Жуван макъала заз, жуваз чидай, таниш кас туштIани, С.Ш.Надеждин лугьудай касдиз рикIин сидкьидай сагърай лугьунилай гатIуниз кIанзава. ГьикI лагьайтIа, “Лезги газетдин” алай йисан 16-апрелдин 16-нумрада адан “Уьлкведин нуфуз мадни хкаждайвал” тIвар алай макъала чапнава. Авторди, Россиядин ватанпересди, гьа зи рикIе авайвал, заз фадлай лугьуз кIанзавай, лап герек фикирар, халкьдиз раиж хьун патал ачухдиз кхьенва.
Адан фикиррин ва кхьинрин тереф за, дявейрин йисарин аял яз, тамамвилелди хуьзва. Кьилди къачуртIа, Надеждина кхьизвайвал, 2020-йисан 9-Майдиз чна ЧIехи сувар — Ватандин ЧIехи дяведа гъалиб хьунин 75 йисан юбилей къейдда. И кардихъ галаз алакъалу яз за мукьвара телевизордай ветеранрин рахунрихъ яб акална. Ам Советрин халкьдин, дяведин иштиракчийрин ветеранрин сувар я. Алай девирдин несилризни чир жедайвал чи тарихдин регьберар тир В.И.Ленин, И.В.Сталин лайихлу чкадал хкидайдан, игитвилин тарихдин гьакъикъат винел ахкъуддайдан, Гъалибвилин, ватанпересвилин лишан тир Сталинан памятникар эхциг хъийидайдан умудар ава. Сталин Советрин халкьдин дамах я. Дуьньядин сиясатдин тарихда ахьтин кьетIен бажарагъдин, алакьунрин кас — Генералиссилус хьанвайди туш, Квезни чизва. Аскерар, “Ватан пата, Сталин патал!” лугьуз гьужумриз фейиди рикIел гьамиша ала. ХХ асирда государстводиз камаллувилелди регьбервал гайи и инсанрин — Ленинан, Сталинан, игитрин тIварар тарихда хтуни, Гъалибвал къазанмишунин карда еке роль къугъвай шегьеррал Ленинград ва Сталинград тIварар эхцигуни общество пайгарвилик кухтуниз, гьахъвал вине кьуниз, Ватандал, ам хуьнал рикI алай цIийи несилар тербияламишуниз къуллугъда. Эгер, гьуьрметлу Владимир Владимирович, и хъсан ва вирида гуьзлемишзавай крар кьилиз акъудайтIа, абур ЧIехи Гъалибвилин 75 йисан юбилейдиз, чи вири халкьдиз хъсан, уьмуьрлух савкьат жедай. Ида халкьдин руьгь, ватанпересвилин гьисс хкаждай, Россиядин нуфуз мадни виниз акъуддай…
Мадни лугьуз хьайитIа, рагъакIидай патан ва чи уьлкведа авай тапан тарихчийрин, гъавурда авачиз рахазвай политикрин сиверни михьиз агал жедай… АкьалтIай дуьз фикирар лагьанва С.Ш.Надеждина, сагърай вич.
2018-2019-йисара РФ-дин Президентдиз ачух эфирда халкьди гьар жуьредин суалар ганай. Зани жуван суалар виликамаз ачух эфирдин адресдиз рекье тунай: дяведин йисарин аялриз куьмек гуниз ва Ленинград, Сталинград шегьеррин тIварар арадал хкуниз талукь месэлайрай. Абур кьабулай операторди “месэлайриз килигдайди я” — лагьана жавабни ганай. Амма, гьайиф хьи…
Гила кьванни и месэлайриз фикир ганайтIа, хъсан жедай.
Райсудин Набиев
