17-сентябрь Виридуьньядин здравоохраненидин организацияди (ВОЗ) Виридуьньядин азарлуйрин хатасузвилин югъ яз тайинарнава. Ихьтин къарар ВОЗ-ди 2019-йисан 25-майдиз кьиле тухвай 72-сессиядин сергьятра аваз кьабулнай.
Азарлуйрин хатасузвилиз талукьарнавай югъ тайинарунихъ себеб авачиз туш. Гьар йисуз дуьньяда, медицинадин куьмек агакьардайла, хатасузвилин къайдайрал амал тавун себеб яз, миллионралди азарлуяр рекьизва.
— Медицинадин куьмекди садазни зарар гун лазим туш. Амма, гьар гьикI ятIани, агакьарзавай медицинадин куьмек хатасузди тахьуникди дуьньяда гьар са декьикьада са касди чан гузва, — къейдна винидихъ тIвар кьунвай сессиядал ВОЗ-дин генеральный директор Тедрос Адханом Гебрейесуса. -Чна азарлуяр медицинадин лазим куьмекдалди таъминаруникай фикирзава, амма гзаф вахтара а куьмек вич хаталуди жезвайвилиз са акьван артух фикир гузвач. Чи макьсад, и ва маса жуьредин куьмек агакьардайла, ахъайзавай гъалатIрикай хабар гуналди, абурукай тарс хкудунал, мад ахьтин крариз рехъ тагунал фикир желб авун я. Ина кьилинди тахсиркарар жазаламишун туш, — алава хъувуна ада.
ИкI, ВОЗ-дин делилралди, дуьньяда, сифтегьан ва амбулаторный куьмек агакьардайла, цIуд азарлудакай 4-даз зарар (виридалайни еке зарар диагноз эцигунал гьалтайла, гьакIни дарманар тайинардайла) гузва. Мадни, операцияр кьилиз акъуддайла, хатасузвилин ва гигиенадин къайдайрал амал тавуникди 25% азарлуйрин гьал хаталувилик акатзава. Медицинадин куьмек агакьардайла, гьатта вири лазим дережада аваз кьилиз акъудзавайлани, чIуру нетижайрал гзаф себебри (гьам диагноз эцигунал, гьам сагъарунал ва реабилитациядал гьалтайла) гъун мумкин я. Гьаниз килигна, азарлуйрин хатасузвал хуьн патал здравоохраненидин къурулушдин сергьятра аваз комплексный къарарар кьабулунин (гьа гьисабдай яз садакай масадак акатдай азаррин вилик пад кьуниз, дарманар ишлемишуниз… талукь яз) лазимвал ава.
Умуд кутаз кIанзава хьи, тайинарнавай цIийи йикъа общественностдин фикир азарлуйрин хатасузвал таъминарунин месэлайрал лазим дережада аваз желбда, Россиядин Федерацияда агьалийрив агакьзавай медицинадин куьмекдин ери хъсанаруниз, азарлуйрин хатасузвал таъминаруниз талукь цIийи программаяр ва теклифар уьмуьрдиз кечирмишиз куьмекда.
Чи мухбир