Ростокдиз кьван фейи хъартасви

Ватандин ЧIехи дяведин активный иштиракчийрикай сад хьайи  Тагъиев  Паша  Гьажиевич  1922-йисан 12-январдиз Агъа Хъартасрин хуьре лежбер хизанда дидедиз хьана. Гьа и йисуз адан буба рагьметдиз фена. Пашадиз ва адан кьве стхадиз диде Жирията, лугьудайвал, дидевални авуна, бубавални.

1929-йисуз Тагъиеврин хизан Бакудиз куьч хьана. Шегьерда хъартасви гадади 1941-йисуз 166-нумрадин юкьван школа акьалтIарна. Гьа и йисан сентябрдин вацра Пашадиз Советрин Армиядин жергейриз эвер гана. Бакудай чIехи хцин кIваляй Паша фронтдиз рекье твадайла, дидеди куьрелди лагьанай:

— Чан хва, ви чIехи кьве стха фронтда ава, вунни алад, викIегьдаказ Ватан хуьх!

1941-йисан декабрдин вацралай эгечI­на Паша Тагъиева сифтедай Закавказский, Ленинградский, Волховский, гуьгъуьнлай 2-Украинадин ва 2-Белоруссиядин фронтра къати женгера иштиракна. Ви­кIегь дагъвидин женгинин рехъ 1945-йисан майдин вацра 2-Белоруссиядин фронтдин “Яру Гъед” орден авай 1-танкарин корпусдин 275-нумрадин кьилдин радиодивизиондин составда аваз Германиядин Росток шегьерда акьалтIна.

Чи уьлкведин, гьакIни Польшадин, Вен­г­риядин, Чехословакиядин ва маса уьл­­квей­рин цIудралди шегьерарни хуьрер нем­серин чапхунчийрикай азад хъувунин женгера П.Тагъиева кьегьалвилер къа­лурна.­

…1941-йисан эхирра Германиядин фашистри Ленинград шегьер гьалкъада тунвай. 900 юкъузни йифиз и шегьер хвейи, аниз немсерин кьушунар ахъай та­вур аскеррин арада Паша Тагъиевни авай. Ленинграддин винел душманди къурзавай тупаринни бомбайрин гуьллейрин кIа­ник Пашади вичин частунихъ, штабдихъ галаз ви­кIегьдаказ радиодин алакъа хуьзвай. И баркаллу кардай кьегьал лезги хциз сифтедай “Женгинин лайихлувилерай”, гуьгъуьнлай “Ленинград хуьнай” медалар гана.

1943-йис алукьна. Советрин кьушунри немсерин чапхунчияр чи чилерилай чукурзавай. Паша Тагъиев радиодиви­зиядик кваз 2-Украинадин фронтдиз акъат­на. Чи армияди Харьков, Кировоград, Ки­ев ва маса шегьерар азад ийидайла, П.Та­гъиева женгера активдаказ ишти­ракна.

Советрин аскерри хайи Ватан фашистрикай азад хъувуна куьтягьна, Пашади­ къуллугъзавай радиодивизионни Поль­­шадин сергьятдал элячIна. Висла вацIа­лай элячIна сифте оборона кьуналди, гуьгъуьник кваз къвезвай чи частариз виликди фидай мумкинвал гуник еке пай кутунай  П.Тагъиеван викIегьвилер “Яру Гъед” орден гуналди къейдна.

Гъалибвилерай гъалибвилериз физвай Советрин кьушунрихъ галаз Пашани Кениг­сбергдиз, анайни Берлин шегьердин сергьятдиз акъатна, чна винидихъ лагьай­вал, адан женгинин рехъ Германиядин Росток ше­гьерда куьтягь хьана, ина ада душмандал гъалиб хьунни къаршиламишна. Дяве­дилай гуьгъуьнизни П.Тагъи­ева Германияда чи кьушунрин группада къуллугъ хъу­ву­на­.

1946-йисан 23-октябрдиз СССР-дин Верховный Советдин Президиумди акъу­дай Указдин бинедаллаз Паша Тагъиев Ватандиз хтана. Адан хурудал женгера къалурай жуьрэтлувилерай ганвай “Яру Гъед”, Ватандин ЧIехи дяведин 2-дережадин орденар, “Женгера лайихлувилерай”, “Ленинград хуьнай”, “Кенигсберг къачунай”, “1941-1945-йисара Германиядин винел гъалиб хьунай” ва маса (санлай — 15) медалар алай. Абурукай са медаль Польшадин гьукуматдинди тир.

Ватандиз хтай П.Тагъиева районда жуьреба-жуьре къуллугърал, 1949-йисан 1-июндилай саки 40 йисуз райондин финансовый отделда ревизор, старший контролер-ревизор яз кIвалахна.

Хъартасви Паша Тагъиев гуьгъуьнлай Кьасумхуьрел яшамиш хьана, кIвалах-дивай къерех тахьана, ада 1964-йисуз Ростовдин финансовый институтни заочнидаказ кIелна акьалтIарна.

1945-йисалай инихъ ам КПСС-дин член тир. Адан женгинин шабагьрал ­гуьгъуьнлай “Зегьметда баркаллувиляй”, “Зегьметдин ветеран”, ЧIехи Гъа­либ­вилин 20, 30, 40, 50, 60 йисарин юбилейрин медалар, РСФСР-дин финансрин министерстводин ва профсоюзрин ЦК-дин Гьуьрметдин грамотаярни алава хъхьана.

Ватандин ЧIехи дяведа кьегьалвилер къалурай, гуьгъуьнлай районда жавабдар къуллугърал намуслудаказ кIвалах авур Паша Гьажиевич Тагъиева вичелай гуьгъуьниз къени тIварни хъсан крар туна.

Хазран  Кьасумов