— Яраб Ватан душмандикай хуьз фейи зи хциз сагъ-саламатдиз вичин балайрин кьилел хкведай кьисмет жедатIа? Яраб ирид вахахъ авай са стха чаз ахквадатIа? Яраб лишан кутуна фейи рушаз Сад Аллагьди вичин кIанидахъ галаз цIийи хизан кутадай мумкинвал гудатIа?
Дяведин йисара миллионралди дидейрин, балайрин, сусарин, вахарин тIалабунар, мефтIерив секинвал вугун тийизвай суалар гьа ихьтинбур хьанай. Ватандин ЧIехи дяве куьтягь хьайидалай инихъ ЧIехи Гъалибвилин 75-гатфар алукьнаватIани, са бязибурун вил, дяве фейи чилерикайни стхавилин сурарикай, эхиратдин кIвалер хьайи кьегьал рухвайрикай къени атIанвач жеди.
Ватан душмандикай хуьн патал Къурушдилай 575 кас фронтдиз фена, гьайиф хьи, абуруз виридаз элкъвена хкведай кьисмет хьанач. Дяведиз фейи 575 касдикай 359 кас хтанач, хтайбурукайни чIехи пай бедендик гуьллеярни гранатрин кIусар кумай набутар тир, гьабурун жергедай яз Алхасов Нямет Абдурагьмановични.
Няметаз Ватандин ЧIехи дяве башламиш жедалди СССР-дин Яракьлу Къуватрин жергейриз къуллугъиз эвер ганвай, ам Монголиядин Халкьдин Республикадиз акъатна ва Дальневосточный Краснознаменный военный округдин сергьятар хуьдай заставада аскервал ийиз эгечIна. 1943-йисуз дяведин къати вахтунда Нямет Алхасова къуллугъзавай частар РагъэкъечIдай патахъай РагъакIидай патахъ хкиз эгечIна. Нямет генерал, гуьгъуьнлай Советрин Союздин маршал Иван Христофорович Баграмяна команда гузвай 11-нумрадин Гвардиядин армиядиз акъатна.
Гьеле Монголиядин сергьятра къуллугъзавай пуд йисуз Нямета разведчиквал авунвай, гьавиляй адал разведотряддин командирвал ихтибарна, ада вич гьамиша викIегь, рикIи кичIевал гьисс тийидай аскер яз, халисан дагъви хьиз къалурзавай.
1943-йисан хъуьтIуьн вахт тир. Сержант Алхасован отряддиз немсерин офицеррикай са кас (“язык”) есирвиле кьуна гъун буйругъна. Нямет вичин юлдашни галаз буйругъ кьилиз акъудиз фидайла, абур немсери чилик кутунвай фугасдин бомбадал расалмиш хьана, ам пад хьайила, Нямет контузия хьана ва юлдашдални залан хирер хьана. ЯтIани, ада Нямет вичин кIула аваз частунив агакьарна, тади гьалда абур кьведни госпиталдиз рекье туна. Нямет Абдурагьманович ругуд вацра госпиталда къаткана, сагъ хъхьайла элкъвена мад вичин частуниз хтана. Гила абурун частуни Япониядин милитаристрихъ галаз женгер тухузвай. Хинган ва маса шегьерра женгера къалурай кьегьалвилериз килигна дивизиядин командир, полковник Захарова сержант Алхасов Няметав III дережадин “Баркаллувилин орден” вахкана.
Ватандин ЧIехи дяведа къазанмишай ЧIехи Гъалибвилик, са шакни алачиз, Нямет Абдурагьмановичан лайихлу пайни ква. Ам III дережадин “Орден Славы”, II дережадин “Орден Отечественной войны” орденрин, “За Победу над Германией”, “За победу над Японией”, “Ветеран труда”, “За доблестный труд”, цIудралди юбилейдин медалрин, СССР-дин Главнокомандующий И.В. Сталинан къулар алай чухсагъулдин чарарин, Дагпотребсоюздин Гьуьрметдин грамотайрин ва маса шабагьрин сагьиб хьанай.
Алхасов Нямет 1946-йисуз хайи Къурушдал хтана, гьа вич фронтдиз фидалди Тельманан тIварунихъ галай колхозда авур чубанвал давамар хъувуна. Къурушар Хасавюрт райондиз куьч хьайила, Нямет бубадини цIийи майишат кутуник вичин лайихлу пай кутуна, гуьгъуьнлай хуьре Сельпо ачухайдалай кьулухъ ам алишверишдин рекьел элячIна, саки 20 йисуз ада Райподин къуллугъчи яз зегьмет чIугуна.
Нямет Абдурагьмановича акьалтзавай несил патал тербиядин, ватанпересвилин кIвалахни тухванай, ада мукьвал-мукьвал армиядиз физвай жегьилриз, школайра кIелзавай аялриз Ватан кIан хьунин, адаз гьуьрмет авунин гьакъиндай насигьатдин гафар лугьудай. Нямет бубади гьина зегьмет чIугунатIани, вичин везифаяр анжах намуслудаказ кьиле тухвана, жемятдин патай гьуьрметни кесер къазанмишна.
1949-йисуз Нямет бубадини Гьажиханум бадеди цIийи хизан арадал гъана, абуру са гадани кьве руш чIехи авуна, хайи ватандал, жемятдал, зегьметдал ашукьбур яз тербияламишна, шегьре рекьел акъудна. Абурун хва, Дагъустандин лайихлу муаллим, Насир Няметович Хасавюрт районда тIвар-ван авай ингилис чIалан муаллим-таржумачи, дипломат яз машгьур я. Рушар Забиятахъни Жевгьератахъ чпин хизанар ава.
Чун патал Гъалибвал къазанмишай Нямет Абдурагьманович хьтин кьегьал рухваяр садрани, садани рикIелай алудна виже къведач. Алай йисуз фронтовик, рагьметлу Нямет бубадин багърийри адан 100 йисан юбилей къаршиламишзава, мубаракрай!
Къуй акьалтзавай несилдиз Нямет бубаяр хьтинбуруз акур йикъар садрани такурай, къуй дуьньядин винел гьамиша ислягьвили агъавалрай!
Алхасов Нямет буба 1988-йисуз 68 йисан яшда аваз кечмиш хьана. Аллагьди рагьмет гурай вичиз.
Гьажи Къазиев
