И йикъара Дагъустандиз Россиядин Федерациядин хуьруьн майишатдин министрдин 1-заместитель Жамбулат Хатуов кIвалахдин рекьяй кьве йикъан мугьманвилиз атана. Адан вилик квай асул месэла республикада государстводин «Хуьрерин чкаяр вири патарихъай виликди тухун» программа уьмуьрдиз кечирмишзавай гьалдихъ галаз таниш хьун тир.
18-октябрдиз Жамбулат Хатуов, РД-дин Гьукуматдин Председатель Артем Здунов, вице-премьер Абдулмуслим Абдулмуслимов ва РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министр Абзагьир Гьуьсейнов Ахцегь ва Сулейман-Стальский районриз фена.
Ахцегь райондиз вертолетда аваз физвай вахтунда Ж.Хатуова дигидай цин “Шурдере” ва “Самур-Дербент” къаналар ахтармишна.
50 миллион кубометр яд гьакьдай “Шурдере” гьамбарханади Кьиблепатан Дагъустандин са жерге хуьрер ва дигидай къурулушар целди таъминардай мумкинвал гуда. Яд хуьдай гьамбархана Самур вацIун целди ацIурда ва ада Мегьарамдхуьруьн, Сулейман-Стальский ва Дербент районрин мулкарилай 98,4 километрдин мензилдиз чIугунвай “Самур-Дербент” къанал йисан кьиляй-кьилиз целди таъминардай мумкинвал гуда. Ам ишлемишиз вахкунин нетижада Дербент, Дагъустандин Огни шегьеррин ва Белиж поселокдин 200 агъзур агьали, идалайни гъейри, Дагъустандин кьиблепата 25 агъзур гектар хуьруьн майишатдин чилер (ципицIлухар, багълар, салар) целди таъминариз жеда. Объект 2023-йисуз ишлемишиз вахкудайвал я.
Къейд ийин, “Самур-Дербент” къанал Дагъустандин кьибле ва рагъэкъечIдай пад, гьа жергедай яз Дербент ва Дагъустандин Огни шегьерар целди таъминарун патал 1963-йисалай ишлемишзава. Винидихъ тIварар кьунвай чкайрилай гъейри, къаналдай яд Къаякент райондин гъуьрчен мулкаривни, вичиз тешпигь авачир Аджи виривни агакьарзава. Хуьрерин чкаяр аваданламишуниз талукь государстводин программадин сергьятра аваз “Самур-Дербент” къаналдин тайин пай цIийикIа туькIуьр хъийизва. И кардин сад лагьай пай 2015-йисуз тамамарнай. А чIавуз къанал гьа жергедай яз цIуд йисаралди кIватI хьанвай зирзибилдикайни михьнай (са секундда 8 кубометр яд ахъайдай мумкинвал авай къаналдивай гьакъикъатда са секундда анжах 1,5 куб яд агакьариз жезвай). Къанал цIийикIа туькIуьр хъувунин кьвед лагьай пай “Минмелиоводхоз РД” ФГБУ-ди 2019-йисан октябрдиз башламишнай.
Ахцегь райондиз агакьайла, муниципалитетдин кьил Осман Абдулкеримовахъ ва застройщикдихъ галаз санал делегацияди Ахцегьрин хуьре 60 аялдиз чкаяр жедай аялрин бахчадин дарамат ахтармишна. Ина гьар жуьредин яшарин аялрин пуд дестедиз чкаяр жедайвал я. Техникадалди таъминарунин жигьетдай бахчади алай аямдин вири истемишунриз жаваб гуда.
Гуьгъуьнлай делегация гзаф везифаяр тамамардай спортивный комплекс эцигзавай чкадал фена. Ана баскетболдин ва волейболдин майданар, трибунаяр, фитнес-зал, боксдал ва кьуршахар кьунал машгъул жедай залар хьун пландик кутунва.
Аялрин бахча ва спорткомплекс государстводин “Хуьрерин чкаяр вири патарихъай виликди тухун” программадин серенжемрик акатзавай “Хуьрерин чкайрин алай аямдин акунар” проектдин сергьятра аваз эцигзава.
Сулейман-Стальский районда делегацияди сифтени-сифте Агъа СтIал-Къазмайрин хуьре 400 аялдиз чкаяр жедайвал эцигзавай школа ахтармишна. Образованидин идара чирвилер гудай корпусдикай, тIуьнар гудай ва спортдин блокрикай, актовый залдикай ибарат жеда. Пуд мертебадин объектдин умуми майданди 8 агъзур кв. метр тешкилзава.
Идалай кьулухъ делегация Алкьвадар хуьре 110 аялдиз кIелдай чкаяр жедайвал эцигзавай кьве мертебадин школа алай чкадал фена. Амни чеб чпихъ галаз галереядалди алакъалу авунвай чирвилер гудай корпусдикай ва спортблокдикай ибарат жеда. Дараматрин санлай къачур майдан 2 агъзур кв.метрдилай гзаф я. Эцигунардайбуру школа къведай йисан 1-сентябрь алукьдалди вахкун хиве кьунва.
Эхирдай Жамбулат Хатуова ва адахъ галай пешекарри Кировский дигидай къурулуш ахтармишна. И объект цIийикIа туькIуьр хъувунин кIвалахар 2017-2018-йисара хуьруьн майишат (2013-2020-йисара) виликди тухуниз талукь государстводин программадин “Россиядин хуьруьн майишатдин тайинвал авай чилерал мелиорациядин кIвалахар виликди тухун” подпрограммадин сергьятра аваз кьиле тухванай. Нетижада хуьруьн майишатдин 2500 гектар чилер дигидай цикай магьрум хьуникай хуьз алакьна. Объект цIийикIа туькIуьр хъувуни гьакIни Дагъустандин агропромышленный комплексда инвестицийрин цIийи проектар гъиле кьадай мумкинвални гана.
Къейд ийин, республикада государстводин “Хуьрерин чкаяр вири патарихъай виликди тухун” программада къалурнавай серенжемар уьмуьрдиз кечирмишун патал 2020-йисуз 1060,3 млн манат чара авун фикирда кьунва. Адакай — 950,8 миллион манат федеральный бюджетдай, 85,9 млн манат — республикадин ва 23,6 млн манат бюджетдилай къерехдай тир чешмейрай агакьун лазим я. Программадин сергьятра аваз алай йисуз муниципальный кьве районда вири терефрихъай виликди тухунин кIвалахар тамамарун, целди ва газдалди таъминардай сетар туькIуьрун фикирда кьунва.
«Лезги газет»
