетдай ахтар­ми­­шунар тухун ва къайдаяр чIурзавай дуьшуьшрин ви­лик пад кьун тапшурмишна.

Мярекатдин сергьятра аваз РД-дин здравоохраненидин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Жамалудин Гьа­жиибрагьимовни рахана. Ада хабар гайивал, республикадин 55 духтурханада коронавирус акатнавайбур патал 3700 чарпай­ кардик кутунва. Тек са Махачкъалада абурун кьадар 1800-дав агакьзава. Санлай къа­чурла, алай вахтунда 592 чарпай азад я.

“Коронавирус акатнавайбурухъ гел­къвезвай духтуррин кьадар 4600-далай алат­нава. Министерстводин пешекарри кIва­лин шартIара азардихъ галаз женг тухузвайбур бес кьадарда дарманралди ­таъминарунин месэла кьетIен гуьзчивилик кутунва. Дарманар маса къачунин кар­да ацалтзавай татугайвилерикай чна гъиле-гъилди Урусатдин здравоохраненидин министерство, Росздравнадзордин Да­гъус­танда авай Управление хабардарзава”, — алава хъувуна Ж.Гьажиибрагьимова.

РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместителдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Анатолий Къарибова къейд авурвал, кIвалин шартIара са-гъар хъийизвайбурун патав вахт-вахтунда духтурар-пешекарар агакьарун патал 139 улакь кардик кутунва. И улакьрин ва таксийрин (абур патал государстводин бюджетдай кьилдин пулдин такьатар чара авунва) куьмекдалди азарлубур авай кIва­­лерив дарманарни агакьарзава.

А.Амирханова алава хъувурвал, бязи районра и макьсадриз анжах­ са улакь чара авунва. Ада А.Къарибовал и месэладай кьил акъудун ва арадал атанвай гьалариз къимет гун тапшурмишна.

Гуьгъуьнлай Дербент ва Хасавюрт ше­гьеррин, Ногъай, Унцукул, Хунзах районрин администрацийрин кьилери муниципалитетра арадал атанвай гьаларикай ва тIугъвалдин вилик пад кьун патал чкайрал­ кьабулзавай серенжемрикай ихтилатна.

Лагьана кIанда, коронавирус акатнавай агьалийривай вахтунда чпикай хабар гуз жедайвал Дагъустандин медуниверситетда сад тир call-центр арадал гъанва. Адан нумра 122 я. Коронавирус акатнавайди тайин хьайи дуьшуьшра республикадин агьалийривай и нумрадиз зенг ийиз жеда. А.Амирханова ихьтин центраяр гьар са шегьерда, районда арадал гъунин тапшуругъни гана.

Мярекатдин сергьятра аваз Каспийск ва Избербаш шегьерар хъсан еридин хъвадай целди таъминарунин месэлаярни веревирдна. Каспийскдин мэр Борис Гонцова хабар гайивал, марфар къунин нетижада Октябрдин инкъилабдин тIва­рунихъ галай къаналдиз чиркин ятар, селлер авахьнава ва нетижада яд рагъул хьанва. Алай вахтунда шегьердин руководстводи арадал атанвай гьалар арадай акъудун патал серенжемар кьабулзава. Избербашдин мэр Мегьамед Исакьовани шегьерда хъвадай цин ери хъсанди туширдакай хабар гана. И месэладиз талукь яз республикадин руководстводи кьилдин совещание тухудайвал я.

Гегьеншдиз РД-дин Гьукуматдин сайт­дай кIелиз жеда.

Агьмед Магьмудов